روز جهانی ماما؛ ارتقای سلامت جامعه و برابری جنسیتی در گرو حمایت از ماماها
پایبند بودن بە شرایط عرفی یک جامعە، اهمیت ندادن بە ارزش‌های زنانە و برتری دادن ارزش‌های مردانە بر ارزش‌های زنانە، باعث به وجود آمدن اختلالات (روانی-اجتماعی) و (روانی-جنسی) زیادی در خانم‌های باردار و غیر باردار شدە است.
ژوان کرمی
کرماشان - پنجم ماه مە میلادی، به عنوان روز جهانی "ماما" نامگذاری شده است. این نامگذاری از سوی سازمان بهداشت جهانی و کنفدراسیون بین‌المللی مامایی، به منظور ارج نهادن به حرفەی مامایی و قدردانی از تلاش‌های صادقانه و مسئولانەی ماماها در سراسر جهان انجام شده است. به مناسبت روز جهانی ماما در رابطه با اهمیت حرفەی مامایی، نقش آن در بهبود سلامت جامعه و رفع تبعیض و نابرابری، مشکلات و موانعی که بر سر راه ماماهاست، با "سازان کریم‌پور" از مهاباد، زنی تحصیل‌کرده در رشتەی مامایی، گفت‌وگویی انجام دادەایم که وی طی این گفت‌وگو به نکات شایان توجهی اشاره نمود.
رشتەی مامایی تا چە میزان می‌تواند به کم شدن ستم جنسیتی که در حوزەهای تولیدمثل، زایمان، کودک همسری، سقط جنین، خشونت خانگی و فقدان آگاهی جنسی و جسمی وجود دارد، به جامعه یاری برساند؟
شاید کسی کە نام رشتەی مامایی را می‌شنود، تفکر او بە سمت تولد و بە دنیا آمدن نوزاد برود و با اینکە این تفکر درست است اما جایگاه و نقش ماما تنها بە این حیطەی کاری محدود نمی‌شود. ماما نقش پررنگی در آگاهی بخشی و مشاورەهای معنوی لازم بە مادر باردار و عواملی کە مستعدکنندەی خشونت خانگی علیه مادران باردار می‌شود را دارد. ماما با راهنمایی‌های درست و بە موقع مانع از به وجود آمدن از مشکلات حاد و جدی جسمی می‌شود و در صورت وجود مشکلات جنسی اقدامات لازم را انجام می‌دهد، از جملەی این اقدامات ارجاع بە سطح بالاتر است.
در این راه با چه موانعی از سوی سنت و عرف جامعه روبرو هستیم؟
ماما در تمامی اوقات باید پایبند بە اصول و ضوابط حرفەی مامایی باشد، خیلی مواقع دستورالعمل‌های کشوری مانع انجام درست این ضوابط و بهبود سلامت مادران و کودکان و همچنین مانع کنترل درست و اصولی فرزندآوردی می‌شود.
قوانین موجود در ایران در زمینەهای مذکور چه مشکلاتی برای زنان به طور کلی و حرفەی مامایی به طور اخص ایجاد می‌کند؟
پایبند بودن بە شرایط عرفی یک جامعە، اهمیت ندادن بە ارزش‌های زنانە و برتری دادن ارزش‌های مردانە بر ارزش‌های زنانە، باعث به وجود آمدن اختلالات (روانی-اجتماعی) و (روانی-جنسی) زیادی در زنان باردار و غیر باردار شدە است. تا وقتی چنین دیدگاەهایی بر جامعه حاکم باشد و قانونی کە تٲثیری برابر روی زنان و مردان نداشتە باشد، خدمات‌دهنده و خدمات‌گیرندە تعاملی کە در جهت بهبود مشکلاتی کە ذکر شد باشد، با همدیگر نخواهد داشت.
میزان اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی در زمینەی جنس و جنسیت در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
لازمەی رسیدن بە یک جامعەی سالم و بە دور از تبعیض‌های جنسیتی، داشتن افراد مجرب در زمینەی آگاهی رساندن درست، اخلاقی و حرفەای بە آن جامعە است. مراقبین سلامت، ماما، پرستار، پزشک و... تٲثیر بسزایی در این اطلاع‌رسانی داشته و دارند. با اینکە این آگاهی‌بخشی هنوز به سطح مورد نظر و مطلوب نرسیده است اما امید است در آینده تلاش رسانەای و شبکەهای اجتماعی و همکاران جامعەی پزشکی از جملە ماماهای دلسوز مضاعف شود.
شما به عنوان یک تحصیل‌کردە در رشتەی مامایی چرا نتوانستەاید وارد این حرفە شوید؟ چه عواملی مانع از ورود شما به این عرصه شدەاند؟
ابتدا مشکل بیکاری از زمانی آغاز می‌شود کە تناسب درستی در پذیرفتن دانشجو با نیاز کاری کشور وجود ندارد و متٲسفانە این روند همچنان ادامە دارد و هیچ راەحل درستی برای آن ارائە نمی‌شود. مامای فارغ‌التحصیل چشم انتظار آزمون‌های دولتی و استخدامی بعد از چند سال یک بار آمدن آزمون استخدامی با دیدن دفترچە و نیاز بیشتر ارگان‌های دولتی بە ماماهای دارای سهمیەی جانبازی و ایثارگری امیدشان ناامید شدە است. همچنین شرایط اقتصادی نابسامان امکان کار کردن در مراکز خصوصی از جمله مطب را از ماما گرفتە است. علاوە بر این قانون ساعت کاری و حق‌الزحمەی بسیار ناچیز در مقایسه با سختی کار باعث شدە کمتر مایل بە انجام وظیفە در این محیط شوند.
ماماها به عنوان زنانی شاغل در جامعەای مردسالار با چه مشکلات حرفەای اعم از خشونت، تبعیض و غیره مواجه هستند و چه تغییراتی می‌تواند شرایط را برای آنان امن‌تر و برابرتر نماید؟
یکی از مشکلات پیش روی ماماها دیدگاه نادرست و زشت برخی از مردان بە عنوان کسی کە در زمینەی مشکلات زنان و دستگاه تناسلی زنان مشغول بە کارند، هست. پرسیدن سوالاتی نامربوط و غیر اخلاقی از آنها و کم اهمیت شمردن نقش ماما بە عنوان فردی تحصیل کردە در این زمینە و مقایسە کردن آن با ماماهای سنتی. آگاهی‌بخش و فرهنگسازی می‌تواند شرایط را تا حدودی تغییر دهد.
به مناسبت روز ماما، چە پیامی برای زنان و به ویژە زنان ماما دارید؟
من بە عنوان یک مامای علاقەمند بە رشتەی تحصیلی ابتدا از زنان سرزمینم می‌خواهم با اطلاعات و آگاهی کافی وارد این حرفە شوند. از همکاران مامای عزیز خواهشمندم آنچە را در توان دارند و آنچە را کە وجدان اخلاقی اجازه می‌دهد در جهت بهبود و سلامت زنان و مادران باردار به کار گیرند. اصالت حرفەی مامایی را حفظ کنند، واجبات را بر غیر واجبات ارجح بشمارند، بە عهد و سوگندی کە خوردەاند وفادار بمانند.