زنانە شدن سالمندی در ایران

بە گفتەی استاد دانشگاه علوم توانبخشی: در ٣٠ سال آینده تعداد زنان سالمند تنها، ٣ برابر خواهد شد.

مرکز خبر- بە گزارش خبرگزاری زن، یک استاد دانشگاه علوم توانبخشی با اشاره به افزایش سە برابری زنان سالمند ایران، از زنانە شدن سالمندی در٣٠ سال آیندە خبر داد.

بە گفتەی این استاد برای کاهش چالش‌های آینده اگر بە کپی‌برداری از سایر کشو‌رها اکتفا شود آسیب‌پذیری زنان سالمند تنها بیش از پیش افزایش خواهد یافت.

براساس آمارهای منتشر شدە، در حال حاضر یک پنجم معادل ۲۰ درصد زنان سالمند یعنی ۷۰۰ هزار نفر زن سالمند، تنها هستند کە  این آمار در مردان یک چهارم زنان است. هر چند ازدواج مجدد در میان سالمندان نسبت به گذشته بیشتر شده است؛ اما اغلب زنان سالمند به دلیل محدودیت‌های عرفی و سنتی از ازدواج مجدد استقبال نمی‌کنند و آن را تابو می‌دانند، به همین دلیل تعداد زنان سالمند بدون همسر و تنها بسیار بیشتر از مردان سالمند تنهاست. این در حالی است که نرخ ازدواج مجدد در میان مردان سالمند بیش از زنان است.

گرفتاری پزشکی زنان در آینده، فقدان نظام مراقبتی و حمایتی از سالمندان، ‌فقدان بیمه‌های مراقبتی، مشکلات اقتصادی و معیشتی موضوع دیگری است که زنان سالمند بیشتر از سایر اقشار جامعه از آن متاثر می‌شوند.

مشکلات اقتصادی برای نگهداری از سالمندان در کنار خانواده، به علاوه فضای محدود منازل امروزی و هزینه‌ی درمان افراد سالمند، در موارد زیادی فرزندان را ناچار می‌کند سالمندان را روانه‌ی  "خانه سالمندان" کنند.

تاکنون پژوهش جامعی در مورد وضعیت زنان سالمند تنها در ایران انجام نشده بود، اما به تازگی یک پژوهش علمی و کاربردی با موضوع "پیامدهای اجتماعی اقتصادی زندگی زنان سالمند تنها" به سفارش دبیرخانه‌ی شورای ملی سالمندان و صندوق جمعیت سازمان ملل متحد توسط یک گروه دانشگاهی انجام شدە است.

طبق بررسی‌های این پژوهش ۷۱ درصد زنان سالمند تنها درآمدی ندارند و تنها ۲۹درصد باقیماندە درآمد دارند. از این بین نیز ۳.۵ درصد درآمد کمتر از یک میلیون تومان و ۱۳.۵ درصد نیز بین یک تا سه میلیون تومان درآمد دارند. با توجه به افزایش الگوی تنها زیستی در میان زنان سالمند نسبت به مردان که به بیش از چهار برابر مردان سالمند رسیده است، و تعداد زنان سالمند مجرد، نیمرخ زنان سالمند تنها در ۳۰ سال آینده تغییر خواهد کرد به‌گونه‌ای که در ۳۰ سال آینده تعداد زنان سالمند تنها، ۳ برابر می‌شود. با توجه به رشد روزافزون سالمندان زن در ایران، توجه به کیفیت زندگی آنها یکی از فاکتورهای اساسی در سلامت اجتماعی است.

همچنین نسبت خانوارهای تک نفره در طول دوره ١٣٩۵ تا ١۴٣٠دو برابر می­‌شود و از ٨.٧ درصد در سال ١٣٩۵ بە ١۶.۴ درصد در سال ١۴٣٠ افزایش می‌‌یابد. در سال ١٣٩۵ تنها ١٠ درصد خانوارهای ایران  سالمند-سرپرست بوده‌اند اما با توجه به روند افزایشی سالمندی جمعیت در ایران، نسبت خانوارهای سالمند-سرپرست در سال ١۴٣٠ به ٣٢درصد، یعنی یک سوم کل خانوارهای ایران افزایش خواهد یافت.

در پژوهش‌های صورت گرفته چالش‌های اساسی در زمینه‌ی زنان سالمند تنها در شش محور، تنهازیستی بیشتر زنان سالمند تا مردان، تحصیلات پایین‌تر زنان سالمند تنها، روند افزایش زنان سالمند روستایی، افزایش شمار زنان سالمند با وضعیت تجرد قطعی و بدون فرزند، همچنین افزایش تعداد زنان سالمند تنها با تحصیلات دانشگاهی بالا و افزایش زنان کهنسال شناسایی شدە است.