مدینه مامداوغلو

جولمرگ - جولمرگ (هکاری)، شهری است که به تأخیر در گرم شدن هوا شناخته شده است. با آب شدن برف‌ها، اهالی شهر به جمع‌آوری اسفناج می‌پردازند. در ارتفاعات این کوه که محل رویش انواع گیاهان دارویی است، افراد از شهرهای مجاور نیز برای برداشت اسفناج حضور می‌یابند. زنان به عنوان پیشگامان این فعالیت، با کیسه‌هایی بر پشت، به دره بهشت-جهنم در کوه جیلو می‌روند و اسفناج‌هایی را که از زیر برف‌های آب شده بیرون آمده‌اند و در تهیه‌ی انواع غذاها به کار می‌رود، جمع‌آوری می‌کنند. زنان پس از ساعت‌ها کار، تصاویری زیبا به مانند کارت‌پستال‌ها ارائه می‌دهند و با اسفناج‌های جمع‌آوری شده، فصل زمستان را می‌گذرانند.

در این دره که ده‌ها نفر از مرکز و روستاهای اطراف به آن می‌آیند، هوا تازه شروع به گرم شدن نموده است. در حالی که بسیاری از ییلاق‌های شهر هنوز به دلیل برف باز نشده‌اند، مردم در کوه جیلو که یخ‌های آن تازه شروع به آب شدن کرده‌اند، فصل اسفناج را آغاز کرده‌اند. زنان با چاقوها و کیسه‌هایی که در دست دارند، به دامنه‌های برفی کوه می‌روند و در حین کار به ترانه‌های سنتی گوش می‌دهند و فعالیتی جمعی را انجام می‌دهند. زنانی که کیسه‌هایشان پر می‌شود، به دوستان خود که در نزدیکی‌ها هستند کمک می‌کنند. این زنان صبح به دره می‌روند و عصر با کیسه‌های پر از اسفناج بر پشت به خانه‌های خود باز می‌گردند.

 

گیاهان جمع‌آوری شده، معجونی شفابخش برای انواع بیماری‌ها

 

 

فاطمه کارا، یکی از زنانی که به کوه جیلو می‌روند و هم زمان با تنفس هوای پاک، به جمع‌آوری اسفناج می‌پردازد، بیان داشت: «این مکان، بهشتی بر روی زمین است. سراسر این دیار از زیبایی خیره‌کننده‌ای برخوردار است. در گذشته، دسترسی به این مکان محدود شده بود، اما اکنون مجدداً بازگشایی شده است. نه هر سال می‌توانیم به اینجا بیاییم. امسال فرصتی برای آمدن فراهم شد. ما گیاهانی چون منده، سیابو، رواس و موارد دیگر را جمع‌آوری می‌کنیم. در صورتی که فرصت سفر به اینجا را نداشته باشم، این گیاهان را از بازار تهیه می‌کنم. اگرچه بسیاری این گیاهان را به فروش می‌رسانند، اما امسال ما خودمان اینجا هستیم تا آن‌ها را جمع‌آوری کنیم. اسفناج‌هایی که ما جمع‌آوری می‌کنیم، دارویی برای هر بیماری محسوب می‌شوند و مستقیماً از آب برف تغذیه می‌شوند. همچنین، این اسفناج‌ها را می‌توان در تهیه انواع غذاها و پنیرها به کار برد. سرزمین‌های ما به شدت غنی و کامل هستند، ما هم به این مناطق علاقه‌مندیم و هم قدردان زحمات خود هستیم.»

 

نقش عمده زنان در فعالیت‌های کشاورزی

 

 

 بسه تپکان که از مرکز جولمرگ برای جمع‌آوری اسفناج به این دره می‌آید، معمولاً هر دو سال یک بار به این منطقه مراجعه می‌کند. وی در اشاره به فعالیت‌های کشاورزی این منطقه و آغاز فصل اسفناج در هر بهار می‌گوید: «اسفناج‌هایی که در این کوه‌ها رشد می‌کنند، هر یک دارای نام و خواص متفاوتی هستند که ما از این فواید بهره‌مند می‌شویم. در هر فصل، به این مکان می‌آییم و آنچه رشد کرده است را جمع‌آوری می‌کنیم. این اسفناج‌ها در تهیه غذا، پنیر و نان کاربرد دارند و در تمامی جوانب زندگی ما مورد استفاده قرار می‌گیرند. هرگونه مقدار اضافی را در یخچال نگهداری می‌کنیم تا برای زمستان استفاده شود. گرچه هم مردان و هم زنان در این کار مشارکت دارند، ولی بار اصلی کار بر دوش زنان است. ما پس از جمع‌آوری این گیاهان، آن‌ها را می‌شوییم، می‌پزیم و برای استفاده‌های بعدی آماده می‌سازیم. خستگی ناشی از این فعالیت‌ها، گرچه زیاد است، اما ارزشمند و مفید تلقی می‌شود.»

 

تلاش یک مادر برای رفاه فرزندانش

 

 

کامیله تکین نیز بیان داشت: «به خاطر فرزندانم اینجا آمده‌ام. پس از درگذشت همسرم، مسئولیت نگهداری و تأمین نیازهای آنها بر عهده من مانده است. به همراه همسایگانم به این مکان می‌آییم، و در فضایی مشترک، محصولات را جمع‌آوری می‌کنیم و با هم به خانه می‌بریم. من این گیاهان را برای سلامتی فرزندانم جمع‌آوری می‌کنم. پس از بازگشت به خانه، آنها را می‌شویم و می‌پزم. گاهی اوقات در هنگام جمع‌آوری به آوازخوانی می‌پردازیم و گاهی با دقت فراوان روی برف‌ها حرکت می‌کنیم. معمولاً تمرکز ما بر روی اسفناج‌هایی است که زیر برف‌ها قرار دارند.»