شهلا محمدی

مرکز خبر- رژیم جمهوری اسلامی، از همان آغاز بە قدرت رسیدن با وضع قوانین زن‌ستیز و محدود ساختن زنان اقدامات خود را علیە آنان آغاز کرد، بیش از چهل است کە زنان ایران در چنین شرایطی زندگی می‌کنند اما با وجود همەی قوانین و محدودیت‌ها برای آنان دست از مبازرە نکشیدەاند و هر بار فرم مبارزات خود را اصلاح و ادامە می‌دهند.

در طول چهل سال گذشتە و حاکمیت جمهوری اسلامی، زنان با فراز و نشیب‌‌های بسیاری روبرو بودەاند گاهی دولت‌ها با اصلاحات اندکی کە انجام دادەاند زمینەی آزادی‌های محدودی را فراهم ساختە و گاهی نیز دولت‌ها خود علیە همان آزادی‌ محدود اقدام کردە و مانع آن شدەاند کە زنان بتوانند با حداقل آزادی‌های موجود نیز کار کنند.

در انتخابات اخیر ایران و انتصاب ابراهیم رئیسی اما رژیم بار دیگر علیە زنان اعلان جنگ علنی کرد و با انتصاب کسانی تندرو و ضد زن در همەی پست‌های حکومتی، بار دیگر سعی برآن دارد مبارزات زنان ایران را محدود و محدودتر کند.

خبرگزاری زنان در گفت‌وگوی با بسە شاماری، عضو پلتفرم دموکراتیک فراملیتی زنان وضعیت زنان ایران را مورد بررسی قرار دادە و در مورد سیاست‌های دولت ابراهیم رئیسی در قبال زنان و محدودیت‌هایی کە مبارزات زنان پس از بر سر کار آمدن ابراهیم رئیسی با آن مواجە می‌شوند به گفت‌وگو پرداخته است.

 

 شیوەی روایتگری جنایات می‌تواند در عادی‌سازی و یا عادت‌زدایی آن تاثیر داشتە باشد

بسە سخنان خود را چنین آغاز می‌کند، "مسئلەی زن در نتیجەی مسائل و مشکلات پنج هزار سالەی فرهنگ خشونت و تجاوز بە وجود آمدە است، در سرزمینی کە زنان تا بە این حد بە قتل می‌رسند، قتل جسمی و روحی پس مطمئنا نمی‌توان بە راەحلی برای گذر از این معضلات جز با شعار آزادی زن دست یافت".

وی با اشارە بە اخباری کە روزانە در مورد قتل‌های ناموسی، کودک‌همسری و دیگر جنایاتی کە علیە زنان انجام می‌شود نحوەی پوشش این اخبار از سوی رسانەها را مورد انتقاد قرارمی‌دهد، "شیوەی روایتگری جنایات می‌تواند در عادی‌سازی و یا عادت‌زدایی آن تاثیر داشتە باشد، کافی است رسانەهای اپوزسیون و یا رسانەهای آماتور را نگاە کنیم بیش از اینکە شیوەی پوشش خبر هولناک باشد و خشم را در مخاطب شعلەور کند بیشتر بە روضەخوانی و ذکر مصائب چیزی در حد روایت عاشورا می‌ماند"، وی رسالت خبر را اطلاع‌رسانی دربارەی چیستی جنایت و چگونگی وقوع آن می‌داند نە برانگیختن احساسات آنی در مخاطب.

بسە همچنین با اشارە بە کشتار فیزیکی و روحی زنان در همەی کشورها، وضعیت زنان در جهان را اینگونە توصیف می‌کند"ما شاهد کشتار فیزیکی و روحی زنان هستیم، انسان‌هایی کە در واقع نصف جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند و البتە هیچ انگاشتە می‌شوند در کشورهای سرمایەداری بە کالا تبدیل شدەاند و در مناطق تحت حاکمیت حکومت‌های دیکتاتوری و مذهبی وسیلەای جهت رفع نیازهای جنسی، کیسەی بوکسی برای آرام کردن خود از پس سرخوردگی‌های اجتماعی، تابلوی اعلاناتی جهت نسبت دادن بلایای آسمانی و زمینی، موجودی مورد نفرت کە بە راستی قلم از وصف آن شرمسار است".

