تعلیق خبرنگار جنجالی در سودان؛ اتحادیه روزنامهنگاران آن را بازگشت به عقب خواند
اتحادیه روزنامهنگاران سودان در بیانیهای تصمیم وزارت فرهنگ و گردشگری برای تعلیق خبرنگار لِینا یعقوب و سلب مجوز خبرنگاری او را محکوم کرده، و این تصمیم را تهدیدی برای آزادی مطبوعات در کشور و بازگشتی خطرناک برای حق جامعه در دسترسی به اطلاعات خوانده است.

سودان - وزارت فرهنگ و گردشگری اعلام کرده است که خبرنگار لینا یعقوب، مدیر دفتر دو شبکه «العربية» و «الحدث»، از کار تعلیق شده و مجوز خبرنگاری که به او داده شده بود، سلب شده است. این اقدام در پی آن صورت گرفت که وزارتخانه «تخلفات حرفهای بزرگ و مکرر» را به او منتسب کرده است.
وزارت فرهنگ و گردشگری، روز جمعه ٢٨ شهریورماه، در بیانیهای اعلام نمود که تصمیم به تعلیق لینا یعقوب از کار و سلب مجوز خبرنگاری وی، پس از شناسایی تخلفاتی است که وی در بازه زمانی از ۲۴ دسامبر سال ۲۰۲۴ تا تاریخ صدور این حکم و بدون در نظر گرفتن تخلفات قبلی وی مرتکب شده است. در این بیانیه تأکید شده است که این اقدام با هدف «حفظ استانداردهای حرفهای و جلوگیری از به خطر افتادن امنیت ملی و منافع عمومی در نتیجه انتشار اطلاعات نادرست» صورت گرفته است.
وزارتخانه در ادامه اشاره کرده است که یکی از مهمترین تخلفاتی که لینا یعقوب مرتکب شده عبارت بوده است از انتشار اطلاعات نادقیق و گمراهکننده که قبلاً به آوارگی و کوچ تعداد زیادی از شهروندان از روستاها، شهرها و مناطقشان منجر شده است. همچنین گزارشهایی منتشر کرده است که شامل اطلاعاتی بودهاند که صحت آنها اثبات نشده است، از جمله مداخله مستقیم به ادعای تسلط نیروهای «حمایت سریع» بر فرماندهی کل نیروهای مسلح، امری که وزارتخانه آن را نادرست دانسته است.
وزارت افزوده است که پیش از این، اقدامات اداری موقتی در برابر این خبرنگار به دلیل تخلفات مشابه اتخاذ شده بود، و با تعهد به رعایت استانداردهای حرفهای به او فرصت جدیدی داده شده بود؛ اما تخلفات تکرار شدهاند. همچنین وی به نامههای رسمی صادر شده از سوی وزارتخانه پاسخ نداده است، از جمله نامهای که در دهم سپتامبر جاری صادر شده و مربوط به گزارشی بود که درباره استفاده ارتش سودان از سلاحهای شیمیایی منتشر شده بود، گزارشی که وزارت آن را تخلفی جدی دانسته است ولی مدیر دفتر لینا یعقوب به نامه پاسخی نداده است.
وزارتخانه همچنین تاکید کرده است که خبرنگار لینا یعقوب اخیراً بدون ارائه دلایل یا مشخص کردن منابع، گزارشهایی منتشر کرده که در آنها اتهامات غیرمستند به رئیس و رهبران نظام سابق نسبت داده شدهاند و وزارت آنها را دروغین خوانده است. وزارت تأکید کرده است که هدف این گزارشها تردید در مواضع رهبران و نهادهای حکومت کنونی بوده، امری که میتواند اعتماد بین آنها و شهروندان را سلب کند و تأثیر منفی بر ثبات عمومی داشته باشد.
محکومیت تصمیم تعلیق
در ارتباط با این موضوع، سندیکای روزنامهنگاران سودانی بیانیهای صادر کرده است که در آن این تصمیم را که از سوی وزارت فرهنگ، رسانهها و گردشگری صادر شده و به موجب آن لیـنا یعقوب، مدیر دفتر دو شبکه «العربیه» و «الحدث» در سودان، تعلیق شده و پروانه روزنامهنگاریاش لغو شده است را شدیداً محکوم کرده است.
سندیکا تأکید کرده است که این تصمیم، به ویژه در سایه شرایط استثنایی که سودان با آن مواجه است با وجود دلایلی که وزارتخانه در بیانیه خود ذکر کرده است، یک پسرفت جدی در آزادی مطبوعات است و حق جامعه در کسب اطلاعات را تضعیف میکند. همچنین این تصمیم، سابقهای نگرانکننده را تثبیت میکند در استفاده از عباراتی مبهم مانند «امنیت ملی» و «مصلحت عمومی» برای توجیه محدود کردن فعالیت روزنامهنگاری مستقل، امری که با معیارهای بینالمللی آزادی بیان تناقض دارد.
سندیکا اشاره کرده است که بیانیه رسمی وزارتخانه در اغلب موارد، شواهد ملموس یا مثالهای روشن از تخلفات ادعایی ارائه نکرده است، امری که درِ تفسیرهای گوناگون را باز میکند و فعالیت روزنامهنگاران را تهدید میکند. همچنین تأکید شده است که زمان صدور این تصمیم، بهطور همزمان با یک کارزار سازمانیافته علیه خبرنگار در شبکههای اجتماعی بوده و این امر پرسشهای جدی درباره انگیزههای واقعی آن و استقلال تصمیم اداری برمیانگیزد.
سندیکا در بیانیه خود هشدار داده است که چنین اقداماتی محیط خصومتآمیزی نسبت به رسانهها ایجاد میکند، محیطی که از زمان آغاز منازعه در سودان بهطور چشمگیری افزایش یافته است و واقعیتی خطرناک پدید میآورد که ایمنی آنان را تهدید میکند و تواناییشان را در ایفای نقش حیاتیشان در رصد و مستندسازی رویدادها محدود میسازد.
سندیکا در بیانیهاش بار دیگر تأکید کرده است که تضمین امنیت روزنامهنگاران و حفاظت از آزادی حرفهایشان مسئولیتی بنیادی است که برعهده مقامات است. سندیکا از وزارت رسانه سودان خواسته است فوراً و بدون قید و شرط از این تصمیم عقب نشیند، تعلیق را لغو کند و پروانه را بازگرداند؛ فوراً از هر نوع تحریک یا هدفگیری علیه لینا یعقوب یا هر خبرنگار دیگری دست بکشد؛ و امنیت شخصی و حرفهای آنان را تضمین کند، و حقوق حرفهای روزنامهنگاران را محترم بشمارد و میان اشتباهات حرفهای که از طریق کانالهای قانونی روشن قابل پاسخگوییاند و میان حق در بیان و انتقال اطلاعات تفاوت قائل شود.
بیانیه از تمامی سازمانهای منطقهای و بینالمللی که در آزادی مطبوعات اهمیت میدهند درخواست کرده است که با لینا یعقوب همبستگی نشان دهند و در کنار روزنامهنگاران سودانی ایستاده و فشار بیاورند تا این تصمیم پس گرفته شود و از حق مردم سودان به رسانهای آزاد و مسئول دفاع شود.