زنان بیشتر از مردان در معرض بیماریهای خودایمنی هستند؟
چرا بیماریهای خودایمنی بیشتر زنان را درگیر میکند؟ پژوهشها نشان میدهند که تفاوتهای ژنتیکی، بهویژه در کروموزومهای X، ممکن است عامل حساسیت بیشتر زنان به این بیماریها باشد.
لوک اونیل میگوید اگر مردان نیر به اندازهی زنان تحت تأثیر بیماریهای خودایمنی قرار میگرفتند، تحقیقات در این زمینه ممکن بود با سرعت بیشتری پیشرفت کند.
بیماریهای خود ایمنی شرایطی هستند که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به سلولهای سالم بدن حمله میکند.
این بیماریها به طور نامتناسبی بر زنان تأثیر میگذارند و اگرچه هر دو جنس ممکن است به بیماریهای خودایمنی مبتلا شوند، زنان به احتمال زیاد، بیشتر از بیماریهایی از جمله آرتریت روماتوئید، مولتیپل اسکلروزیس یا لوپوس رنج میبرند.
این نابرابری جنسیتی برای چندین دهه پزشکان و سایر متخصصان پزشکی را سردرگم کرده است، به گفتهی لوک اونیل، استاد کالج ترینیتی، این موضوع از نظر تاریخی کمتر مورد تحقیق قرار گرفته است.
پروفسور اونیل در پادکست خود «به من علم را نشان بده»، عدمتوجه به این موضوع را مورد بحث قرار داد.
او پیش از این نیز گفته بود: «این بیماریها به طرز غمانگیزی نادیده گرفته میشوند.»
او گفت که اگر مردان نیز به اندازهی زنان تحتتأثیر قرار میگرفتند، تحقیقات ممکن بود با سرعت بیشتری پیشرفت کند.
با این حال، اونیل اشاره کرد که در حال حاضر علاقهی فزایندهای برای درک اینکه چرا زنان بیشتر در معرض خطر اینگونه بیماریها هستند وجود دارد.
او گفت: «اکنون تمرکز زیادی روی این حوزه وجود دارد.» و افزود که مطالعهی تفاوتهای جنسیتی از نظر حساسیت به بیماری میتواند بینش مفیدی برای مردان و زنان ارائه کند.
او خاطرنشان کرد: «مطالعهی این بیماریها یک موضوع علمی بسیار جالب است.»
کروموزوم ها
یک توضیح بالقوه برای بالابودن حساسیت زنان میتواند در تفاوت بین کروموزومهای مرد و زن نهفته باشد.
به طور کلی، مردان دارای یک کروموزوم X و Y هستند، در حالی که زنان دارای دو کروموزوم X هستند.
به گفته پروفسور اونیل، کروموزوم X تعداد قابل توجهی ژن - حدود ۱۰۰۰ - را در مقایسه با کروموزوم Y که تنها حدود ۷۰ ژن دارد، دارد.
اونیل توضیح داد: «داشتن دو کروموزوم X ممکن است به این معنی باشد که زنان دوز دو برابری از ژنهای خاص را دریافت میکنند.»
برخی از این ژنها، زمانی که «بیش از حد دریافت شوند، میتوانند به پاسخهای ایمنی مضر منجر شوند.»
دو ژن خاص در کروموزوم X، TLR7 و CD40L، با التهاب مرتبط هستند.
فعالیت بیش از حد این ژنها میتواند باعث ایجاد یک پاسخ ایمنی شود که از کنترل خارج بوده و به طور بالقوه منجر به بیماریهای خود ایمنی میشود.
اونیل گفت: «زنان ممکن است دو دوز TLR7 یا CD40L را کنند، و این همان چیزی است که میتواند سیستم ایمنی آنها را بیش از حد تحریک کنند.»
تحقیقات نوظهور از این نظریه حمایت میکنند و نشان میدهند که «خطر مضاعف» داشتن دو کروموزوم X میتواند پاسخ ایمنی بیشفعال را تحریک کند و احتمال ابتلا به بیماریهای خودایمنی را در زنان افزایش دهد.
اگرچه هنوز نکات زیادی برای آموختن وجود دارد، این درک رو به رشد از تفاوتهای ژنتیکی بین مردان و زنان ممکن است در نهایت منجر به درمانهای موثرتر بیماریهای خودایمنی شود.
دانشمندان با تمرکز بر آنچه زنان را مستعدتر ساخته است، میتوانند رویکردهای جدیدی برای مدیریت یا حتی پیشگیری از این بیماریها کشف کنند.
با این حال، در حال حاضر، بیماریهای خودایمنی به عنوان یک مشکل عمدهی سلامتی هنوز به قوهی خود باقی بوده و زنان بار عمدهی آن را به دوش میکشند.