وضعیت زنان عرب و خاورمیانە پس از بهار ملتها
زنان بسیاری در کشورهای خاورمیانه از زمان انقلاب بهار ۲۰۱۱ تاکنون در برابر انواع خشونتها ایستادگی کردهاند، خواستار حقوق خود شده و در ده سال گذشته به دستاوردهای بسیاری رسیدهاند.
رفیف اسلیم
غزه – عصیان زنان در سالهای اخیر با حملات متعددی برای شکستن اراده و از بین بردن دستاوردهایشان مواجە شدە است. حقوق زنان و نمایندگی آنها در پارلمان تونس نادیده گرفته شد و تعداد کمی از زنان لبنانی نامزد انتخابات بودند. همچنین وضعیت زنان فلسطینی و حملات دولت ایران به زنان در اعتراضات، شعار «زن، زندگی، آزادی» را به شعار انقلاب زنان بدل کرد.
دنیا اسماعیل، پژوهشگر و مدیر انجمن زنان خلاق غزه، در رابطه با مبارزات زنان پس از سال ٢٠٢١گفت: «قیام ملتها تغییرات عمدهای در وضعیت زنان مصری ایجاد کرده و حضور آنها را در جامعه پررنگ ساخته است. زنان اردنی موفق شدهاند برخی از قوانین را تغییر دهند و زنان فلسطینی انقلاب فکری بزرگی به پا کردهاند، زیرا آنها همگی بخشی از جامعهی عرب هستند و مسائل آنها به همسایگانشان وابسته است. زنان فلسطینی از تغییرات و ایدههای جنبشهای آزادیخواه زنان در جامعه بهرهمند شده و موفق به ساخت یک شبکهی ارتباطاتی بین خود، اردن و مصر شدهاند.»
دستاوردهای زنان فلسطینی
دنیا اسماعیل با بیان این که شورشهای تودهای فرصتی برای حضور زنان فلسطینی در پیشبرد مبارزات آزادیبخش فلسطین است، خواستار افزایش مذاکرات صلح زنان در فلسطین و نمایندگی سیاسی آنها برای ایفای نقش در این مذاکرات شد. مذاکراتی که سالهاست زنان در آن حضور ندارند، او گفت: «زنان فلسطینی هماکنون میتوانند موضوعات جدیدی مانند عدالت زیست محیطی، آب، گردش آزاد و بازسازی هویتشان را در چارچوب ملی جامعهی عرب ارائه دهند و قادر هستند با ایدهی ایدئولوژیهای سیاسی مرتجع که نقش زنان را محدود میکند مخالفت کنند.»
حمله به زنان، پس از قیامها آغاز شد
«تونس پیشرفتهترین نمونهی قانونی در زمینهی حقوق زنان بود، با وجود درگیریهای بین احزاب دموکراتیک در این کشور، حضور آلمانیها و رادیکالها و مخالفتهای بسیار با حقوق زنان، آنها موفق شدند قانون عادلانهای را به اجرا برسانند. زنان تونسی قادر بودند برای شرایط زندگی خود تصمیم بگیرند، دیدگاههای خود را در مورد آینده و ایدههای خود را برای سازمانها مطرح کنند. این زنان با وجود اینکه بسیار متفاوت بودند، خواستههای مشابهی داشتند و در رابطه با حقوق اساسی زنان و دستیابی به بسیاری اهداف توافق کردند، با اینحال شرایط سیاسی به طور کلی در این کشور عقب مانده است.»
قیام «زن، زندگی، آزادی» در روژهلات کوردستان و ایران
دنیا اسماعیل در رابطه با انقلاب زنان در روژهلات کوردستان و ایران که با شعار «زن، زندگی، آزادی» پیوند خورده است، گفت: «خبر کشته شدن ژینا امینی مانند صاعقه ناگهانی بود و مرگ او تنها پس از گذشت یک روز جان تازهای به مبارزات بسیاری از زنان بخشید. او در عرض یک شب قربانی تغییرات سیاسی کشورش شد و نخستین خیزشهای انقلاب زنان در ایران را آغاز کرد. پایاننامههای ایدئولوژیک بسیاری با موضوع مبارزات و کار زنان ثبت شد و زنان برای تغییر نظرشان بهای بسیار بالایی پرداخت کردهاند، اما همچنان به فعالیت خود ادامه میدهند و خود را به عنوان نماد قدرتمندی از مبارزه در تاریخ به ثبت میرسانند.»