تخلیه یک شهرک و ۴۰ مدرسه در اصفهان به دلیل فرونشست زمین
رییس بخش خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، از تخلیه کامل یک شهرک و ۴۰ مدرسه در شمال اصفهان به دلیل گسترش پدیده فرونشست زمین خبر داد و گفت همانند تهران، مشهد و دیگر شهرهای ایران، برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی دلیل اصلی این معضل است.
مرکز خبر – همزمان با خشک شدن زاینده‌رود و قنات‌ها در اصفهان که یکی از مهم‌ترین شهرهای تاریخی و صنعتی ایران است، این شهر با بحران فرونشست زمین که ناشی از برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی و کاهش جریان زاینده‌رود است مواجه شده است. این پدیده بنیان‌های طبیعی و شهری این شهر تاریخی را تهدید می‌کند و زیرساخت‌ها، بافت تاریخی و کشاورزی منطقه را در معرض خطر جدی قرار داده است.
به دلیل برداشت بی‌رویه آب و سوءمدیریت دشت‌های پیرامون اصفهان دیگر استحکام گذشته را ندارد. ترک‌ها و نشست‌های عمیق، هشدارهایی روشن از یک بحران پیچیده و چندبعدی هستند که اگر مدیریت نشود، می‌تواند زندگی ساکنان این شهر را به شکل بنیادین تغییر دهد. فرونشست زمین، تنها یک پدیده محیطی نیست؛ این یک بحران استراتژیک است که آینده اصفهان و جایگاه تاریخی و اقتصادی آن را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.
علی بیت‌اللهی، رییس بخش خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی روز پنج‌شنبه ٢٠ شهریورماه، از تخلیه کامل یک شهرک مسکونی و ۴۰ مدرسه در اصفهان به دلیل فرونشست زمین خبر داد.
علی بیت‌الهی در گفت‌وگو با خبرگزاری‌های داخلی ایران با اشاره به جدی بودن وضعیت فرونشست در اصفهان گفت: «امروز پرخطرترین شهر از نظر فرونشست در کشور، اصفهان است. علت اصلی این پدیده، برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی است، اما قطع دائمی جریان زاینده‌رود شرایط را در اصفهان تشدید کرده است.»
به گفته او، ترک‌های عمیق در خانه‌ها و شکاف‌های گسترده در دیوارها به حدی است که عبور دست از میان آنها امکان‌پذیر است. وی افزود: «این میزان آسیب نشان می‌دهد که سکونت در چنین ساختمان‌هایی ریسک بسیار بالایی دارد، هرچند برخی ساکنان به دلیل شرایط زندگی ناچار به ماندن در این خانه‌ها هستند.»
علی بیت‌الهی تاکید کرد که از ۲۸۵ مدرسه در مناطق درگیر، ۴۰ مدرسه تخلیه شده‌اند و حتی برخی آثار تاریخی اصفهان به‌طور مشهود ترک برداشته‌اند. او با ابراز نگرانی از بی‌عملی در برابر این بحران گفت: «مطالعات گسترده‌ای انجام شده و اقدام‌های کوتاه‌مدت و کم‌هزینه برای مهار فرونشست وجود دارد که در کشورهایی مثل ژاپن، شانگهای، تایوان، اندونزی و آمریکا هم اجرا و نتیجه‌بخش بوده‌اند، اما در اصفهان هنوز اقدامی جدی صورت نگرفته است.»
فرونشست زمین در ایران و دلایل آن
طی سال‌های گذشته پدیده فرونشست زمین به یکی از جدی‌ترین بحران‌های زیست‌محیطی و شهری در ایران تبدیل شده است. تقریباً در تمامی کلانشهرها و بسیاری از مناطق کشاورزی ایران آثار آن مشاهده می‌شود.
برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی برای کشاورزی، صنعت و تأمین آب شرب، کاهش بارش و خشکسالی‌های پی‌درپی که مانع تغذیه طبیعی سفره‌های آب می‌شود، قطع جریان رودخانه‌های دائمی مثل زاینده‌رود در اصفهان که آبخوان‌ها را خشک‌تر کرده است و مدیریت ناکارآمد منابع آب و نبود برنامه جایگزین برای کاهش مصرف از دلایل اصلی گسترش این پدیده در شهرهای مختلف ایران است.