توانمندسازی زنان در سیاست؛ گامی به سوی عدالت و برابری در سوریه
با توجه به تغییرات و تحولات سیاسی و شرایط متغیری که سوریه تجربه می‌کند، نیاز فوری به مشارکت مؤثر زنان در فرآیند تصمیم‌گیری به‌ویژه در مرحله بازسازی و انتقال سیاسی، بیش از پیش نمایان شده است.
روشیل جونیور
سویداء - زنان سوری در تلاشند در روند بازسازی کشور نقش داشته باشند و به آینده‌ای عادلانه‌تر امید دارند؛ آینده‌ای که در آن، زن بخش جدایی‌ناپذیری از روند تغییر باشد، نه فقط به عنوان مهمانی بر صحنه حضور یابد.
علیرغم تلاش‌هایی که زنان در سوریه انجام می‌دهند، واقعیت همچنان نشان‌دهنده شکافی آشکار میان سخن و عمل است و علیرغم اینکه زنان سوری دارای صلاحیت‌ها و تجارب فراوانی هستند، مقامات تاکنون جرأت نکرده‌اند زنان را در مناصب کلیدی منصوب کنند.
این شکاف، سازمان‌های جامعه مدنی را بر آن داشته تا از طریق آموزش و توانمندسازی سیاسی زنان، مهارت‌هایی به آنان بیاموزند و آنان را برای رهبری آینده و رویارویی با چالش‌های سیاسی و اجتماعی با اعتماد به نفس و آگاهی آماده کنند.
لارا الجبر، یکی از شرکت‌کنندگان در نشستی سه روزه که توسط سازمان «ارکیده» و از روز جمعه 5 اردیبهشت‌ماه، به منظور توانمندسازی سیاسی زنان برگزار شده است، درخصوص چگونگی کار بر روی ایجاد آگاهی سیاسی در میان زنان، می‌گوید: «نشست در روز نخست خود بر موضوع «شهروندی» متمرکز بود؛ موضوعی اساسی برای تحقق عدالت و برابری. زنان در سوریه با چالش‌های بزرگی در دستیابی به حقوق خود روبه‌رو هستند و کنار گذاشتن آشکاری از صحنه سیاسی نسبت به آنها وجود دارد. با این وجود، ما تلاش مستمری برای تقویت نقش زنان به‌عنوان شهروندان دارای حقوق کامل انجام می‌دهیم.»
وی توضیح داد: «هنوز قوانین تبعیض‌آمیزی مانند قانون احوال شخصیه وجود دارند که به مردان برتری می‌دهند و حقوق زنان را محدود می‌کنند. همچنین فرهنگ اجتماعی و طایفه‌ای نیز به محدود شدن نقش زنان در چارچوب نقش‌های سنتی کمک کرده و مانع مشارکت آنان در مراکز تصمیم‌گیری می‌شود.»
لارا الجبر با تأکید بر اینکه تغییر از آگاهی آغاز می‌شود، گفت: «ما در تلاشیم این پیام را به زنان منتقل کنیم که آنها تنها مادر یا مربی نیستند، بلکه می‌توانند رهبر، تصمیم‌گیرنده و تاثیرگذار در عرصه عمومی باشند. ما مشارکت زنان در سیاست را تقویت کرده و بر اجرای نظام سهمیه‌بندی زنان (کوتا) برای تضمین نمایندگی عادلانه آنان در نهادهای سیاسی تأکید داریم.»
وی همچنین با تأکید بر اینکه مشارکت سیاسی یک تجمل نیست، بلکه ضرورتی برای تضمین عدالت و پایداری هر نظام سیاسی آینده است، گفت: «ما رویای سوریه‌ای نوین را داریم، سوریه‌ای که زنان در آن بخشی جدایی‌ناپذیر از روند بازسازی کشور باشند و نه مهمانی در صحنه سیاسی. ما خواهان قوانین مدرن، نهادهای باز و مدیریت‌هایی هستیم که به نقش زنان ایمان داشته باشند و آنان را طرد نکنند.»
جمانه مسعود، یکی دیگر از شرکت‌کنندگان در این برنامه، با اشاره به اینکه این ابتکار ۱۲ زن را هدف قرار داده و در طول ۱۲ ماه اجرا می‌شود و به دو مرحله نظری و عملی تقسیم شده است، گفت: «ما با یک دوره آموزشی درباره جامعه مدنی آغاز کردیم و در حال حاضر موضوع شهروندی را بررسی میکنیم. این زنان در ماه‌های آینده، آموزش‌هایی درباره تحلیل زمینه‌های عمومی و سیاسی، چگونگی حل منازعات و توسعه توانمندی‌های سیاسی خواهند دید. ما از طریق نشست‌ها به دنبال آن هستیم که زنان را به مهارت‌های لازم برای مشارکت مؤثر در زندگی سیاسی مجهز کنیم.»
وی توضیح داد: «ما انتظار داریم که از این دوره با یک آگاهی سیاسی کامل بیرون بیاییم، که به ما کمک کند آگاهی را در جوامع خود گسترش دهیم و ابتکارات محلی برای توانمندسازی زنان دیگر در محیط‌های اجتماعی خود ایجاد کنیم.»
جمانه مسعود در پایان افزود: «امیدواریم از سوی نهادهای جامعه مدنی، فرصتی برای ما فراهم شود، هرچند که همچنان با نبود اراده سیاسی و وجود ساختارهای حقوقی و اجتماعی که زنان را از مناصب رهبری کنار میگ‌ذارد، مواجه هستیم. غیبت و عدم حضور زنان در مواضع تصمیم‌گیری ناشی از کمبود شایستگی نیست، بلکه بازتاب نظام سنتی‌ای است که هنوز بر زندگی سیاسی سوریه حاکم است.»