MEDİNE MAMEDOĞLU

Amed- Amed’in Pîran (Dicle) ilçesi Pirejman ve Heridan mahallelerinde, 31 Mart 2024 seçimlerinde AKP’nin Colemerg’te Belediye Başkan adayı olarak gösterdiği İsmet Ölmez'in sahibi olduğu Ölmez Doğu Madencilik Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından yürütülen maden arama çalışmaları halkın tepkisine rağmen devam ediyor.

Madene tepki gösteren halk, ilçelerine fidan dikerek madenin yok ettiği doğayı korumaya çalışıyor.

Maden arama kapasitesi artırıldı

Bölgede maden çıkarma işlemi ilk olarak 3 Ağustos 2011 tarihinde, Bir Yıldız İnşaat Maden Nak. Gıda Sanayii ve Ticaret Limited Şirketi tarafından başlatıldı. “ÇED Gerekli Değil” kararı alınarak başlatılan çalışmalar, 2019'da Ölmez Doğu Madencilik Şirketi’ne devredildi. Ölmez Madencilik’in 2022 yılında Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na kapasite artırımı için yaptığı başvurunun üzerine, bakanlık başvuruya olumlu dönüş yaptı. Böylece, 24,94 hektarlık alanda yapılan maden arama çalışması 532,77 hektara çıkarıldı. Bölgede kurşun ve çinko madenleri çıkarılıyor.

Mahalle sakinlerinin bağ ve bahçeleri zarar görüyor

Ölmez Nakliyat ve Doğu Madencilik Sanayi A.Ş., maden arama çalışmaları kapsamında yurttaşların bostan ve bağlarının bulunduğu alanlara kadar girerek, geri dönüşü mümkün olmayan zararlar veriyor.

1990’lı yıllarda devlet tarafından boşaltılan Pirejman kırsal mahallesi, daha sonra yakıldı. Topraklarını bırakmak istemeyen mahalle sakinleri mahalleye dönerek, yeniden bir yaşam kurdu.

Topraktaki verimlilik düşüyor

Her iki mahallede de ağır metaller nedeniyle meydana gelen toz bulutu ve dinamit patlatma nedeniyle canlı yaşamı tamamen tehdit altında. Öte yandan çalışmalar nedeniyle topraktaki verimlilik de düştü. Hayvancılık, bağ ve bostanla geçimlerini sağlayan köylüler, verimsizleşen toprak nedeniyle göçe zorlanıyor.

Baro konuyu yargıya taşıyacak

Canlı yaşamına verilen zarara karşı mahalle sakinleri Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Amed Şube Ekoloji Komisyonu ve Amed Barosu Çevre ve Kent Komisyonu ile iletişime geçti. Mahalle sakinlerinin başvurusu üzerine Amed Barosu Çevre ve Kent Komisyonu harekete geçti. Baro, kapasite artırımına dair alınan ÇED raporu hakkında iptal davası açmaya hazırlanıyor.

Mahalle sakinleri: Ağaçlar artık yeşermiyor

  

Mahalle sakinlerinden Hatun Kaya, maden arama ve çıkarma çalışmalarından sonra meyve ağaçlarının kurumaya başladığını dile getirdi. Meyvesi olan bazı ağaçlarda da çürümenin başladığını belirten Hatun Kaya, “Üzümlerimiz hepsi kurudu ve hiçbir şey yeşermemeye başladı. Bahçemizden hiçbir şey yiyemez olduk, her şey kokuyor. Bu tozdan dolayı yemek yiyemiyoruz, nefes alamıyoruz. Ağaçlarımız hiç ürün vermiyor. Biz burada maden istemiyoruz, maden sahası derhal kapatılmalı” dedi.

Müdahale sonucu dağlar ova oldu

   

Mahalle sakinlerinden Gülhan Kaya, maden arama sonucu çevreye yayılan zehirli gazların hastalıklara neden olduğuna dikkat çekti. Gülhan Kaya, “Bu madenle beraber koca bir dağı yok ettiler. Eskiden burası yemyeşil bir alandı, şimdi dümdüz oldu. Yapıldığı günden bu yana köyün içine çok ciddi bir toz bulutu giriyor. Buralarda eskiden hep meyve ağaçları ve bostanlar vardı. O bahçelerden biz yıllar boyunca çok güzel verim alıyorduk. Bu madenden sonra oradan hiç verim alamadık” ifadelerinde bulundu.

Köyden kente göç başladı

Madenlerin hem insana hem de doğaya zarar verdiğini belirten Gülhan Kaya, “Eskiden şehirde yaşayanlar temiz hava almak için buraya geliyordu, şimdi bu maden nedeniyle insanlar köyden şehre gidiyor” diyerek durumu özetledi.

‘Madenler kapatılsın, nefes alalım’

Madenlerin kapatılmasını isteyen Gülhan Kaya, “Bu madeni kapatarak hem insanları hem de doğayı rahatlatmalıyız. İnsanlar buradan göç etmek zorunda kalıyor çünkü verim alacakları hiç alan bırakmadılar. Yarın öbür gün köyün içine girmeyi düşünüyorlar. Burnumuzun dibine geldiklerinde bizim için her şey daha da zorlaşacak. Madenler kapatılsın ve artık temiz bir nefes alalım” şeklinde konuştu.

‘Mücadele etmeye devam edeceğiz’

Mahalle sakinleri ile birlikte madenlere karşı mücadele eden Ekoloji Derneği Üyesi Leyla Çite ise, doğa talanına sebep olan madenin canlı yaşamına daha fazla zarar vermeden önlem alınması çağrısında bulundu. Leyla Çite, “Bu talana karşı her daim halkın yanında olacağız. Bugün baktığımızda bu maden politikasının her alanda yayıldığını görüyoruz. Halkın taleplerinin dışında olan bu madenler bölge halkına hiçbir kazanç sağlamıyor. Bu talan karşısında halkla yan yana durmaya devam edeceğiz” dedi.