Şengal - Tarihi ve toplumsallığı kırım, katliam ve soykırımlar üzerinden şekil alan Êzidî toplumu hafızasını dünden bugüne yaşadığı fermanlara karşı direnişle örerek yaşama tutunuyor. Êzidî toplumu  yılın  12 ayında yaşadığı fermanları unutmamak ve toplumsal bir hafıza oluşturmak için her türden eylem ve etkinlik düzenliyor. Êzidîler zamanın oluşturuculuğunda,  fermanların yüreklerinde açtığı  yaralarını iyileştiriyor ve hafızalarındaysa fermanları canlı tutarak gelecek nesillere unutulmaması gereken bir tarih bırakıyor. Til Ezer ve Siba Şex Xıdır’a yapılan saldırının 14’üncü yıl dönümünde Til Ezer merkezinde saldırının olduğu noktada anma etkinliği düzenlendi. Şengal savunma güçleri ve Şengal halkı tarafından saldırılarda yaşamını yitirenler anıldı. Törene, yaşamını yitirenlerin aileleri, Êzidî Kadın Özgürlük Hareketi (TAJÊ), PADE, Şengal Savunma Güçleri, Til Ezer Halk Meclisi üyeleri de katıldı. Saygı duruşu ile başlayan anma etkinliğinde 14 Ağustos 2007 tarihinde ailesinden 13 kişiyi, 3 Ağustos 2014 tarihinde ise 23 kişiyi kaybeden Çilan ailesinden Dayê Şeme Dero burada konuşma yaptı.

“Toplu mezarları açın ve annelere kemiklerini verin”

Dayê Şeme Dero, konuşmasına tüm ferman şehitlerini anarak başladı ve şöyle devam etti: “Bizim için Ağustos ayı kara bir aydır. Her günü fermanla geçen bir aydır. Ben bütün ferman şehitlerinin annesiyim. Hepsi benim oğlum ve kızımdır. Biz bugün Êzdalığımızı koruduğumuz için başımız dik, şehitlerimiz de direndiği için başımız dik.  Benim saldırıda 13 şehidim oldu. Yine toplu mezarda şehitlerim var, toplu mezarları açın ve biz annelere çocuklarının kemiklerini verin. Biz bu dünyaya ne yaptık. Bize neden bu haksızlığı yaptılar.”

“Kaçırılan Êzidî kadınlar kurtarılsın”

3 Ağustos 2014 tarihinde gerçekleşen soykırım saldırılarında IŞİD tarafından esir edilerek kaçırılan Êzidî kadınların biran önce Şengal’e geri gelmesini temenni ettiğini söyleyen Dayê Şeme Dero, “Hol Kampı’nda tutulan Êzidîlerin bir an önce tespit edilerek kurtarılmasını istiyorum. Ailemden kimse kalmadı bari geride kalan ve hala hayatta olanlar kurtarılsın” diye konuştu. Konuşması sırasında duygusal anlar yaşanırken, ellerinde saldırılarda yaşamlarını yitirenlerin fotoğraflarını taşıyanlar gözyaşlarına boğuldu.

“Yaralılarımızı götürdüler ve bir daha geri getirmediler”

Konuşmalardan sonra Til Ezer’de yapılan anma etkinliğinin ardından Ezer köyüne yapılan saldırıda yaşamını yitirenler için burada da bir anma töreni gerçekleştirildi.  Til Ezer’den ve Ezer köylerinde yapılan törenlerin ardından ise saldırıların hedefi olan bir başka nokta Siba Şex Xıdır ziyaret edildi. Siba’da yapılan anma töreninde Halk Meclisi Dayê Şeme Remo konuşma yaptı. Dayê Şeme Remo konuşmasında saldırılarda yaralanan ve sonrasında akıbeti belli olmayan Êzidîlerin olduğunu hatırlatarak, “Fermanla yapılan siyaset devam ediyor. Gerçekleşen saldırılarda yaralanan insanlarımızı nereye götürdüler bilmiyoruz. O insanlarımıza ne oldu. Şimdi diyorlar ki fermanı Jenosid olarak tanıyacakları, peki bu kararla bizim için ne yapacaklar, biz hakkımızı istiyoruz. Eğer fermanı jenosid olarak kabul edeceklerse öncelikle bize hakkımızı versinler” dedi. 

Ne olmuştu?

14 Ağustos 2007 tarihinde gerçekleşen saldırıları Şengallilerin büyük bir bölümü “ferman” bir bölümü ise 3 Ağustos 2014 tarihinde gerçekleşen soykırımın ön adımı olarak tanımlıyor. 14 Ağustos 2007 tarihinde patlayıcı dolu 4 büyük kamyon ile Til Ezer ve Siba Şex Xidir’a saldırılar gerçekleşmişti. Saldırılar ise patlayıcı dolu kamyonlardan, “yardım” anonsu yapılarak Şengalli Êzidîler kamyonların etrafına toplandıktan sonra yapılmış, bilanço bu nedenle Şengal için çok ağır olmuştu. Bu saldırılar sırasında Irak verilerine göre 796 insan yaşamını yitirdi, bin 562 yurttaş ise yaralanmıştı. Saldırıları Türk İntikam Tugayı (TİT) isimli örgüt üstlenmişti.