 

سلب حق حیات عادی نیست

بە گفتەی وی نگاهی گذرا بە وضعیت حاکمیت ایران درک این مسئلە را بە مراتب آسان‌تر می‌کند، از مجازات‌های عصر حجری گرفتە تا محدودیت‌های وسیع از حق حضانت کودک گرفتە و حتی تحویل ندادن کارنامەی کودکان بە مادران نشان‌دهندەی حاکمیت سیستم ضد زن در ایران است کە باید بە گونەای بنیادین برای براندازی آن تلاش کرد و فعالیت‌هایی کە بیشتر نمادین بودە را کنار گذاشت و با شعار آزادی زن باید بە کارزار بین‌المللی برای برچیدن موانع جهت رسیدن بە حق بر حق گام نهاد.

وی با اشارە بە ترویج خشونت توسط خود حاکمیت می‌گوید، شنیدن و دیدن جنایت، مراسم اعدام‌های علنی و خیابانی، حس غیرانسانی بی‌تفاوتی و میل بە خشونت را در جامعە افزایش دادە است، از سوی دیگر اخبار ارسال شدە از زندان‌ها را عاملی برای ایجاد رعب و وحشت در جامعە می‌داند و می‌گوید، "این اخبار از طریق کانال‌های دولتی در راستای ناتوان کردن مردم در قبال وزن سنگین این همە جنایت انجام می‌پذیرد."

بسە در ادامەی سخنان خود نحوەی پوشش این اخبار را مورد انتقاد قرار می‌دهد و می‌گوید، "آیا فقط اشارەی روزنامەنگاران بە این جنایت کافیە؟ آیا با نشر هر چە بیشتر این اخبار بە رژیم در جهت رسیدن بە اهداف غیرانسانی‌اش یاری نرساندەایم؟"

وی با اشارە بە همەی جنایاتی کە در طول چهل سال حاکمیت رژیم ایران صورت گرفتە است می‌گوید، "سلب حق حیات عادی نیست واین چیزی است کە از ملت ایران و بە ویژە زنان گرفتە شدە است."

وی می‌گوید همەی رسانەهایی کە داعیەدار آزادی بیان هستند در پرداختن بە کشتار چە در مورد زندانیان امنیتی و چە در مسئلەی شیوع کووید ١٩ یا هر مرگ طبیعی دیگری این اصل را باید در نظر داشتە باشند کە راوی سلب حق حیات و وضعیت غیرطبیعی هستند. 

بسە همچنین می‌گوید، "شرایط کلی خاورمیانە بە طور کلی و ایران و همچنین انتصاب رئیسی در پست ریاست‌جمهوری سخن از روزهای تیر و تاری برای ساکنین آن مرز و بوم و بە ویژە زنان دارد."

 

با اشارە بە اعتراضات سراسری  سال ٩۶ و پس از آن بسە معتقد است رژیم ایران مشروعیت داخلی را از دست دادە و تورم لجام‌گسیختەای کە حاصل انحصار و صنعت وابستە و رانت‌خواری است درمان و راە گریزی برای آنها نگذاشتە  و هر روز ارزش ملی پول کاهش پیدا می‌کند. و همچنین ادامە می‌دهد "تا دو سال پیش خود مردم را از  اقتصاد ونزوئلایی می‌ترساندند اما امروز اقتصاد ایران بە غایت بدتر از اقتصاد ونزوئلا است".

 

"وضعیت زنان را بدون تحلیل جامع منطقە و شرایط زندان و کارگران نمی‌توان توصیف کرد"

با نگاهی گذرا بە مسائل منطقە و خاورمیانە بسە شاماری بە ارتباط ایران با مشکلات داخلی افغانستان می‌پردازد، طالبان نیز همان سیاست ایران را در قبال زنان در پیش گرفتە و از هیچ اقدامی جهت محدود ساختن زنان امتناع نورزیدە است.

بە گفتەی وی، ایران با همکاری آمریکا زمینەی دخالت خود در افغانستان را فراهم ساختە است، "اول آمریکا و سیستم حاکم و همانا یار همیشگی ایران، طالبان را بە نیابت خود برگزید کلید صندوق‌‌خانەی مهمات و پول را در اختیار آن قرار داد تا بتوانند هرچە زودتر با بهرەوری از نسخەهایی کە در طول ۴٣ سال گذشتە از آن بهرە گرفتە بە کشتار مردم بی گناە و اقلیت‌های مذهبی و قومی بپردازد و زمینەی جنگ داخلی را در افغانستان فراهم سازد و بعد از آن تداخل نظامی دفاع از آن با شعار دفاع از برادران شیعە را فراهم سازد یعنی همان سناریویی کە در سوریە شاهد آن بودیم."

