زنگ خطر زن کشی به صدا درآمده ولی نادیده گرفته می‌شود
نویسندە: شادی احمدیان
مردها می‌ترسند زن‌ها به آنها بخندند. زن‌ها می‌ترسند مردها آنها را بکشند.
مارگارت اتوود
یک زن دیگر در هفته گذشته به‌دست مردان خانواده‌اش به قتل رسیده است. مریم سلیمانی زنی ۲۸ ساله اهل خوی که پدر و برادران او را روز جمعه ۲۵ فروردین پس از تراشیدن سرش و ضرب و شتم و شکنجه شدید او، مریم را حلق آویز کردند.
سالانه تعداد نامعلومی از زنان در ایران و در سراسر جهان به‌دست مردان نزدیک، به‌ویژه پدر، برادر، شریک زندگی و شریک زندگی سابقشان کشته می‌شوند. غالب این قتل‌ها با محوریت آبرو و حیثیت مردانه یا خانوادگی، صورت می‌گیرد اما نام و تصویر قاتل یا قاتلان غالباً گزارش نمی‌شود.
منظور از قتل‌های ناموسی عبارت است از اینکه خویشاوندان زنی که به زنا یا رابطەی نامشروع یا پنهانی با مردی متهم شده است مانند پدر، برادر همسر و یا پسر عمو به قتل آن زن اقدام و آن را تنها راه زدودن تنگ از خانواده هایشان می‌دانند و به آن عمل افتخار می‌کنند. اگر چه این اتهام صرفاً ناشی از سوء ظن و تخیل یا تهمت‌های ناروا و بی پایه و اساس همسایگان اهالی محل یا افراد قبیله و عشیره باشد و یا عمل قبیح نامشروع کمتر از زنا بوده است.
قتل ناموسی به گونەهای مختلف و با دلایل متعدد ارتکاب می‌یابد، قتل به دلیل برقراری ارتباط با جنس مخالف حتی اگر این ارتباط به صورت خیلی ابتدایی بوده و یا حتی شک دال بر برقراری ارتباط نزد مرد خانواده به وجود آمده باشد، نوع دیگر از این گونه قتل‌هاست. قتل به دلیل خودداری از ازدواج اجباری و تقاضای ازدواج با فردی که مورد پذیرش خانواده نیست چهرەی دیگر از قتل‌های ناموسی است بارها اتفاق افتاده که دختری یا زنی مورد تجاوز جنسی قرار گرفته اما زعمای قبیله یا مردان خانواده برای «زدودن ننگی که دامنگیر خانواده و قبیله شده است» قربانی را به قتل رساند‌اند. فرار از منزل هر چند به قصد ازدواج منجر به قتل‌های ناموسی می‌شود.
رایج ترین نوع قتل ناموسی بنا بر زمینەها و عوامل پیشینی آن قتلی است که به خاطر ارتباط جنسی خارج از عقد ازدواج صورت می‌گیرد. قتل ناموسی نیز چون توسط وابستگان نزدیک و اعضای خانوادەی قربانی صورت می‌گیرد حساسیته‌ا در مقابل آن بسیار شدید است و تلاش می‌شود که در درون روابط خانوادگی به فراموشی سپرده شده و از درز اطلاعات در مورد آن پرهیز شود.
قتل ناموسی به دلیل ارتباطش با مسائل جنسی و رابطەی خارج از ازدواج بیشتر از هر کس حساسیت‌های همسر قربانی و خانوادەی وی را بر می‌انگیزد. رابطەی نابرابر و تملک جویانەای که همسر نسبت به زن خود دارد و موقعیت فرودست زنان در خانواده همسر نیز زنان را در مقابل همسر و خانوادەی او آسیب پذیر می‌سازد به همین خاطر معمولاً قربانی قضایای قتل ناموسی زنانی هستند که ازدواج کردەاند و در بسیاری موارد نیز عامل قتل همسر یا وابستگان او می‌باشد.
بررسی(سن و وابستگی افراد به خانواده، نگرش قاتلین نسبت به زنان و قتل های ناموسی و اینکه انگیزه آنها از ارتکاب قتل و اعتقادات دینی شان چقدر است و اینکه از قوانین مجازات این عمل آگاهی داشته‌اند یا نه) می‌تواند تا حد زیادی برای این مسائل به پاسخی درخور رسید.
به طور مثال در بررسی بیشتر آمارهای ارائه شده از تحقیقات در شهرهای ایران مشخص شده با وجودی که سن اکثر این قاتلین (یا محرکین قاتلان)بالا و سوادشان کم بوده است ولی در مورد سهل گیری قانون و تخفیفات آن اطلاع داشتند و انتظار داشتند که مراجع قضایی آنها را مورد عفو قرار دهند.
به طور کلی دو عامل ضعف‌های قانونی و هنجارهای زن‌ستیز در این امر بسیار تاثیر دارند که برای اولی می‌توان به ولایت پدر و همسر بر زنان اشاره کرد و در مورد دوم می‌توان از سنت‌های قومی قبیله‌ای که همیشه بار ارزش‌ها و هنجارها را بر عهده زنان می‌اندازند پرداخت.
در این آداب رسوم که مردان هر کاری که را بخواهند مرتکب می‌شوند و هیچ کس حق تعرض به آنها را ندارد و زن، لازم نیست کاری که موجب آبروریزی مردان شود مرتکب گردد. فقط همین که مورد ظن و گمان واقع می‌شود، مستحق اشد مجازات و مرگ قرار می‌گیرد. به همین دلیل تعدادی از قاتلین ناموسی به دلیل فشارهای وارده توسط افراد قبیله و نکوهش‌های آنان مرتکب قتل شد‌ەاند که ممکن است خود این افراد هم قصد به قتل رساندن نزدیکان خود را نداشته یا مقوله را مستحق مرگ نمی‌دانستند ولی تحت فشار وارده جامعه‌ی سنتی و برای رهایی از برچسب بی‌غیرتی و نامردی و یا در راستای تکلیف شرعی و دینی مرتکب قتل شده‌اند.
علاوه بر مسائل مطرح شده تحقیق در مورد فرهنگ خشونت و زیر سلطه بودن مردان در زیر سلطه این فرهنگ، پرداختن به عملکرد پلیس و نهادهای حمایت از زنان و خانواده، فرهنگ مسلط بر جامعه سنتی، می‌تواند تا حدود زیادی این مساله را آشکار کند.