چهاردهمین سالگرد بحران سوریه: جستجویی بیپایان برای یافتن راه حل
با آغاز سال چهاردهم، بحران در سوریه همچنان ادامه دارد، و مردم این کشور، شامل تمامی خلقها و گروههای اجتماعی، در میانه یک بحران و فاجعه عمیق به زندگی خود ادامه میدهند.
نورشان عبدی
کوبانی - فلک یوسف، رئیس مشترک هیئت ریاست محیط زیست و مدیریت محلی در منطقه فرات واقع در شمال و شرق سوریه، تأکید کرد که کلید حل بحران در دستان مردم سوریه قرار دارد. او اظهار داشت که هر گونه بحث پیرامون راهحلهای ممکن باید به طور کامل خواستههای مردم سوریه را در نظر گیرد، در غیر این صورت هیچ یک از این راهکارها نخواهند توانست به پایان بحران کمک کنند.
در تاریخ ١5 مارس ٢٠١١، شهرهای سوریه در پاسخ به الهام گرفتن از بهار عربی که از پایان سال ٢٠١٠ در تونس آغاز شد و در اوایل ٢٠١١ به اوج خود رسید، شاهد آغاز قیامهایی بودند، که نخستین آنها در شهر درعا روی داد. این اعتراضات منجر به تشکیل جنبشهای مخالفی شد که خواستار لغو ماده ٨ قانون اساسی بودند، جایی که اعلام میداشت حزب بعث به عنوان حاکمیت دولت و جامعه عمل میکند. معترضان با برافراشتن پلاکاردهایی خواهان برکناری حکومت دمشق و ایجاد تغییرات اساسی در کشور بودند.
قبل از اینکه اعتراضات به خشونت کشیده شوند و نیروهای دولتی دمشق با شلیک گلوله به سمت تظاهرکنندگان، اوضاع به شدت تنشآلود شد. این رویدادها زمینهساز تبدیل مخالفان به گروههای افراطی گردید که برخی از آنها تحت رهبری گروههای وابسته به القاعده، که در فهرستهای تروریستی قرار داشتند، فعالیت میکردند. در این میان، بسیاری از عوامل و دستورکارها به تدریج در جهت تحول انقلاب به یک بحران موثر واقع شدند و سوریه را به کانونی برای درگیریهای بینالمللی تبدیل کردند. در این بین، مردم عادی بیش از پیش فقیر شده و هیچ تلاش موثری برای رفع رنجهای آنها به نحوی که به سودشان باشد، صورت نگرفت.
در مناسبت سالروز انقلاب، فلک یوسف، رئیس مشترک مدیریت محلی و محیط زیست در منطقه فرات، واقع در شمال شرق سوریه، توضیح داد که چگونه تحولات و رخدادهای گذشته در سوریه و برای مردم آن، از انقلابی با اهداف اصلاحات و دموکراسی به یک بحران تبدیل شده است. او تأکید کرد که در دو سال اول، انقلاب به دنبال سرنگونی حکومت بود بدون آنکه برنامهای جایگزین برای آیندهی سوریه وجود داشته باشد. او اضافه کرد که رویکرد مخالفان تفاوت چندانی با دمشق در خصوص فاشیسم و دیکتاتوری نداشت و در نهایت، مداخلههای خارجی شرایط را بدتر ساخت.
او بر این نکته تاکید ورزید که دخالتهای بینالمللی وضعیت را پیچیدهتر ساخت، به کشتارهای گسترده انجامید و انقلاب را به جنگی میان گروههای مسلح تبدیل کرد، که در نتیجه آن، چندین حکومت برای قدرت در سوریه با یکدیگر رقابت کردند. تنها زیاندیدههای این وضعیت، مردم سوریه بودند که در نهایت با یک بحران عمیق روبرو شدند. کشورهای دخیل در این بحران، منافع اقتصادی و سیاسی خود را دنبال کرده و به همین دلیل، مردم سوریه شاهد فاجعهای بیپایان هستند.
در پاسخ به سوال درباره راه حل ایدهآل برای پایان دادن به بحران سوریه، او تأکید کرد که «خودگردانی» بهترین گزینه است. بیان کرد که پیادهسازی این سیستم در کل کشور سوریه به ایجاد یک جامعه دموکراتیک، چندفرهنگی و فدرال منجر خواهد شد که در آن تمام اقوام نمایندگی شده و به تمامی حقوقشان احترام گذاشته میشود. او اضافه کرد که این رویکرد طی بیش از ده سال گذشته به عنوان موثرترین روش اثبات شده است.