بسە همچنین بە لشکرکشی‌ نظامی ایران بە مناطق مرزی کوردستان پرداخت و می‌گوید: "در آستانەی بە سر رسیدن قرارداد لوزان و دیزاین نوین خاورمیانە دوران ویران‌سازی و جنگ قدم بە میدان گذاشتە است، جنگ‌های دینی و رشد و تقویت نژادپرستی عامل فشار صد چندان بر زنان و بر کودکان در منطقەی خاورمیانە و بەویژە ایران است."

وی همچنین معتقد است، وضعیت زنان را بدون تحلیل جامع منطقە و شرایط زندان و کارگران نمی‌توان توصیف کرد چرا کە در تمامی این طیف‌ها نیمی را زنان تشکیل می‌دهند و هر کجا ظلم و اجحافی وجود داشتە باشد زن بیشتر قربانی می‌شود.

 

"تخریب اخلاق جامعە توسط حکومت حاکم با بهروری از قوانین اجتماعی و مهرەهای اجرایی زن صورت و مرد حیلەگر سیرت"

ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران طی حکمی انسیەی خزعلی را بە سمت معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانوادە منصوب کرد، بسە با تحلیل پیشینەی تحصیلی و کاری انسیە خزعلی می‌گوید " انسیە خانمی است ۵٨  سالە کە در بطن این حکومت مذهبی سیاسی بزرگ شدە، دانش‌آموختەی دکترای زبان و ادبیات عرب و تحصیلات حوزەای خودش را تا سطح سە حوزەی علمیەی خواهران قم پشت سر گذاشتە کە من فکر می‌کنم با همین بیوگرافی بسیار کوتاە از ایشان نحوەی تفکرش برای همگان آشکار و روشن است."

با اشارە بە سخنان انسیە خزعلی در مورد کودک‌همسری او می‌گوید: "انسیە خزعلی در حالی بە هر نوع خشونت اشارە می‌کنە کە دریغ از آنکە یک دهم ثانیە بە زیرمجموعەی یکی از این خشونت‌ها توجە داشتە باشد، وی می‌خواهد کودک‌همسری را بە عنوان شکلی از مردسالاری و خشونت علیە زنان و کودکان رو دارە عادی‌سازی کند."  

وی همچنین با اشارە بە آمار منتشر شدەی ازدواج‌های کودک‌همسری می‌گوید این آمارها تنها آمارهای رسمی و ثبت شدەی دفاتر هستند و همە می‌دانیم کە میزان ازدواج‌های غیر رسمی و ثبت نشدە بیش‌تر از آن است.

بسە با نگاهی گذرا بە وضعیت آموزشی خصوصا در مناطق محروم می‌گوید، قطعی اینترنت، گرانی لوازم‌التحریر، فقر سیستماتیک ایجاد شدە و همەی مشکلات دیگری کە در این مناطق وجود دارد می‌گوید این مشکلات شانس مدرسە رفتن دختران را کاهش می‌دهد و راە را برای ازدواج زیر سن کودکان باز می‌کند.

بە گفتەی وی، وام ازدواج برای کودکان نیز از دیگر عوامل افزایش کودک‌همسری است. همچنین فقر سیستماتیک ایجاد شدە در ایران را مورد بررسی قرار می‌دهد و معتقد است جامعەای کە غرق در فقر باشد نمی‌تواند بە آزادی فکر کند بلکە بە نان فکر می‌کند، همچنین جامعەای کە زنی آزاد داشتە باشد، نسل بیداری خواهد داشت.

وی در مورد عدم کنکاش و آگاهی کودک‌همسران بە مسائل روز می‌گوید، این افراد سربازان سیستم هستند چون در سنی هستند کە با وجود محدودیت‌های اجتماعی مثل دختر بودن و گرفتن حق حضانت، بە راحتی جذب بازارهای دیگر می‌شود، پس حکومت بە عناوین مختلف از مسئلەی کودک‌همسری سود می‌برد.

وی معتقد است، "کودک‌همسری یکی از عوامل بنیادین تخریب جامعە است و تخریب اخلاق جامعە توسط حکومت حاکم با بهروری از قوانین اجتماعی و مهرەهای اجرایی زن صورت و مرد حیلەگر سیرت می‌باشد."