مرکز خبر - آژانس بهداشتی سازمان ملل متحد روز دوشنبه با انتشار دو گزارش، اولین توصیه‌های جهانی را برای یک فناوری تغییر دهنده DNA، معروف به ویرایش ژنوم انسانی، برای استفاده به عنوان ابزاری ایمن، موثر و با اخلاق در بهداشت عمومی فراهم می‌کند تا به نفع همه باشد.

دکتر تیدروس آدهانوم گبرییسوس، مدیر کل سازمان بهداشت جهانی، گفت: "ویرایش ژنوم انسان این توانایی را دارد که قدرت ما را در شفا و درمان بیماری‌ها افزایش دهد، اما تأثیر کامل تنها در صورتی حاصل خواهد شد که ما آن را به نفع همه‌ی مردم گسترش دهیم، نه اینکه به نابرابری‌های بهداشتی بیشتر بین کشورها و در داخل آن دامن بزنیم."

 

مشاوره‌های گسترده‌ی جهانی

مجموع کل ژنهای موجود در ارگانیسم یا سلول که به عنوان ژنوم آن شناخته می‌شود.

سازمان بهداشت جهانی در بیانیه‌ی مطبوعاتی اعلام کرد که این دو گزارش آینده‌نگر نتیجه‌ی مشاوره‌های گسترده‌ی جهانی در مورد انواع مختلف ژن درمانی است که شامل اصلاح DNA بیمار برای شفا یا درمان بیماری است. این شامل خط جوانه‌زایی و اصلاح ژنوم انسانی است که شامل ایجاد تغییراتی در مواد ژنتیکی است، که می‌تواند شامل رشد و نمو رویان‌های انسانی باشد.

تجزیه و تحلیل، که طی دو سال توسط سازمان بهداشت جهانی انجام شد، دیدگاه‌های متنوع صدها دانشمند، بیمار، رهبران مذهبی، مردم بومی و دیگران را بررسی کرد.

دکتر سومیا سوامیناثان، دانشمند ارشد WHO ، گفت: "این دو گزارش جدید از کمیته‌ی مشاوران خبره WHO جهشی رو به جلو در این حوزه‌ی علمی است که به سرعت در حال ظهور است."

 

مزایا و معایب

از مزایای بالقوه‌ی ویرایش ژنوم انسان می‌توان به تشخیص سریعتر و دقیق‌تر، درمان‌های هدفمندتر و توانایی جلوگیری از اختلالات ژنتیکی اشاره کرد.

ژن درمانی‌های سوماتیک در درمان اچ آی وی و بیماری سلول داسی شکل موفقیت‌آمیز بوده‌اند و این فناوری می‌تواند به طور چشمگیری درمان انواع سرطان‌ها را بهبود بخشد.

 

ایمن،‌ موثر و بااخلاق

این دو گزارش حاکمیت و نظارت بر ویرایش ژنوم انسان را در نه حوزه‌ی جداگانه، از جمله در بخشهای ثبت‌ توصیه می‌کنند. از جمله در سوابق؛ مطالعات بین‌المللی؛ و تحقیقات غیرقانونی،‌ ثبت نشده و غیراخلاقی.

آنها بر روی بهبودهای سیستم متمرکز هستند، که برای ایجاد ظرفیت در همه‌ی کشورها برای اطمینان از استفاده‌ی ایمن، موثر و اخلاقی از ویرایش ژنوم انسان مورد نیاز است.

دکتر سوامیناثان گفت: "همانطور که تحقیقات جهانی در مورد ژنوم انسان تحقیق می‌کند، ما باید خطرات را کاهش دهیم و از روش‌هایی که علم می‌تواند سلامت بهتری برای همه در همه جا فراهم کند بهره ببریم."

این دو گزارش همچنین یک چارچوب حکمرانی را ارائه می‌دهند که ابزارها، موسسات و سناریوهای خاصی را برای نشان دادن چالش‌ها در اجرا، تنظیم و نظارت بر تحقیقات در ژنوم انسان مشخص می‌کند.

این چارچوب توصیه‌های خاصی را برای پرداختن به طیف وسیعی از سناریوها مانند استفاده از اصلاح ژنوم سوماتیک یا اپی ژنتیک برای بهبود عملکرد ورزشی و همچنین خدمات پس از IVF و PGD ارائه می‌دهد.

 

استخراج ژن

با پیشرفت، WHO گروه کوچکی از متخصصان را برای بررسی مراحل بعدی رجیستری، از جمله چگونگی نظارت بهتر بر آزمایش‌های بالینی با استفاده از تکنیک‌های نگران‌کننده‌ی ویرایش ژنوم انسانی‌، تشکیل می‌دهد.

این همچنین شرکت‌کنندگان را گرد هم خواهد آورد تا مکانیزمی در دسترس برای گزارش محرمانه از تحقیقات ویرایش ژنوم انسانی غیرقانونی، ثبت نشده، غیراخلاقی و غیر ایمن و سایر فعالیت‌ها ایجاد کنند.

آژانس بهداشتی سازمان ملل متحد به عنوان بخشی از تعهد خود برای افزایش آموزش، مشارکت و توانمند‌سازی، سمینارهای منطقه‌ای را با تمرکز بر نیازهای منطقه‌ای و محلی برگزار می‌کند.