هاوژین شیخی

دیواندره- کوهنوردی، فارغ شدن از غوغای جهان نیست بلکه خود جهانی پر غوغا است. کوهنوردی یکی از چالش‌برانگیزترین و هیجان‌انگیزترین ورزش  است. جدای از فواید فیزیکی، روانی و عاطفی که مهم‌ترین فواید کوهنوردی برای سلامتی به شمار می‌روند کوهنوردی به زنان کمک می‌کند محدودیت‌های جسمی و ذهنی خود را بشناسند، ویژگی‌های رهبری و کار گروهی خود را بهبود بخشند و توانایی‌هایشان را کشف کنند. این ورزش به آن‌ها کمک می‌کند از منطقه امن خود بیرون بیایند و هدف زندگی خود را پیدا کنند. کوهنوردی فرصتی برای برقراری روابط دوستی عمیق، کنار آمدن با مشکلات زندگی و… است.

کوهنوردی زنان با تغییر نگاه به سمت خود و توانایی‌هایشان می‌تواند به حضور بیشتر زنان و تغییر نگاه سنتی جامعه منجر شود. برای زنان، در این عرصه هم «خود» و قدرت اراده به آزمون نهاده می‌شود و هم توانایی همراهی و تعامل با جمع. در همین رابطه با ژاله.ر کوهنورد و فعال اجتماعی گفت‌وگویی داشتیم.

 

«کوه و قله قلمرو‌هایی صرفا مردانه نیستند و جنسیت نباید مانعی برای فتح تلقی شود»

ژاله در ابتدای سخنانش از کوهنوردی و توانایی‌های زنان می‌گوید: کوهنوردی برای من یعنی عشق و آرامش. زمانی کە از هیاهوی شهر و انسان‌های اطرافم خسته می‌شوم دوست دارم به کوه پناه ببرم از کودکی علاقە زیادی بە کوە داشتە‌ام ولی بیشتر از  کوە و کوهنوردی دوست دارم دربارە کلیشە‌های رایج و نگاه‌های جنسیتی بە ورزش زنان از جملە کوهنوردی بپردازم.

وی درباره نگاه جنسیتی در  خصوص کوهنوردی می‌گوید: در‌ حقیقت، کوهنوردی درباره‌ی کشف و حس موفقیت صعود است و جنسیت نباید در ورزش باعث تبعیض علیه زنان باشد لذت و سلامتی که در ورزش هست باید برای همه باشد و  زن و مرد ندارد! کاهش نگاه جنسیتی جامعه نیز راهی برای هموار کردن این مسیر است.  گرچند محال به نظر می‌رسد! کوهنوردی زنان این پیام را دربردارد که شکل‌های کاملا متفاوتی برای زن و مرد بودن وجود دارد. شاید تعداد زنان قهرمان در ورزش بیشتر از مردان باشد، ما با از بین بردن نگاه  جنسیتی می‌توانیم شاهد حضور زنان در همه عرصه‌ها باشیم.  به نظر من کوه و قله، قلمرو‌هایی صرفا مردانه نیستند و جنسیت نباید مانعی برای فتح تلقی شود. من خودم ده سال است که ورزش کوهنوردی را شروع کرده‌ام، قبل از ازدواج خودم سرپرست گروه کوهنوردی زنان بودم و گروه منظمی داشتیم که همه کوه‌های اطراف را می‌پیمودیم، حتی برنامه‌های زیادی هم برای شب مانی داشتیم.  همان روز نخستی که لباس‌های کوهنوردی را پوشیدم فهمیدم که وسایل کوهنوردی برای زن‌ها طراحی نشده است اما من جسورتر از آن بودم که هیچ گاه لذت صعود را در کوهنوردی ترک نکنم. بعد از ازدواجم با وجود مخالفت‌های زیاد اما باز هم مسیرم را ادامه دادم هرچند من زیاد به صورت حرفه‌ای فعالیت ندارم  اما من این توانستن را در وجود خودم دیدە‌ام و امیدوارم بتوانم آزادانه‌تر فعالیت بکنم.

 

«افزایش مهارت و توانمندی ، تنها راه به سوی خود باوری  زنان است»

ژالە در ادامە صحبت های خود افزود: از آنجا که فعالیت‌های کوهنوردی در کوهستان‌ها اجرا می‌گردد و محیط کوهستان به خاطر ماهیتش پر مخاطره و پر ریسک است، فعالیت در این رشته موجب بدبینی و نگرانی خانواده‌ها شده است که در بسیاری از موارد از حضور زنان در فعالیت‌های کوهنوردی ممانعت به عمل می‌آید. برای زنان در کوهنوردی مشکلات بسیاری وجود دارد که زنان شاید حتی از آن‌ها بی‌خبر باشند! اما با وجود همه‌ی این مشکلات  در کوهنوردی، آن‌ها سر‌سختانه به کوهستان می‌روند و کوه‌های بسیاری را فتح می‌کنند و حتی بعضی ازدوستانم به کوه‌هایی صعود کرده‌اند که بسیاری از مردان حتی نمی‌توانند به آن فکر کنند! افزایش مهارت و توانمندی، تنها راه به سوی خود باوری  زنان است.

وی افزود: یکی دیگر از چالش‌های پیش روی زنان بحث اقتصادی است. از آنجا که تجهیزات مورد نیاز در این رشته گران قیمت هستند و برای صعود یا اجرای کارهای فنی، تجهیزات تخصصی نیاز است و لذا تأمین هزینه جهت خرید این تجهیزات یکی از چالش‌های پیش روی همه کوهنوردان بخصوص زنان است. چون این رشته ورزشی برای ورزشکاران درآمدزا نیست. برای فعالیت در آن از صعود گرفته تا دوره‌های آموزشی باید متحمل هزینه‌های گزافی شوند و این موضوع برای زنانی که شاغل نیستند یا از محل کار خود حقوق و دستمزد کافی دریافت نمی‌کنند به عنوان یک چالش اساسی محسوب می‌شود. همچنین زنانی که در عرصه کوه فعالیت دارند باید بدانند که هر چه میزان توانایی جسمی  و مهارتهایشان افزایش پیدا کند و دانش خود را از طریق آموزش‌های کوهنوردی بالا ببرند به خودباوری بیشتری نسبت به توانایی‌های خود دست پیدا می‌کنند.

وی در پایان می‌گوید: آشنا کردن خانواده‌ها با فضا و ورزش کوهنوردی یکی از چالش‌های اساسی برای زنان کوهنورد است، در کل فرقی ندارد در همه رشته‌های ورزشی اینگونه است. اگر کوهنورد قصد صعود به یکی از ارتفاعات بلند را داشته باشند باید در قالب تیم زنان قرار بگیرند و یا حداقل چند نفر از مردان را جهت بالا بردن امنیت در کوهستان در کنار تیم خود داشته باشند. بر همین اساس، بایست از این موانع و مسائل گذار کرد و جامعه بویژه زنان را به شناخت و پیشرفت هرچه بیشتر  در عرصه‌ی ورزش سوق داد.