پرستاران کرماشان: ما خواهان تغییرات بنیادین هستیم
یک پرستار دربارەی اعتراضات پرستاران می‌گوید: «صبر ما لبریز شده است. این نظام توانایی حل بحران‌های اقتصادی، سیاسی و جنسیتی را ندارد. هدف ما نه تنها افزایش حقوق و بهبود شرایط کاری است، بلکه مبارزه برای حقوق زنان و برابری اجتماعی در سطح کل جامعه است.»
هلن امينی
کرماشان - در دوران کنونی، پرستاران به‌ویژه زنان پرستار در ایران، به‌دلیل شرایط نابرابر شغلی، معیشتی و حقوقی، به یکی از صداهای گویای جامعه تبدیل شده‌اند. این قشر از جامعه، به‌ویژه زنان پرستار کورد، با ستم مضاعف مواجه‌اند که ناشی از ترکیب نابرابری‌های جنسیتی و ملی است. در این گزارش، به بررسی دلایل اعتراضات پرستاران، تأثیرات آن بر وضعیت زنان پرستار کورد و ضرورت توجه به این قشر خواهیم پرداخت.
وضعیت شغلی و معیشتی پرستاران
پرستاران به‌عنوان ستون‌های اصلی سیستم بهداشتی و درمانی، تحت فشارهای شدید کاری و اقتصادی قرار دارند. بر اساس آمارهای رسمی، میانگین حقوق پرستاران در ایران حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان در ماه است، در حالی که هزینه‌های زندگی حداقلی روزمره در تهران و کلانشهرهایی همچون کرماشان به مراتب بالاتر از این مقدار است. این در حالی است که براساس گزارش‌ها، ۶۰ درصد از پرستاران در کشور به دلیل حقوق پایین و فشارهای شغلی، تصمیم به ترک حرفه خود گرفته‌اند.
آمارهای موجود نشان می‌دهد که طی سال‌های اخیر، خودکشی‌ها در میان پرستاران افزایش یافته است. بر اساس پژوهش‌ها، حدود ۱٨ درصد از پرستاران در سال‌های اخیر به فکر خودکشی افتاده‌اند که این آمار نگران‌کننده‌ای برای جامعه پزشکی و به‌خصوص برای پرستاران است. همچنین، اعتراضات پرستاران در چند سال اخیر، به‌ویژه از سال ۱۳۹۹ به این سو، شدت یافته و طبق آمار، بیش از ۱۰۰ تجمع اعتراضی در سطح ایران برگزار شده است. این اعتراضات عمدتاً به دلیل نارضایتی از حقوق و شرایط کاری، کمبود نیروی انسانی و عدم تأمین امکانات کافی برای ارائەی خدمات بهداشتی برگزار شده است.
اعتراضات سراسری
اعتراضات پرستاران به وضعیت شغلی و حقوقی، به‌ویژه از زمان شیوع ویروس کرونا، شدت بیشتری یافته است. این بحران، نشان‌دهندەی ناتوانی سیستم بهداشتی در پاسخ به نیازهای این قشر و نیز عدم تأمین منابع لازم برای آنهاست. پرستاران در این اعتراضات، خواستار حقوق عادلانه، شرایط کاری بهتر و احترام به کرامت انسانی خود هستند. صدای زنان پرستار در این حرکات اعتراضی به عنوان نمادی از مقاومت در برابر ستم‌های مضاعف شنیده می‌شود.
وضعیت زنان پرستار کرماشان
زنان پرستار در کرماشان به دلیل ساختارهای اجتماعی و فرهنگی خاص، با چالش‌های بیشتری نسبت به سایر زنان مواجه‌اند. بسیاری از این زنان، با تبعیض‌های مضاعف ناشی از جنسیت و ملیت، بار سنگینی را تحمل می‌کنند. در واقع، زنان کورد پرستار با نابرابری‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در جامعه‌ای که هنوز تحت تأثیر فرهنگ‌های سنتی قرار دارد، دست و پنجه نرم می‌کنند. این وضعیت نه تنها بر زندگی حرفه‌ای آنان تأثیر می‌گذارد، بلکه بر روند مبارزات آزادی‌خواهانەی این قشر نیز تأثیرگذار است.
