سازمان ملل: بحران اقلیمی، چهره‌ای زنانه در افغانستان دارد
صندوق جمعیت سازمان ملل متحد با انتشار گزارشی اعلام کرد که تغییرات آب و هوایی در افغانستان، بار زندگی را بر دوش زنان سنگین‌تر کرده است.
مرکز خبر- صندوق جمعیت سازمان ملل، با انتشار گزارشی در حساب کاربری خود در ایکس (توییتر سابق) ضمن هشدار نسبت به اینکه تغییرات آب‌وهوایی در افغانستان، بار زندگی را بر دوش زنان سنگین‌تر کرده است، نوشت که از خشکسالی و سیل گرفته تا گرمای شدید تابستان و سرمای طاقت‌فرسای زمستان، سلامت و رفاه زنان افغانستانی به‌شدت در معرض خطر قرار گرفته است.
صندوق جمعیت سازمان ملل، با اشاره به شکنندگی اوضاع انسانی در افغانستان، از جامعه‌ی جهانی خواست تا در مقابله با بحران اقلیمی، به نیازهای خاص زنان و دختران توجه ویژه شود.
این گزارش بر پیوند ناگسستنی بین اقلیم، فقر و نابرابری جنسیتی تأکید می‌کند و نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی در کشوری مانند افغانستان، فراتر از یک موضوع زیست‌محیطی، بحرانی انسانی و جنسیتی است.
خشکسالی و فشار مضاعف بر زنان
افغانستان طی سال‌های اخیر شاهد خشکسالی‌های پی‌در‌پی، کاهش بارندگی، و فرسایش منابع طبیعی بوده است. این عوامل به ویژه در مناطق روستایی باعث شده که زنان، که در بیشتر موارد مسئول تأمین آب، غذا و مراقبت از خانواده هستند، با چالش‌های بیشتری مواجه شوند. زمانی که منابع طبیعی کاهش می‌یابد، زنان باید مسافت‌های بیشتری را برای تأمین آب طی کنند، مدت زمان بیشتری صرف کارهای خانگی نمایند، و در بسیاری موارد از آموزش و فعالیت اقتصادی باز بمانند.
با تشدید فقر ناشی از بحران‌های زیست‌محیطی، خانواده‌ها در برخی مناطق به ازدواج زودهنگام دختران روی می‌آورند، تا از فشار اقتصادی بکاهند و این روند نه تنها آینده دختران را نابود می‌کند، بلکه چرخه فقر و نابرابری را برای نسل‌های بعدی نیز ادامه می‌دهد. همچنین، در شرایط بی‌ثباتی و بحران، میزان خشونت‌های خانگی و جنسیتی علیه زنان نیز افزایش می‌یابد.
فروپاشی خدمات بهداشتی در برخی مناطق و آسیب‌پذیری نظام سلامت در برابر بحران اقلیمی نیز باعث شده دسترسی زنان به مراقبت‌های بهداشتی، خدمات مربوط به بارداری، زایمان و تنظیم خانواده به شدت محدود شود. بسیاری از زنان باردار مجبورند در شرایطی ناامن و بدون دسترسی به خدمات ضروری، فرزندان خود را به دنیا بیاورند.
تصویری گسترده‌تر: تغییرات اقلیمی در جهان و فشار بر کشورهای فقیر
تغییرات اقلیمی یکی از جدی‌ترین تهدیدهای قرن بیست‌و‌یکم محسوب می‌شود. بر اساس داده‌های IPCC (هیئت بین‌دولتی تغییرات اقلیم)، میانگین دمای کره زمین تا کنون حدود ۱.۲ درجه سلسیوس نسبت به دوره پیشاصنعتی افزایش یافته است. این روند باعث ذوب شدن یخ‌های قطبی، بالا آمدن سطح دریاها، خشکسالی، سیل و طوفان‌های شدیدتر شده است.
کشورهای فقیر؛ قربانیانی بی‌نصیب از مزایای صنعتی شدن
کشورهای فقیر مانند افغانستان، بنگلادش، سودان جنوبی، یمن و هائیتی، که کمترین نقش را در انتشار گازهای گلخانه‌ای داشته‌اند، بیشترین آسیب را از تغییرات اقلیمی می‌بینند. نبود زیرساخت‌های مقاوم، ضعف نظام‌های بهداشتی، وابستگی شدید به کشاورزی سنتی، و فقر گسترده، باعث شده تا این کشورها تاب‌آوری پایینی در برابر بلایای طبیعی داشته باشند.
آمار کلیدی جهانی از تغییرات اقلیمی (۲۰۲۴):
حدود ۳.۶ میلیارد نفر در جهان در مناطقی زندگی می‌کنند که نسبت به بحران اقلیمی بسیار آسیب‌پذیر هستند.
در کشورهای کم‌درآمد، تنها ۱.۲٪ بودجه اقلیمی جهانی سرمایه‌گذاری شده است.
طبق گزارش برنامه جهانی غذا (WFP)، تغییرات اقلیمی عامل مستقیم ناامنی غذایی برای ۳۴۵ میلیون نفر در سال ۲۰۲۴ بوده است.
زنان و کودکان در بحران‌های اقلیمی ۱۴ برابر بیشتر از مردان در معرض مرگ یا آسیب قرار دارند.
تغییرات اقلیمی تنها یک پدیده زیست‌محیطی نیست، بلکه بحرانی پیچیده و چندبعدی است که زندگی اجتماعی، اقتصادی و انسانی را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار داده، به‌ویژه برای کشورهای فقیر و اقشار آسیب‌پذیر مانند زنان. رسیدگی به آن نیازمند رویکردی عادلانه، مبتنی بر حقوق بشر، و همراه با حمایت‌های بین‌المللی است تا اطمینان حاصل شود که هیچ‌کس در مسیر مبارزه با بحران اقلیمی جا نمی‌ماند.