گیاه کاردی (کارده) و خواص آن
گیاه کاردی یکی از گیاهان بومی منطقەی جنوب غرب زاگرس تا فلات فلسطین و از خانوادەی گل شیپوریان است، در منطقەی بختیاری، دونوع از این گیاه میروید، که به نامهای کاردین و کهلیر شناخته میشوند و به هردو علف خرس نیز گفته میشود.
مرکز خبر- کارده یا کاردین گیاهی از خانوادهی گل شیپوریان است که با نام ''علف خرس'' نیز شناخته میشود. برگهای پهن، نوکتیز و براق این گیاه، دمبرگهایی بلند و رگبرگهایی مشخص دارند و قبل از رویش گل از بین میروند. گل کاردین که به رنگ ارغوانی تیره است در ماه سوم بهار میشکفد.
قسمت قابل استفادهی گیاه کاردین، برگهای تندمزهی آن هستند که به صورت پخته در تهیهی نوعی آش استفاده میشوند. این آش که در مناطق رویش کاردین جزو غذاهای بسیار مرسوم است که به روشهای مختلفی تهیه میشود. البته باید توجه داشت که این برگها به صورت خام قابل استفاده نیستند و خوردن خام آنها باعث زخم شدن زبان میشود.
خشک شدهی این گیاه در عطاریهای استانهای دامنەهای زاگرس و در فصل برداشت این گیاه که معمولا اوایل اردیبهشت میباشد، در زیستگاه این گیاه میتوان پیدا کرد.
برگ کاردین طبع گرم دارد، ضدعفونی کننده است و آش آن از غذاهای مناسب برای افراد سرماخورده به شمار میرود.
این برگها بادشکن هستند، دلدرد و سردرد را تسکین میدهند و با تصفیهی خون نقش مهمی در پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی دارند، عوارض دیابت را درمان میکنند و خطر ابتلا به دیابت را کاهش میدهند.
پیاز این گیاه در مناطقی از کوردستان به عنوان دارویی بسیار ارزشمند برای جلوگیری و درمان برخی از سرطانها مورد استفاده قرار میگیرد.
آشنایی با کارده و خواص آن
از اهمیت دارویی این گیاه میتوان به درمان بیماریهایی چون چربی خون، فشارخون، عفونت، دیابت و یرقان و مصرف پیازچهی آن برای سرطانهای خونی اشاره کرد.
خواص آش کارده یا آش حره علاوه بر خوشمزه بودن به دلیل تخمیر جو در آن سرشار از ویتامین ب کمپلکس است.
آش کارده به دلیل رقیق کردن خون از عوارض قلبی نیز پیشگیری میکند و چربیهای خون یعنی کلسترول وتری گلیسرید را هم کاهش میدهد. البته به افرادی که ناراحتی معده دارند توصیه میشود که در صورت استفاده حتماً از آنتیاسیدی که پزشک معالج داده است استفاده کنید. این ویتامینها علاوه بر تقویت قوای عصبی اشتهاآور بوده و از کمخوابی و آشفتگی جلوگیری میکند.
همچنین کارده موجود در آن باعث تقویت دستگاه گوارش شده و به دلیل ملین بودن فعالیتهای رودهها را بهبود بخشیده و بهاصطلاح قدیمیها شکم را پاککرده و به قول امروزیها سرویسکننده خوبی برای دستگاه گوارش است.
روش پخت آش کارده
در منطقه بهبهان جو نیم کوب را ( دوکله جو) به همراه (مخمرآب جو) و آب و کارده خشک یا کوبیده سبز و سیر پوست کنده مخلوط کرده و در جای گرم به مدت یک یا دو روز نگهداری میکنند. مقداری از آن را به عنوان مخمر نگهداری کرده و بقیه را بر روی شعله هم زده تا هم جو خوب پخته شود و بعد از تبخیر و جوش آمدن به اسم تلیت حره و با نان تیری مصرف میشود.