حسکه - شرکت‌کنندگان در کنفرانس تأکید کردند که مبارزه‌ی زنان سوری برای به‌دست آوردن حقوقشان ادامه دارد و آنان آینده‌ای دموکراتیک و غیرمتمرکز را ترسیم می‌کنند که در آن زن شریک در تصمیم‌گیری و ساختن جامعه است.

امروز شنبه ٢٩ شهریورماه، کنفرانس «ائتلاف زنان، پایه‌ی برپایی عدالت و دموکراسی در سوریه‌ی واحدِ غیرمتمرکز» در شهر حسکه در شمال و شرق سوریه آغاز شد. این کنفرانس به ابتکار «کنگره‌ی ستار» و «انجمن زنان زنوبیا» برگزار شده و با حضور گسترده‌ی زنان و سخنرانی‌های متنوع همراه است که بازتاب‌دهنده‌ی گوناگونی دیدگاه‌ها و تجربه‌ها است.

 

«زنان آینده‌ی سوریه را از دل دردها و پایداری‌شان، به سوی عدالت جنسیتی، می‌سازند»

ریحان لوقو، در سخنرانی خود در کنفرانس، با تأکید بر اینکه این دیدار تاریخی در لحظه‌ای سرنوشت‌ساز برگزار می‌شود؛ چرا که زنان در سوریه با نقض‌های سازمان‌یافته، قتل و حاشیه‌نشینی فزاینده روبه‌رو هستند، به‌ویژه در مناطق تحت سلطه‌ی نیروهای جهادی و اقتدارگرا، گفت: «امروز زیر یک سقف گرد آمده‌ایم، نه برای به ارث بردن ویرانی، بلکه برای بنیان‌گذاری سوریه‌ای نوین؛ سوریه‌ای که به دست زنان ساخته شود و سیمای آن از دل دردها و پایداری آنان شکل گیرد.»

وی با تأکید بر اینکه سقوط نظام بعث، پایان استبداد نبود، بلکه آغاز شکلی تازه از آن بود؛ شکلی که ذهنیت مردسالارانه را با نقاب‌های سلطه‌گر جدید بازتولید کرد، گفت: آنچه امروز در سواحل و سویدا رخ می‌دهد، و آنچه جهادگران «هیئت تحریر الشام» مرتکب می‌شوند، چیزی جز گواهی بر این نیست که سرکوب هنوز پایان نیافته است. او تصریح کرد: زنان نه نظامی را خواهند پذیرفت که به نام دین آنان را سرکوب کند و نه نظام دیگری را که به نام قدرت آنان را بکشد.

او به تاریخ مبارزات زنان سوری پرداخت و به نقش محوری زنان در مقاومت در برابر استعمار و مشارکت در مبارزات اجتماعی و سیاسی پیش از تسلط حزب بعث اشاره کرد. با قدرت‌گیری بعث، دهه‌ها حاشیه‌نشینی سازمان‌یافته، انحصار تصمیم‌گیری سیاسی و سرکوب آزادی‌ها از جمله آزادی زنان آغاز شد. امروز نیز، با وجود فروپاشی نظام متمرکز، زنان همچنان با اشکال تازه‌ای از سرکوب، که خشن‌تر و آشکارترند، روبه‌رو هستند.

ریحان لوقو درباره‌ی تجربه‌ی «کنگره‌ی ستار» که بیست سال پیش به‌عنوان ابتکاری برای رهایی زن تأسیس شد و بر این اصل استوار بود که آزادی زن کلید آزادی جامعه است، گفت: «این ابتکار به یک انقلاب واقعی زنانه تبدیل شد؛ انقلابی الهام‌گرفته از فلسفه‌ی ژن ژیان ئازادی. هزاران زن در عرصه‌های سیاست، مدیریت، دفاع و اقتصاد مشارکت کرده‌اند و دستاوردهایی تاریخی در خاورمیانه رقم زده‌اند. امروز این انقلاب خواستار به‌رسمیت‌شناختن زن به‌عنوان نیرویی رهبری‌کننده در ساخت جامعه است.»

