Haber Merkezi- İstanbul Sözleşmesi’nin feshinin ardından 120 kadının katledildiğini hatırlatan TGC Kadın Gazeteciler Komisyonu, son olarak Azra Gülendam Haytaoğlu'nun cinayetin nasıl işlendiğine dair ayrıntılı bir biçimde yer alan haberlerle şiddetin pornografisinin üretildiğine dikkat çekti. Kadın gazeteciler haber yaparken dikkat edilecek noktaları paylaştı.

Yazım dilinin nasıl olması gerektiği ile ilgili açıklama yapan Kadın Gazeteciler Komisyonu, son olarak Azra Gülendam Haytaoğlu’nun Mustafa Murat Ayhan tarafından katledilmesiyle ilgili haberlerin birçoğunda şiddet pornografisinin üretildiğine işaret etti ve açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“TGC Kadın Gazeteciler Komisyonu olarak her fırsatta İstanbul Sözleşmesi’ne sahip çıkılması gerektiğini hatırlatarak, insan hakları ve kadın haklarının etkin şekilde korunması açısından sözleşmeden çekilme kararına itiraz ettiğimizi bir kez daha ifade ediyoruz. Sudan bahanelerle hemen her gün bir kadın cinayetinin işlendiği ülkemizde, medyadaki bazı yayınlarda yer alan sorunlu ifadeleri de üzüntüyle karşılıyoruz. Bunun en olumsuz örneklerini son olarak Azra Gülendam Haytaoğlu cinayetinde gördük. Azra Gülendam Haytaoğlu’nun Mustafa Murat Ayhan tarafından katledilmesiyle ilgili haberlerin birçoğunda şiddet pornografisinin üretildiğine tanıklık ettik. Medyanın, cinayet işleyen erkeği türlü mazeret ve gerekçelerle koruyan dili ve haberlerde katilin cinayet işleme konusundaki iştahını ve potansiyel katillere yol gösterecek- özendirecek biçimde aktarılması sorunlu bir yaklaşımdır.

Haberin detayları verilirken cinayet sırasında kullanılan testere, bıçak gibi aletlerle vahşetin nasıl işlendiğine dair ayrıntıların ön plana çıkarılması, failin mazerete dayalı söylem ve iddiaları, şiddetin pornografisini üretiyor. Haberde bu tip ayrıntılardan kaçınılmalı, potansiyel katillere yol göstermemek adına kadın cinayeti haberlerinde şiddetin pornografisinden vazgeçilmelidir.”

“Eşitlikçi dil kullanılmalı”

Açıklamada gazetecilerin kadın cinayetlerine dair haberleri hazırlarken cinsiyet eşitlikçi bir dil kullanmalarının zorunluluğuna dikkat çekildi ve gazeteciler bu dilin takipçisi olmaya çağrıldı. Açıklamada “Kamuoyunda farkındalığı artıracak haberler hazırlayarak şiddetin yaygınlaşmasının önüne geçmek ve her fırsatta şiddetin suç olduğunu hatırlatmak önceliğimiz olmalıdır. Bu kapsamda, risk altındaki kadınların, çocukların can güvenliğini önceleyen, ekonomik ve psikolojik şiddet, fiziksel şiddet, ısrarlı takip, cinsel taciz, tecavüz dahil cinsel şiddet, çocuk yaşta zorla evlendirme, eziyet gibi suçlara ilişkin caydırıcı cezaların uygulanıp uygulanmadığının takipçisi olmak zorundayız” denildi.

Dikkat edilmesi gereken noktalar

TGC Kadın Gazeteciler Komisyonu’nun hazırladığı “Toplumsal Cinsiyet Eşitlikçi Haber Kılavuzu”nda yer alan kadın cinayeti haberlerinde dikkat edilecek noktaları da bir kez daha hatırlattı.

• Melodramdan, sansasyon ve pornografiden kaçınılmalı. Cinayetin ayrıntılarını pornografik olarak resmederek şiddetin pornografisi üretilmemeli.
• Öldürülen kadının değil, katilin fotoğrafları kullanılmalı.
• Haber fail ifadesine dayanarak yazılmamalı, ölen kadının katilin/failin iddialarını yanıtlayacak ve çürütecek durumda olmadığı unutulmamalı.
• Haberi yapan kişi psikolog, yargıç, falcı veya öykü yazarı değil, gazeteci olduğunu unutmamalı.
• Cinayetin sorumlusu olarak cinnet, kıskançlık, öfke, namus, iflas, psikolojik sorun vb. gibi cinayeti haklı gibi gösterecek, cinayeti meşrulaştırmaya çalışan ifadeler kesinlikle kullanılmamalı.
• Katil için üretilen bahanelerin kadın cinayetlerinde meşrulaştırmanın yanı sıra haksız tahrik indirimi talebiyle mahkemede delil gösterilebildiği unutulmamalı.
• Kadınların -varsa- cinayet öncesi koruma talepleri, maktulün -varsa- karakol şikayetleri, hakkında verilmiş savcılık kararı, geçmişte şiddete maruz kalıp kalmadığı, gelenekler, destek olmayan aile vb. gibi etkenler mutlaka haberde yer almalı.
• Fikri takip yapılmalı. Cinayet haberinin ardından failin yakalanma, yargılanma süreçleri de takip edilerek haberleştirilmeli.