او توضیح داد که سیستم خودگردانی، که مبتنی بر اصول «ملت دموکراتیک» تعریف شده توسط رهبر عبدالله اوجالان است، به اصول همکاری مشترک و تضمین نقش پررنگ زنان در تمامی بخشها پایبند است. او همچنین بیان کرد که کشورهای منطقه و قدرتهای برتر در تلاشهای خود برای یافتن راهحلی برای بحران سوریه، نه تنها جدی نبودهاند بلکه از پذیرش طرح خودگردانی خودداری ورزیده و حتی در مقابل آن ایستادگی میکنند.
او با قاطعیت بیان کرد که اگر کشورهای دخیل در امور سوریه، شامل ایران، روسیه، ترکیه، آمریکا، و حتی کشورهای عربی، به دنبال راهحلی جدی برای پایان دادن به بحران بودند، آنها به طور رسمی سیستم خودگردانی در منطقه شمال و شرق سوریه را به رسمیت میشناختند. او هشدار داد که با ادامه رویکرد کنونی، پدیدههای ناگواری چون مهاجرت، تغییر جمعیت، کشتار، قاچاق مواد مخدر، تخریب زیرساختها، و ادامه نابودی جامعه سوریه رخ خواهد داد.
«بحران سوریه با مشارکت زنان حل خواهد شد»
او با تأکید بر نقش حیاتی زنان در یافتن راهحلی برای بحران سوریه گفت: بدون مشارکت فعال زنان، هیچ راهحلی برای این بحران وجود ندارد. «وقتی از راهحل ایدهآل برای بحران صحبت میکنیم و طرح «ملت دموکراتیک» را مطرح میکنیم، این بدان معناست که نقش زنان در این طرح بنیادین و اساسی است. انقلاب در منطقه شمال و شرق سوریه به عنوان انقلابی با پیشروی زنان شناخته شده است که در سازماندهی و رهبری جامعه نقش پیشتازی ایفا کردهاند. مشارکت مؤثر زنان در این انقلاب و در عرصه مدیریت تأثیر مثبتی بر وضعیت زنان در سراسر سوریه داشته است. امروزه، زنان در سویداء رهبری این حرکت را بر عهده دارند و با صدای بلند خواستار بە رسمیت شناختن حقوق و نقش سیاستمداران زن از مناطق مختلف هستند، که این خود نشاندهنده وحدت ماست.»
فلک یوسف در خصوص وضعیت مردم سوریه و نگرش آنها به طرح «ملت دموکراتیک» و پیشنهاد خودمدیریتی به عنوان راهکاری برای حل بحران گفت: «آنچه اکنون در سویداء پس از سالهای متمادی بحران مشاهده میشود، دلیلی است بر اینکه طرح ملت دموکراتیک نه تنها آنها را به اعتراض ترغیب کرده است بلکه آنها را به این باور رسانده که این استراتژی بهترین راه حل برای بهبود وضعیت کشورشان سوریه است.»
او به شدت سیاستهای دولت دمشق را که به فقیرسازی مردم سوریه و رد هر نوع مذاکره برای حل بحران منجر میشود، مورد انتقاد قرار داد و گفت: «دولت دمشق از سیاستهای گرسنگی و محاصره در برابر مردم سویدا استفاده میکند تا آنها را به کنار گذاشتن خواستههای خود وادار سازد. با آغاز بحران، آسیبپذیری اقتصادی آشکار شد که منجر به تخریب شدید وضعیت زندگی خانوادهها گردید. همه مناطق، از جمله مناطق شمال شرقی سوریه، هرچند به میزان کمتری نسبت به دیگر مناطق، در حال رنج بردن از یک بحران اقتصادی هستند.»
فلک یوسف، در پایان سخنان خود، بر پشتیبانی از خواستهای مشروع مردم سوریه تاکید کرد: «مردم و زنان منطقه شمال و شرق سوریه به همراه همتایان خود در سویدا، برای حفاظت از دستاوردهایمان تلاش خواهند کرد، چرا که بازگشت به شرایط پیش از سال ۲۰۱۱ دیگر ممکن نیست. ما متعهد به مبارزه برای دستیابی به یک سوریه دموکراتیک و غیرمتمرکز هستیم که در آن همه افراد، به ویژه زنان، از حقوق کامل خود بهرهمند باشند.»