او اشاره کرد: «در قلب این انقلاب، یگان‌های مدافع زن در شمال و شرق سوریه پدیدار شدند؛ یگانی که به ارتشی زنانه و مقاوم تبدیل شد و در برابر اشغالگری ترکیه، سازمان داعش و ذهنیت‌های قوم‌گرای متعصب ایستاد. این یگان‌ها ثابت کردند که زن تنها قربانی نیست، بلکه خط نخست دفاع از آزادی و دستاوردهاست.»

ریحان لوقو همچنین با تأکید بر اینکه سوریه‌ی آینده باید دارای نظامی دموکراتیک، غیرمتمرکز و کثرت‌گرا باشد که بر پایه‌ی اراده‌ی آزاد همه‌ی ملت‌ها و اتنیک‌ها، از جمله زنان، بنا شود، تصریح کرد: هر روند سیاسی‌ای که زنان را با سهمی کمتر از ۵۰ درصد دربرگیرد، روندی فاقد مشروعیت است؛ نه قانونی بدون حضور زنان نوشته می‌شود، نه صلحی بدون صدای آنان ساخته می‌شود و نه آینده‌ای برای سوریه بدون عدالت جنسیتی متصور است.

وی در زمینه‌ی عدالت انتقالی، بر ضرورت حضور زنان در صف نخست کمیته‌های حقیقت‌یاب و پاسخ‌گویی تأکید کرد؛ کمیته‌هایی که باید تمام نقض‌ها علیه زنان را ثبت کنند و عاملان جنایت، همچون ابو عمشه، حاتم ابو شقرا و دیگران، محاکمه شوند. او گفت: «عدالت انتقام نیست، بلکه حفاظت از آینده‌ی ما و تضمینِ تکرار نشدن فاجعه‌هاست. ما به هویتی ملی باور داریم که چندفرهنگی و چندملیتی است و بر فلسفه‌ی رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان استوار است که می‌گوید: آزادی زن معیار آزادی جامعه است. ما ملی‌گرایی یک‌جانبه، فرقه‌گرایی و مردسالاری را که بافت جامعه‌ی ما را می‌درد، رد می‌کنیم.»

ریحان لوقو در پایان سخنانش، اهداف ملی‌ای را اعلام کرد که بازتاب‌دهنده‌ی چشم‌انداز زنانه برای سوریه‌ی نوین است. این اهداف شامل: ساخت سوریه‌ای دموکراتیک، کثرت‌گرا و غیرمتمرکز که از حقوق زنان و همه‌ی اتنیک‌ها و گروه‌ها حمایت کند؛ تضمین مشارکت زنان با سهمی نه کمتر از ۵۰ درصد در تمامی نهادهای دولتی و شوراهای محلی؛ تدوین قانونی اساسی تازه که زنان را به‌عنوان بازیگران اصلی در نظر گیرد، حقوق کامل آنان را تضمین کند، جدایی دین از دولت و حاکمیت قانون را برقرار سازد.

همچنین برگزاری کنفرانس ملی جامع زنان سوریه برای یکپارچه‌سازی چشم‌انداز زنانه و تکمیل روند شکل‌گیری ائتلاف ملی زنان، مشارکت زنان در عدالت انتقالی از رهگذر کمیته‌های تحقیق، ثبت نقض‌ها و محاکمه‌ی مرتکبان جنایت‌ها، لغو قوانین تبعیض‌آمیز علیه زن و تصویب قوانینی که او را در برابر خشونت حمایت کرده و حقوقش را در همه‌ی عرصه‌ها تضمین نماید. افزون بر آن، حفاظت از دستاوردهای انقلاب در شمال و شرق سوریه و پشتیبانی از تجربه‌ی اداره‌ی خودگردان دموکراتیک به‌عنوان الگویی برای رهایی زن.

با این چشم‌انداز، ریحان لوقو سخنان خود را به پایان برد و تأکید کرد که این اهداف صرفاً شعار نیستند، بلکه تپش اراده‌ای زنانه و مشترک‌اند؛ نقشه‌ی راهی به سوی سوریه‌ای آزاد، عادل و دموکراتیک که در آن زن شریک اصلی در بازسازی و صلح باشد.