سارا ارومیه

رفتارهایی که از کودکان سر می‌زند در واقع سبک زندگی آنان را نشان می‌دهد، آموختنی و اکتسابی است. بنابراین آن چه در مورد شخصیت، عادات، تجربیات و یادگیری کودکان مشاهده می‌کنیم، همه نشأت گرفته و تأثیرپذیر از محیط زندگیشان است. روش‌هایی که والدین در قبال فرزندان اعمال می‌کنند، از جمله روش‌های تشویقی و تنبیهی، قوانین و مقررات در خانواده، نحوه‌ی اجرای قوانین خانواده، انعطاف داشتن، سخت‌گیر، قاطع و یا تسلیم‌شونده بودن در ساخت فکری کودکان و رفتارهای آنان بسیار مؤثر است.

 

دلایل لوس شدن کودکان

 اگر بخواهیم در مورد علل اصلی لوس شدن کودکان صحبت کنیم باید گفت که یکی از مهم‌ترین دلایل لوسی کودکان رفتار ضعیف و غیر قاطع والدین می‌باشد. در واقع این به آن معنا نیست که والدین باید خشن باشند اما والدینی که در برابر تمامی خواسته‌های کودک سر تعظیم فرود می‌آورند و به خیال خود دارند به آن‌ها محبت می‌کنند علت اصلی لوس شدن فرزند خود هستند.

محبت به اندازه به این معنا نیست که تمامی خواسته‌های کودک اجابت شود مثلا گاهی نیاز است تا مادر به جای اینکه دست کودک را بگیرد بگذارد کودک زمین بخورد چرا که زمین خوردن است که بلند شدن را به او خواهد آموخت، پسر یا  دختر بودن فرزند تاثیری در لوس شدن او ندارد و در واقع تنها رفتارهای والدین است که سبب لوس شدن کودک خواهد شد، چه کودک دختر باشد و چه پسر به خصوص در جامعه‌ی ما که پدیده‌ی تک فرزندی نیز بسیار رایج شده است، این امر بیشتر به چشم می‌آید.

تک فرزندی رابطه‌ای بسیار مهم با لوس شدن کودک دارد چرا که والدین در این حالات تمام توجه و محبت خود را متوجه یک نفر کرده و او در این زمینه هیچ رقیبی نمی‌بیند و به مرور زمان این می‌تواند موجب لوس شدن فرزند شده و او حس کند که هر چه بخواهد فراهم خواهد شد.

یکی دیگر از دلایل لوس شدن کودکان روش‌های غیرقابل قبول والدین به لحاظ تربیتی است؛ والدین محبت کننده‌ی افراطی که معیارهای تربیتی و روش‌های یادگیری را در نظر نمی‌گیرند و صرفاً با محبت‌های بی حد و حساب مانع اجتماعی شدن رفتارهای کودکان می‌شوند. چنین کودکانی معنای صبر و تحمل را در زندگی نمی‌آموزند و انسان‌هایی عجول و شخصیت‌هایی متزلزل بار خواهند آمد.

علت مهم دیگر در لوسی کودک را می‌توان تناقض در رفتارهای والدین و بزرگترها دانست مثلا اگر کودکی یک‌بار با گریه و زاری نتوانست به خواسته‌اش برسد اما حس کند که والدین او در مقابل گریه و زاری او رفتار و واکنشی متفاوت از خود نشان می‌دهند در دفعه‌ی بعد روش جدیدی را برای درخواست نامعقول خود انتخاب می‌کند مثل فریاد زدن و یا جیغ کشیدن، لذا پدر و مادر و به‌طور کلی بزرگترها باید در مقابل رفتارهای کودک واکنشی تقریبا مشابه و هماهنگ از خود نشان دهند.

 

نشانه‌های رفتاری کودکان لوس

-برای رسیدن به خواسته‌شان متوسل به گریه و فریاد می‌شوند.

-خود را روی زمین انداخته و بلند نمی‌شوند.

-این کودکان اغلب بدخلق بوده و حتی در زمان تنبیه نیز والدین را می‌زنند.

- زمانی که از آنها سوال می‌کنید، توجه نمی‌کنند.

- آنها نسبت به شما و سایر بزرگترها بی ادب و گستاخ هستند.

- آنها از بازی کردن و برقراری ارتباط با کودکان دیگر اجتناب می‌کنند و حاضر نیستند که اسباب بازی خود را به دوستشان بدهند.

- اغلب خودنمایی می‌کنند و نسبت به همسالان خود برتری جویی کرده، می‌خواهند در مرکز توجه باشند.

- هر آنچه دیگری دارد را می‌خواهند و زمانی که آن را بدست می‌آورند، تقاضای چیز جدیدتری می‌کنند.

- اغلب بی‌نظم و در اصطلاح عامیانه شلخته هستند و حتی علی‌رقم خواهش والدین از این کار اجتناب نمی‌کنند.

- از رفتن به بستر خواب اجتناب می‌کنند.

 

 

روش‌های درست برای اصلاح رفتار کودکان نازپرورده

روانشناسان کودک معتقدند که اگر والدین بیش از حد نگران کودک خود نباشند و بیش از حد به خواسته‌های او بها ندهند، هیچ کودک لوسی وجود نخواهد داشت. برای اصلاح رفتار کودکان لوس می‌بایست روش‌های تربیتی درست را به کار بگیریم.

- در مقابل رفتار خوب کودکان به آنها جایزه داده و درمقابل رفتار بد، آنها را تنبیه کنید.

- اگر برای درخواست چیزی شروع به داد و فریاد کردند، به آنها ندهید و آنچه دوست می‌دارند را نیز از آنها بگیرید.

- اگر از روی زمین بلند نشدند آنها را بلند کرده و به داخل اتاقشان ببرید تا زمانی که آرام شوند و عذرخواهی کنند.

- اگر آنچه را از آنها خواسته‌اید بدون پاسخ بگذارند سریعاً آنها را تنبیه کنید. مثلاً به گوشه‌ای برده و تا عذرخواهی نکرده‌اند به آنها اجازه حرکت ندهید.

- اگر حاضر نشدند اسباب بازی خود را با دیگری شریک شوند، اسباب‌بازی را از آنها بگیرید.

 - هر آنچه را می‌خواهند برای آنها نخرید، تا از روی استحقاق و شایستگی بدست آورند.

- اگر اتاق خود را به هم می‌ریزند به آنها اجازه‌ی خروج ندهید تا زمانی که اتاق را کاملاً مرتب کنند.

- ساعت خواب را به آنها تحمیل کنید و بر سرحرف خود بایستید و مقاومت کنید.

- در مقابل کارهای درستی که انجام می‌دهند آنها را تشویق کنید.