Diğer toplu mezarlar da açılsın
104 Êzidî, DAİŞ tarafından vahşice katledildi ve toplu bir mezara gömüldü. Koço Katliamı’nda katledilenler önceki gün binlerce Êzidî’nin katılımıyla toprağa verildi. Êzîdî toplumu diğer toplu mezarların da açılmasını talep ederken, mikrofonumuza konuşan Xoxê Cindî, Şengal’in duruşunu özetliyor: Yüreğimiz yanıyor, ama güçlüyüz. Vardık, varız ve var olacağız. Bizi öldürmekle bitiremeyecekler!
NAZÊ SEÎD
Şengal - 3 Ağustos 2014’te Şengal’e saldıran DAİŞ, aralarında kadın, çocuk ve yaşlıların da olduğu 5 binden fazla Êzîdî’yi vahşice katletti. Binlercesini rehin aldı. Soykırımdan kaçmaya çalışan 450 bin Êzîdî ise göç etti. Şengal’de şimdiye kadar 80 toplu mezarın yanı sıra onlarca tekli mezar bulundu. Ve bunların tümü DAİŞ’in saldırdığı döneme ait.
Bağdat’ta tören
Katliamın üzerinden 6 yıl geçtikten sonra toplu mezarlara gömülen 104 Êzîdî’nin cenazesi bulundu. 2019 yılının Nisan ayında Koço’daki toplu mezardan çıkarılan 104 erkek cesedi, otopsi için Irak’ın başkenti Bağdat’a gönderildi. Bağdat’taki kimlik tespiti işlemleri geçtiğimiz günlerde tamamlandı. Cenazeler, Bağdat’ta Meçhul Asker anıtında, Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, Irak Başbakanı, bakanlar ve Irak Parlamentosu’nun üst düzey yetkililerinin katıldığı resmi bir törenle defnedilmek üzere memleketleri Şengal’e gönderildi.
Cenazeler memleketleri Koço’da…
Binlerce Êzîdî önceki gün, Koço Katliamı’nda yaşamını yitirenlerin cenazelerini köy mezarlığında dini geleneklere göre defnetmek için toplandı. Sîba Şex Xidir köyünden olan Şirîn Şengalî de akıbetini yeni öğrendiği erkek kardeşinin kemiklerini gömmek için törende hazır bulunanlar arasındaydı. Kameralarımıza konuşmakta oldukça güçlük çeken Şirîn, 7 yıllık yasını alıp da gelmişti. Siyahlar kuşanan Şirin, tören anını sadece “çok zor” diyerek tanımlayabildi.
“Açılmayan diğer toplu mezarlar için de girişimde bulunulmalı”
Ailesinden başka kayıplar da olan Şirin, şimdilik bir erkek kardeşinin kemiklerini bulup gömmek ile teselli olsa da, diğer kaybedilenlerin izinin sürülmesini istiyor. Şirin “Bugün tüm insanlık için zor bir gün, bizim için de öyle. Tüm Êzîdiler bugün burada. Ama hala aradıklarımız var. Hepsini bir gün bulmayı ve onlarla kavuşmayı umut ediyorum. Açılmayan toplu mezarlar var; bunlar için de girişimde bulunmalı” diyor.
DAİŞ tarafından Koço köyünde katledilip toplu mezarlara konulan 104 kişi için gerçekleştirilen törenden tüm dünyaya seslenen Şirin, şu çağrıda bulundu: “İnsanlık değerlerini önemseyen herkese çağrımızdır, geri kalan toplu mezarların açılması ve ölülerimizin kemiklerini kendi inancımıza göre gömmemize destek olmalarını istiyoruz.”
Metanet…
Haykırışların ve ağıtların eksik olmadığı tören alanında güçlükle ayakta kalanlar var. Keder ve yasın hakim olduğu bu atmosferde konuşmakta güçlü çekenler oldukça fazlayken, metanetini koruyanlar arasından Xoxê Cindî’ye uzatıyoruz mikrofonumuzu.
Xoxê Cindî öncelikle kayıplarının bulunmasına ve kendi inançları ile topraklarında defnedilmesine vesile olan herkese teşekkürlerini iletiyor. Xoxê sözlerini şöyle sürdürüyor: “Bugün hepimiz buradayız. Evet çok bedel ödedik. Ama herkes şunu bilsin, bizi öldürmekle bitiremeyecekler. Bize arkasını dönüp gidenler ve ‘Êzîdîlerden tek bir nefer bırakmayacağız’ diyenler oldu. Dağlara sığındığımızda bize sahip çıkanlar olmuş olsaydı, belki de bu süreci daha az kayıpla atlatacaktık. Vardık, varız ve var olacağız. Êzîdîler hep var olacak. Başımıza yüzlerce ferman geldi. Bitmedik ve bitmeyeceğiz. Evet verdiğimiz bedellerin yası var üzerimizde. Yüreğimiz yanıyor, ama güçlüyüz. Çocuklarımızın arkasında olacağız. Bu katliamı gerçekleştirenlerden hesap sorulmadan da durmayacağız.”
“Diğer toplu mezarlar da açılsın”
Son olarak Şengal ve Êzîdî’lerin sahiplenilmesi çağrısı yapan Xoxê Cindî, “Herkesin Şengal’e sahip çıkmasını istiyoruz. İnsanları diri diri, yarılı şekilde gömdüler. Açılmayan birçok toplu mezar var. Bunların da açılması gerekiyor” diyor.
Ne olmuştu?