«ذهنیت مردسالارانه، زنان را از نمایندگی سیاسی محروم می‌کند»
خدیجه راجی، فعال سیاسی، بر این باور است که موانع متعددی در مسیر فعالیت‌های سیاسی زنان قرار دارد. این موانع، ریشه در ساختارهای اجتماعی، نهادهای حزبی و حکومت‌هایی دارند که بر پایه‌ی اندیشه‌های مردسالارانه بنا نهاده شده‌اند.
حنان حارت
مراکش - خدیجه راجی، شخصیتی پیشرو در عرصه‌ی سیاسی مراکش، با داشتن سابقه‌ای درخشان در فعالیت‌های سیاسی، توانسته است به موفقیت‌های چشمگیری در شکستن بندهای مردسالارانه‌ای دست یابد که مانع حضور و فعالیت زنان در عرصه‌ی سیاست بوده‌اند.
خدیجه راجی، با نیم قرن تجربه در عرصه سیاسی، به صراحت به مشکلات و دشواری‌هایی اشاره می‌کند که زنان در این مسیر با آنها روبرو هستند. او بر این باور است که بسیاری از این موانع، ریشه در جامعه‌ای دارند که تحت سلطه‌ی ذهنیت مردسالارانه است و این ذهنیت نه تنها در اجتماع، بلکه در نهادهای سیاسی نیز نفوذ کرده است. راجی با اشاره به تعداد اندک زنان در پارلمان و دولت، بر این نکته تأکید می‌ورزد که چنین وضعیتی نشان‌دهنده‌ی نبود اعتماد به توانمندی‌های زنان است و احزاب سیاسی نیز با عدم فراهم آوردن امکانات و سیاست‌های حمایتی لازم، در دستیابی زنان به مناصب رهبری کوتاهی می‌کنند.
خدیجه راجی در تشریح بیشتر مشکلاتی که زنان در عرصه سیاسی با آن مواجه هستند، می‌گوید: «اکثراً ادعا می‌شود که زنان برای فعالیت‌های سیاسی مناسب نیستند و باید با مردان به رقابت بپردازند. این باور، که در جامعه ما به صورت گسترده‌ای رواج دارد، نتیجه‌ی یک نوع تربیت نادرست است که بر اساس ستایش و تکریم مردان شکل گرفته است.»
خدیجه راجی با تأکید بر نقش قاطع و تاریخی زنان مراکشی در جنبش‌های مقاومت و استقلال، بیان کرد: «زنان مراکشی به طور موثر در کنار مردان در جنگ علیه استعمار مبارزه کرده، اسلحه به دست گرفتند و در مقابله با سرکوب و انواع تبعیض‌هایی که از دوران قیمومیت تا دستیابی به استقلال وجود داشت، توانمندی خود را نشان دادند.» او افزود: «علیرغم تمام این دستاوردها، پس از کسب استقلال، زنان به خانه‌ها بازگردانده شدند و مردان همچنان بر عرصه سیاست حکمرانی کردند، امری که منجر به تقویت کلیشه‌های مربوط به نامناسب بودن زنان برای فعالیت‌های سیاسی شد. زنان غالباً درون احزاب با مخالفت‌هایی مواجه می‌شوند و عدالت در قبال آنها رعایت نمی‌گردد.»
خدیجه راجی در اظهارات خود تصریح کرد که با وجود مشارکت فعال و دائمی زنان در تمامی جنبه‌های جامعه، هنگامی که پای نمایندگی انتخاباتی به میان می‌آید، اغلب زنان مورد غفلت قرار می‌گیرند. او اشاره کرد که نه تنها زنان نادیده گرفته می‌شوند، بلکه با توطئه‌ها و مانورهای سیاسی علیه آنها عمل می‌شود تا به انصراف یا عقب‌نشینی وادار شوند.
خدیجه راجی در توصیف تجربه‌ای شخصی از چالش‌هایی که به عنوان زن در عرصه سیاسی با آن روبرو شده، اشاره می‌کند: «در انتخابات شهرداری‌ها در سال ۲۰۰۲، من در جایگاه دوم لیست قرار گرفته بودم، اما به طور ناگهانی یکی از همکارانم با خشونت بر روی میز کوبید و با فریاد به من گفت که باید از رتبه دوم انصراف دهم.»
خدیجه راجی درباره استراتژی‌هایی که برای تثبیت جایگاه خود در حزب به کار گرفته است، توضیح داد: «به صورت فردی، من همواره در دسترس بودم، پیشنهادات خود را در جلسات مطرح می‌کردم، از آنها دفاع می‌کردم و با تمامی رقبای خود در میدان به رویارویی می‌پرداختم. هیچگاه عقب‌نشینی نکردم و ناامید نمی‌شدم، بلکه به گام‌های خود اطمینان داشتم و می‌دانستم که با حضور مداوم و مؤثرم در صحنه‌ی سیاسی می‌توانم خود را به عنوان یک نیروی قدرتمند مطرح کنم.»
خدیجه راجی در اشاره به تجربه چندین دهه‌ای خود در عرصه سیاسی، می‌گوید: «فعالیت سیاسی خود را از سال ۱۹۷۵ آغاز کردم. در این مدت، تجربیات گوناگونی را کسب کرده‌ام که هرکدام به نوبه خود بر مسیر حرفه‌ای من تأثیر گذاشته‌اند. من به عنوان عضو دفتر ملی زنان یک اتحادیه در سطح ملی خدمت کردم و در بازه زمانی ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵ در شهرداری مرس السلطان فعالیت داشتم، جایی که دستاوردهای بزرگ و مهمی را به ارمغان آوردم. در آن دوره نیز به عنوان عضو شورای شهر به مدت دو دوره خدمت کردم.»
خدیجه راجی در رابطه با راهکارهایی برای غلبه بر موانع و چالش‌هایی که مانع از توانمندسازی سیاسی زنان در جامعه مراکش می‌شوند و از مشارکت آنها در فضای عمومی و مراکز تصمیم‌گیری جلوگیری می‌کند، توضیح داد: «مراکش همچنان در مراحل اولیه بنیان‌گذاری مسیری برای توانمندسازی زنان قرار دارد. قوانین تقنینی به تنهایی کافی نیستند؛ بلکه باید سیاست‌های اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی مؤثر وجود داشته باشد که نه تنها نقاط ضعف جامعه را نشانه رود بلکه به مقابله با گسترش اندیشه‌های مردسالارانه بپردازد. این اندیشه‌ها زنان را به عنوان شهروندان درجه دوم می‌دانند و از مشارکت واقعی و تأثیرگذار آنها به دلیل عدم اعتماد جامعه، احزاب سیاسی، و تصمیم‌گیران به توانمندی‌ها و شایستگی‌های زنان برای تصدی مناصب رهبری جلوگیری می‌کنند.»
در پایان سخنان خود، خدیجه راجی بر ضرورت تشویق زنان به شرکت در فعالیت‌های سیاسی تأکید کرد و افزود که این مهم نیازمند تصویب قوانینی است که برابری واقعی را در جامعه تقویت کنند و بستری برای دموکراسی را فراهم آورند که عدالت اجتماعی را تضمین می‌کند. او معتقد است که این اصول پایه و اساس پیشرفت در هر جامعه‌ای هستند و بدون حضور فعال و مؤثر زنان در سطوح تصمیم‌گیری، دستیابی به این اهداف دشوار خواهد بود.