سایدا شیرزاد

مرکز خبر- روز جهانی زن، روز جشن مبارزات جنبش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» است.

٨ مارس روز جهانی زن، جشن بزرگداشت دستاوردهای زنان در جریان مبارزات آزادیخواهانه علیە نظام‌های زن‌ستیز و مردسالار است. هر ساله در ۸ مارس با هدف بزرگداشت و ارج نهادن به سال‌ها مبارزه، افزایش آگاهی عمومی در مورد تبعیض‌های جنسیتی و همچنین ترویج حمایت جهانی از حقوق زنان جشن گرفته می‌شود.

در ایران، این روز اهمیتی دوچندان یافته است چراکه زنان در روژهلات کوردستان و ایران، علی‌رغم چالش‌های فراوانی نظیر تبعیض جنسیتی، محدودیت‌های قانونی و اجتماعی و نابرابری‌های شغلی و آموزشی، نقش مؤثری در رهبری جنبش‌های مدنی و اجتماعی، از جمله جنبش انقلابی «ژن ژیان ئازادی»، ایفا کرده و در صف اول مبارزات برای کسب حقوق خود قرار دارند.

روز هشتم مارس، روز جشن آزادی زنان قبل از فرارسیدن نوروز است و تصور اینکه جنبش انقلابی خلق‌ها و زنان در ایران به عقب ‌برگردد و واپس‌زده شود، محال است. آزادی زنان نیاز جوامع و خلق‌های ایران است که دست برداشتن از آن موجب بروز بحران‌ها و فروپاشی‌های گسترده‌تر اجتماعی خواهد شد.

اگرچه مبارزات زنان برای برابری و علیه تبعیض جنسیتی، تاریخ ناگفتنی دارد، با این حال، ٨ مارس، تاریخی است که از سال ۱۹۱۷، با اعتصاب زنان کارگر کارخانه نساجی در منطقه ویبورگ پتروگراد، آغاز شد و امروز پیوندی ناگسستنی با جنبش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» در ایران دارد.

انقلابی که از روژهلات کوردستان آغاز و به سرعت در سراسر ایران و البته جهان گسترش یافت. انقلابی که منجر به تغییرات گسترده، عمیق و البته ماندگار در جامعه‌ی مردسالار ایران شده و میزان آگاهی زنان را بیش از پیش افزایش داده است. اکنون زنان ایران ٨ مارس را معادل «ژن ژیان ئازادی» تعریف می‌کنند. همانطور کە در گفت‌وگو با یکی از زنان سنه و در اولین پرسش وقتی پرسیدم ٨ مارس چه روزی است، گفت: ژن ژیان ئازادی.

انقلاب بزرگ زنان ایران، تغییرات گسترده‌ای در زنان و مردان ایجاد کرده است. چراکه در جریان این انقلاب، زنان با حقوق خود بیشتر آشنا شده‌اند و بیش از پیش برای دستیابی به آن تلاش و مبارزه می‌کنند. از طرفی شمار زیادی از مردان نیز، اهمیت موضوع را درک کرده و بیشتر از قبل با زنان همراهی می‌کنند. ٨ مارس، زمان مناسبی بود تا از تغییرات صورت گرفته در زنان که پس از انقلاب «ژن ژیان ئازادی» اتفاق افتاده است، پرس‌وجو کنیم، در همین زمینە گفت‌وگویی داشتیم با چند تن از زنان سنە.

ز.ع، زن ۵۰ ساله‌ای است که طبق گفته‌های خودش در طول بیش از ۴٠ دهه حاکمیت جمهوری اسلامی، تنها این تفکر در او پرورش داده شده است که مخالف رژیم ایران باشد چون در دهه ۶٠، برادر و پدرش توسط این رژیم کشته شده‌اند.

وی که در جریان انقلاب «ژن ژیان ئازادی»، در خیابان مورد ضرب و شتم مأموران امنیتی دولت ایران قرار گرفته است، می‌گوید: من همیشه فکر می‌کردم تنها به خاطر قتل برادر و پدرم باید از رژیم متنفر باشم، ولی اعتراضات سال گذشتە، شرایط شرایط اقتصادی به وجود آمدە و عدم توجە بە خواستەهای معترضان،  باعث تغییراتی در من شد که در این سال‌ها و با وجود اعتراضات دیگر این احساس را نداشته بودم.

او ادامه داد: با کشته شدن ژینا و بیرون آمدن زنان به خیابان و شعارهای «ژن ژیان ئازادی» و «مردن لە بەر ڕووسەری، تا کەی قوڕ بە سەری»، به این فکر کردم که زنان ما چرا باید به خاطر روسری جانشان را از دست بدهند، چرا باید بخاطر این مسائل مبارزه کنند که ساده‌ترین حق هر زن است.

ز.ع، خاطرنشان کرد که: اکنون می‌دانم که من باید برای چیزی فراتر از آنچه یاد گرفته‌ام مبارزه کنم و بە عنوان یک زن، آن حق من  است.

فریبا.ح، زن ٣٨ ساله‌ای است که همواره تحت تأثیر تفکرات مردسالارانه زندگی سختی داشته است. او می‌گوید: از کودکی به خاطر دختر بودنم اجازه‌ی خیلی از کارها را نداشتم، حتی اجازه تحصیل نداشتم و چون همه دختران خانواده به این صورت بودند فکر می‌کردم این امری عادی است. بزرگتر که شدم و دختران هم سن خودم را می‌دیدم که به مدرسه می‌رفتند، متوجه شدم کە علیە من و دیگر دختران خانودە ناعدالتی صورت گرفتە است.

فریبا ادامه داد: من در تمام سال‌های عمرم تبعیض و بی‌عدالتی را دیده و تجربه کرده‌ام اما جرأت اعتراض نداشتم. حضور زنان در خیابان پس از کشته شدن ژینا و آغاز انقلاب ژن ژیان ئازادی، باعث شد جرأت پیدا کنم و اکنون دیگر بسیاری از حرف‌های زور مردان اطرافم را قبول نمی‌کنم.

او گفت: من واقعا از ٨ مارس چیزی نمی‌دانستم. فکر می‌کردم تنها روز زن است. ولی حال می‌دانم که روز زن برای مبارزه با تبعیض است. تبعیضی که سال‌ها من و امسال من از آن رنج برده‌اند.

فریبا یک کودک ٩ ساله دارد و در مورد او می‌گوید: پسرم برای روز مادر به من کادو داد در حالی که عمیقا دوست داشتم او روز زن را برای من و خودش جشن بگیرد برای همین تصمیم گرفتم در ٨ مارس امسال من برای خودم و او جشن بگیرم. می‌خواهم به او یاد بدهم که مرد بودن چیزی نیست که این جامعه گفته است. می‌خواهم به او بفهمانم، قبل از اینکه یک مرد باشد، انسان است.