«سرکوب آزادی منجر بە ایجاد آتشفشان خواهد شد»
بادینان، اقلیم سرکوب فریاد آزادی است، یکی از فعالین نیز در این مورد می‌گوید: می‌توان بە عنوان فعال در هر زمینەای فعالیت کرد بە جز سیاست و مسائلی کە وابستە بە حاکمیت است.
توار پینجوینی
سلیمانی- حکومت اقلیم در باشور (جنوب) کوردستان اقلیمی مملوء از فساد، بی عدالتی، نقض حقوق بشر و بحران ایجاد کردە است. با گذشت زمان بحران‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی گستردەتر و عمیق‌تر می‌شود و فریادهای آزادی کە علیە بی‌عدالتی ایجاد شوند درجا خفە و سرکوب می‌شوند.
دەها نفر بە دلیل فریاد علیە بی‌عدالتی و خواست آزادی اندیشە و بیان اکنون در زندان‌ها بە سر می‌برند و غیر قانونی بە سال‌ها زندان محکوم می‌شوند. این شرایط در سراسر باشور کوردستان حاکم است اما در مناطق بادینان (دهوک، زاخو، شیلادزی، برادوست، بارزان و مناطق دیگر) شرایط بحرانی‌تر است. در این مناطق چندین معلم، فعال و روزنامەنگار غیر قانونی دستگیر شدە و بە زندان محکوم شدەاند. بریوان ایوب کە مادر ۵کودک است و بیش از ١۶ ماە است دستگیر شدە از جملەی این فعالین است.
ژیان یاسین، از فعالین شهر دهوک در مصاحبە با خبرگزاری زن، شرایط اقلیم کوردستان را از لحاظ اقتصادی، سیاسی و اجتماعی رو بە عقب توصیف کرد چرا کە احزاب حاکم خواهان حل مشکلات موجود نیستند. وی بە ویژە بە شرایط مناطق بادینان اشارە کردە و می‌گوید: «کنشگران و بەویژە فعالین زن در منطقەی بادینان آنچنان کە باید حضور ندارند، آنها تا زمانی آزاد هستند کە جهت آگاه‌سازی شهروندان اقدام نکنند و فعالیت آنها بر احزاب سیاسی حاکم در منطقە تاثیری نداشتە باشد. بە همین دلیل است کە اعتراضات تنها محدود بە رسانەهای اجتماعی است و شهروندان برای مطالباتشان اقدام نمی‌کنند.»
«قتل زنان با صلح عشیرەای و فشار بر دادگاە پنهان می‌شود»
ژیان معتقد است کە فشار سرکوب آزادی بیان هم برای مردان و هم زنان است اما زنان بیشتر تحت تاثیر قرار گرفتەاند. «زنان تحت تاثیر باورهای سیاسی، اجتماعی و ذهنیت مردسالار و پدرسالار قرار گرفتەاند، بە همین دلیل است تا زن بە آزادی خود دست نیابد صلح نە تنها در کوردستان بلکە در جهان نیز ایجاد نخواهد شد، چرا کە زنان دارای اندیشەی صلح‌طلبی هستند و ما از زنان می‌خواهیم بتوانند در مراکز تصمیم‌گیری جایی گیرند تا صدای زنان باشند و آنها را از این شرایط رها سازند.»
اخبار و آمار قتل و مجبور شدن زنان بە خودکشی در بادینان اعلام نمی‌شود و ژیان یاسین در این مورد می‌گوید: ذهنیت عشیرەگرا موجب شدە علیرغم قتل زنان اما با صلح عشایری مسئلە حل شود اجازە ندهند اخبار آن منعکس شود و یا دادگاەها تحت فشار قرار می‌گیرند تا پروندە را رسانەای نکنند و بیشتر اوقات مجرم آزاد می‌شود، بدین‌گونە قتل زنان پنهان می‌شود و شهروندان دهوک و بە ویژە زنان تهدیدهای علیە خود را احساس نمی‌کنند.
«در بادینان کنشگران تا حدی آزادی دارند کە مردم را آگاە نسازند»
ژیان همچنین با اشارە بە پروندەی بریوان ایوب بە عنوان یکی از فعالین بازداشت شدەی بادیان بە عدم آزادی فعالین این منطقە در فعالیت‌هایشان پرداخت و می‌گوید : فعالین تا هنگامی آزادی هستند کە شهروندان را از مسائل و بی‌عدالتی‌های موجود آگاە نسازند.
برویوان ایوب از جملە فعالینی است کە بیش از ١۶ ماە است بدون محاکمە در زندان بە سر می‌برد و ۶ مارس پس از دو بار تعویق جلسەی دادگاە بە دو سال زندان محکوم شد. بریوان مادر ۵ کودک است و بە اتهام «اقدام علیە امنیت ملی» و بە دلیل مشارکت در تظاهرات در استان دهوک بازداشت شد.
ژیان یاسین می‌گوید: «بریوان از جملە زنان آزادی‌خواە دهوک است کە سال گذشتە بە دلیل برآوردن فریاد آزادی بازداشت شد و این عاملی بود تا زندگی خانوادگی‌اش از هم بپاشد، بریوان مادر ۵ کودک است و این نقطەی سیاهی در تاریخ دادگاە و حکومت اقلیم کوردستان خواهد بود، باید حاکمیت آگاە باشد کە این وضعیت ادامە نخواهد داشت و اگر بدین شیوە بە اعمال خود ادامە دهند کنترل شرایط را از دست خواهند داد چرا کە سرکوب آزادی منجر بە ایجاد آتشفشانی قدرتمند خواهد شد.»