.

 

سارا ارومیه

بابونه نام عمومی است، که برای انواع مختلفی از گیاهان هم‌خانواده با مینای چمنی (از تیره کاسنیان) به کار می‌رود. این گیاه پایا اغلب ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر بلندی دارد و بسیار معطر است و در نقاط مختلف می‌روید. گونەهای بابونه شامل بابونه شیرازی، بابونه معطر، بابونه دشتی و بابونه رومی است.

گل بابونه گیاهی زیبا و معطر است و خواص دارویی فراوانی دارد. بابونه اغلب در چمنزارها و اراضی شنی می‌روید. بوی خوش این گياه از زمانهای قديم مورد توجه بوده و در متون پزشكی و دارويی كهن از جايگاه ويژه‌ای برخوردار بوده و هست، برای مثال در آثار ديوسكوريدوس، جالينوس، ابن سينا، جرجانی و ابن بيطار با بيانهای متفاوت به خواص درمانی بابونه از جمله در بيماریهای دستگاه عصبی، گوارشی و تنفسی اشاره شده است.

 

مصرف بابوبه دردورەهای باستانی

بابونه محبوبیت بسیاری  به عنوان یک گیاه مهم و دارویی دارد. در ايران باستان عبارت ''ارور'' و ''بئشهزو ''به معناى گیاه درمانى آمده است. در ''ونداديد'' ذكر شده كه ''اهورامزدا گیاهان بسیاری رويانده است، صدها و هزاران نوع گیاه، كه درمان‌بخش جان آدمی است و برای درمان تب، درد، سوختگی، سر درد، تب و لرز استفاده می‌شود''.

در تمدنهای کهن از جمله مصر، يونان، هند، چين، بين النهرين و ... به اهميت و خواص درمانی بابونه توجه بسـياری شده است. به عنوان مثال مصريان قديم از بابونه در تـب‌های سخت استفاده می‌كردند. آنها ابتدا بیمار را با پارچەهای پشمی، می‌پوشاندند تا عرق كند، اگر تعريق صورت نمی‌گرفت (به نظر آنها بيماری سختی داشت)، برای همین گل بابونه را با روغن مخلوط نموده و به تن بيمار می‌ماليدند.

اين گياه در زبان آرامی Babunis، در سريانی Babuna، در اکدی QurbanEqli گفته شده، همچنين ''تئوفراست'' دانشمند یونانی آن را Anthemon ناميده كه نشان‌دهندەی قدمت اين گياه و شناخت آن در بين مردم مختلف می‌باشد.

نام‌های رایجی که برای بابونه ذکر شده، ''بابونج'' - که عربی شدەی بابونه است-، ''بابونق'' و ''بابونک'' است. ابوعلی سینا در ﻛﺘﺎب ﻗﺎﻧﻮن آورده که بابونه گیاه معروفی است و رﻧﮓ ﮔﻞ اﻧﻮاعِ ﻣﺨﺘﻠﻒ آن، ﻣﺘﻔﺎوت و ﺑﻪ رنگهای زرد، سفید و ارﻏﻮانی اﺳﺖ و زﻣﺎن ﺟﻤﻊ آوری آن در فصل ﺑﻬﺎر است. زین‌الدین عطار در کتاب ''اختیارات بدیعی'' بهترین نوع آن را نوعی ﻛـﻪ گلهای زرد دارد معرفی می‌کند.

 

خواص آنتی بیوتیکی بابونه

بابونه سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند، همچنین سبب رفع عفونت‌های داخلی زنان می‌شود، بابونه از جمله گیاهان دارویی است که خاصیت ضدمیکروبی داشته و در درمان زخم‌ها بسیار موثر واقع شده است.

برای کاهش وزن، برای پاک کردن کبد، برای پاک کردن روده و یا برای تقویت سوخت و ساز بدن پاکسازی کمک شایانی می‌کند، عفونت رحم با گیاه دارویی  بابونه قابل پاکسازی است، این گیاه همچنین به کاهش علائم یائسگی یا قاعدگی نیز کمک می‌کند.

 

درمان التهاب

بابونه به عنوان آسپیرین گیاهی شناخته می شود زیرا از قرن‌ها پیش به عنوان درمانی، برای کاهش درد استفاده شدە است. از گل‌های آن برای کاهش احتقان، درد، قرمزی و تورم صورت، دندان درد، تحریکات پوستی که به علت التهابات در بدن بوجود آمده، استفاده و درمان می‌شود.

بابونه به کاهش درد طبیعی که با صدمات، آرتروز، تب، درد کمر و بارداری مرتبط است کمک می‌کند. این گیاه دارای خصوصیات کاهش درد بعد از زایمان بوده و بدن را آرام می‌کند.

 

درمان سرطان

مطالعات زیادی صرف خاصیت ضدسرطانی این گیاه شفابخش شدە است، به طوریکه تحقیقات پزشکی نشان می‌دهد که تأثیرات مثبتی برتوقف رشد تومورها از خود نشان داده و به عنوان درمانی برای سرطان عمل می‌کند. خاصیت ضد سرطانی این گیاه، ناشی از آنتی اکسیدان‌های معروف به ''آپیژنین'' است، که ترکیبات فعال زیستی‌ هستند که در مقابله با سرطان‌های پوست، تخمدان و سینه در زنان نقش دارند.

 

درمان میگرن

وجود ترکیبات مفید در این گیاه مخصوصا ''پارتنولید'' منجر به کاهش التهاب، کاهش فعالیت سلول‌های التهابی و کاهش ترشح هیستامین می‌شود. این ماده سبب تقویت عضلات دیوارەی رگها می‌شود و از تنگی و اسپاسم رگهای خونی در سر، که زمینه‌ساز بروز میگرن است، کم می کند.

میگرن‌های ناشی از تنش و یا ازدهام فعالیت‌های ذهنی، میگرن‌های ناشی از ضعف، کم خوابی و یا خواب زیاد، میگرن‌های مربوط به دوران قاعدگی و میگرن‌های مربوط به تغذیه و اختلالات کبد با جوشاندەی این گیاه درمان می‌شود.

 

دیگر خواص بابونه در سلامتی زنان

محققان دریافته‌اند که نوشیدن چای ''بابونه گاوی'' باعث کاهش ٢٩ درصدی خطر مرگ ناشی از هر علتی در زنان ٦٥ سال می‌شود، همچنین این دمنوش موجب افزایش ترشح شیر در مادران  نیز می‌شود.

 

موارد منع مصرف گیاه بابونه

این گیاه ممکن است باعث ایجاد واکنش های آلرژیک، مانند: ضخیم شدن زبان، احساس سفت شدن در گلو، تورم لب‌ها، چشم‌ها، گلو، خارش در بدن شود.

مصرف بابونه توسط افرادی که دارای اختلالات خونریزی هستند ممنوع است، زیرا حاوی کومارین است که خونریزی را افزایش می‌دهد.