برای درک عمیق‌تر از وضعیت زنان پرستار و چالش‌های آنان، با یکی از زنان پرستار معترض به نام «م. ب» که در بیمارستان‌های کرماشان شاغل است، مصاحبه‌ای انجام دادیم.
وضعیت شغلی و معیشتی شما به عنوان یک زن پرستار کورد چگونه است؟
وضعیت ما به شدت نگران‌کننده است. حقوق ما به اندازه‌ای نیست که حتی هزینه‌های اولیه زندگی‌مان را تأمین کند. به‌عنوان یک زن کورد، فشارها مضاعف است. ما با چالش‌های بیشتری در محیط کار و همچنین در جامعه روبرو هستیم. همکاران مرد ما از حمایت بیشتری برخوردارند و در عین حال، ما باید به دوش خود بار سنگینی از مسئولیت‌های خانوادگی را نیز تحمل کنیم. این نظام نه تنها به مسائل اقتصادی رسیدگی نمی‌کند، بلکه به نیازهای ما به‌عنوان زنان و پرستاران نیز توجهی ندارد.
آیا آزارهای کلامی، جسمی و جنسی را در محیط کار تجربه کرده‌اید؟
بله، متأسفانه در محیط کار ما با آزارهای کلامی و حتی گاها جسمی و جنسی مواجه هستیم. بسیاری از همکاران مرد ما به جای حمایت، ما را مورد تمسخر و تحقیر قرار می‌دهند. این آزارها بار روانی ما را افزایش می‌دهد و ما را به شدت تحت فشار قرار می‌دهد. این رفتارها نشان‌دهندەی نظام مردسالار نابرابر و سرکوبگر حاکم بر جامعه است که به ما اجازه نمی‌دهد به عنوان پرستار و به عنوان یک زن به حقوق اولیه خود دست یابیم.
آیا شما در اعتراضات اخیر شرکت خواهید کرد؟ اگر بله، هدف شما چیست؟
بله، قطعاً در اعتراضات شرکت خواهم کرد و پیشتر نیز شرکت نمودەام. این اعتراضات فرصتی برای ماست تا صدای خود را به گوش همه برسانیم و بگوییم که صبر ما لبریز شده است. این نظام توانایی حل بحران‌های اقتصادی، سیاسی و جنسیتی را ندارد. ما خواهان تغییرات بنیادین هستیم. هدف ما نه تنها افزایش حقوق و بهبود شرایط کاری است، بلکه مبارزه برای حقوق زنان و برابری اجتماعی در سطح کل جامعه است.
ما به‌عنوان زنان کورد، باید برای حقوق خود بجنگیم و هیچ چیز کمتر از آزادی و برابری را قبول نخواهیم کرد.
فکر می‌کنید که چگونه می‌توان این تغییرات را به وجود آورد؟
تغییرات تنها از طریق اتحاد و مبارزه میسر است. ما باید به همدیگر کمک کنیم، تجربیات خود را به اشتراک بگذاریم و از یکدیگر حمایت کنیم. همچنین، باید از قدرت خود به عنوان یک قشر بزرگ استفاده کنیم تا به حقوق خود دست یابیم. این نظام باید بداند که ما تسلیم نمی‌شویم و تا زمانی که حقوق ما تأمین نشود، به مبارزه ادامه خواهیم داد.
اعتراضات سراسری پرستاران، به‌ویژه زنان کورد، نمایان‌گر نارضایتی عمیق آنها از وضعیت شغلی، معیشتی و حقوقی است. این قشر از جامعه، به‌عنوان سمبل مقاومت در برابر ستم‌های مضاعف، باید مورد حمایت و توجه قرار گیرد. مبارزات این زنان، نه تنها به فشارها در جهت بهبود شرایط کاری آنها کمک خواهد کرد، بلکه می‌تواند تأثیرات مثبتی بر کل جامعه داشته باشد. حمایت از پرستاران و به‌ویژه زنان کورد، تنها یک اقدام لازم نیست، بلکه یک ضرورت انسانی است که باید در دستور کار قرار گیرد تا عدالت و برابری به‌ویژه برای این قشر محقق شود.