Günün Portresi: İlklerin kadını Victoria Woodhull

Ülkelerinin tarihinde ilklere imza atan kadınlar vardır bunlardan biri de Victoria Woodhull’dur 10 Mayıs 1872’de ABD başkanlık seçimlerinde Eşit Haklar Partisi tarafından aday gösterildi ama o oy kullanma gününü hücresinde tutuklu olarak geçirdi...

Victoria Woodhull’un ismi bir çok ilkle anılıyor. O, 19. yüzyılda kadın hakları mücadelesine liderlik yapan etkin bir sufrajet, etkili bir kitle hatibi, Amerikan kamuoyunu Karl Marx’ın eserleriyle tanıştıran bir gazete yayımcısı, yazar ve editör, New York Menkul Kıymetler Borsası’ndaki ilk kadın borsa simsarı ve Amerika başkanlığı seçimlerinin ilk kadın adayı olan bir siyasetçi.

Ailesinin Victoria California Claflin diye seslendiği Victoria Woodhull, 23 Eylül 1838’de ABD’de Ohio’ya bağlı Homer kasabasında dünyaya geldi. Yoksul bir ailenin on çocuğundan yedincisiydi. On kardeşten ancak altısı büyüme şansı bulmuş, diğerleri küçük yaşta hayatlarını kaybetmişlerdi. Kızkardeşi Tennessee Celeste Claflin (Tennie) ile çok yakınlardı ve yaşamları boyunca birlikte iş yaptılar.

Fal bakarak ailesini geçindirdi

Victoria’nın falcılık yeteneği yoksul ailesi için bir gelir kaynağıydı. Ailesine ait yel değirmeninin yanması üzerine yaşadığı kasabadan ayrılmak zorunda kaldı. Okulunu bıraktı. Gençliğinin büyük bir bölümü ailesiyle birlikte yolculuk yapıp fal bakmakla geçti. Babasının baskısından kurtulmak için 1853’te daha 15 yaşındayken 28 yaşındaki Dr. Canning Woodhull ile evlendi. Eşi çalışmadığı için kendisi çalışmak zorundaydı. Yıllarca puro dükkanı katipliği, terzilik, sahne sanatçılığı ve şifacılık, medyumluk gibi işler yaptı. Bu evlilikten biri engelli iki çocuğu oldu.

1860 yılına gelindiğinde New York’a eşiyle taşındı ve kızkardeşi Tennie ile birlikte medyumluk yapmaya başladı. Victoria şiddeti gittikçe artan ve yalnızca para almak için eve gelen eşinden 1864 yılında boşandı.

İlk kadınlar

Eşinden ayrılmasının ardından ‘Özgür Aşk’ hareketiyle ilişkilendi. Bu hareket, zorla evliliğe, toplumun katı kurallarına karşı çıkıyor; kadınların aşağılayıcı evliliklerden kurtulması ve boşanmasını kolaylaştırmaya çalışıyordu. Victoria Woodhull 1866’da kendisi gibi özgür aşka inanan, Amerika İç Savaşı’nda Missouri’de gönüllülere komutanlık yapmış emekli albay James Blood ile ikinci evliliğini yaptı. Victoria ile kızkardeşi Tennie yine medyumluğa devam ettiler. Bu arada yetenekli bir konuşmacı olarak tanınan Victoria, birçok seçkin dost edindi. Bu dönemde kadın hakları ve kadınların oy haklarına ilişkin tartışmalarda yer aldı. Demiryolu kralı Cornelius Vanderbilt’in ruhani danışmanı olan Victoria, ondan öğrendikleri ipuçlarıyla borsada kısa zamanda yüklü bir sermaye biriktirdi. Şubat 1870’te ‘Woodhull, Claflin and Company’ adında komisyonculuk (simsarlık) firmasını kardeşi ile birlikte açtılar. Böylece Amerika finans merkezi Wall Street’de komisyoncu firması açan ilk kadınlar oldular.

Gazete çıkardılar

Victoria ve Tennie komisyoncu firmasından kazandıkları paralarla 14 Mayıs 1870’te ‘Woodhull and Claflin’s Weekly’ adında, altı yıl çıkmaya devam eden haftalık bir gazete yayımlamaya başladılar. Bu gazetede kadın sorunlarına odaklandılar. Gazete ‘Özgür Aşk’ hareketinin gelişmesi, kadınlara oy hakkının verilmesi, çalışma reformu ve politik reformların yapılması amaçlarına hizmet ediyordu. Aralık 1871’de gazete Karl Marx’ın Komünist Manifesto’sunun ilk İngilizce açıklamasını yayınladı.

Victoria Woodhull, Kongre Yargı Komitesi’nde kongre komitesine doğrudan hitap eden ilk kadın oldu. Konuşmasında, cins vurgusu olmadan tüm vatandaşlara oy hakkı veren On Dördüncü ve On Beşinci kanun değişiklikleriyle kadınların halihazırda oy kullanma hakkına sahip olduklarını ama bu haklarını kullanmadıklarını ifade eden Woodhull, Kongre’nin kadınların oy kullanma hakkını tamamen garanti altına almak için On Altıncı Kanun Değişikliği önerisini yeniden oylaması gerektiğini savundu. Önerisi sonuçsuz kaldı.

ABD’nin ilk kadın başkan adayı oldu

Victoria Woodhull, 10 Mayıs 1872’de ABD başkanlık seçimlerinde Eşit Haklar Partisi tarafından aday gösterildi. Anayasaya göre, başkanlık için en az 35 yaş sınırı vardı ve Woodhull dokuz ay küçüktü bu sınırdan, bu nedenle seçimde aldığı oylar listeye alınmadı. Başkanlığa adaylık için gereken 35 yaşını doldurmuş olmamasına rağmen Victoria Woodhull ilk kadın başkan adayı olarak kabul edildi. 1884 ve 1892 yıllarında da başkanlık seçimlerinde aday adayı oldu. Victoria Woodhull, dönemin tanınmış Beecher ailesinin şikayetiyle beş yıl boyunca mahkemelere taşındığı gibi iftira ve müstehcenlik suçlamasıyla geçici olarak tutuklandı. Başkanlığa adaylığını koyduğu 1872 seçiminde oy kullanma gününü hücrede tutuklu olarak geçirdi! Eşi ve kızkardeşi Tennie de aynı şekilde tutuklandı.

Dersler verdi

1876 yılında Woodhull ikinci eşi Albay Blood’dan boşandı. Bu yıl gazetesi de yayınını durdurdu. 1877 yılında iflas eden Victoria ve Tennie kardeşler yeni bir hayata başlamak üzere İngiltere’ye gitti. Woodhull 4 Aralık 1877’de Londra’da ilk kez ‘İnsan Bedeni, Tanrının Mabedi’ başlıklı dersiyle kamunun karşısına çıktı. Woodhull, derslerinin dinleyicilerinden biri olan banker John Biddulph Martin ile 31 Ekim 1883’te evlendi. Victoria Woodhull Martin adıyla tanındı ve bu isimle ‘The Humanitarian’ (İnsancıl) adlı bir dergiyi çıkardı. Kadınlara oy hakkı mücadelesini aktifçe sürdürdü. Eşinin 1901 yılında ölümüyle gazetesinin yayımına son verip Bredon’s Norton-Worcestershire’a yerleşti. 9 Haziran 1927’de, 88 yaşındayken Bredon’s Norton’da vefat etti.