سوما برزگر

مریوان- هفتمین سالگرد جان‌باختگان محیط زیست مریوان، روز دوشنبه سوم شهریور، در آرامگاه «دار سیران» برگزار شد. این مراسم که با محوریت پاسداشت یاد فعالان سنه شکل گرفت، با حضور خانواده‌های داغدار، فعالان و داوطلبان زیست‌محیطی، هنرمندان و انجمن‌های محیط زیست از شهرهای مختلف روژهلات، از جمله اورمیه، ایلام، کامیاران، سنه و دیواندره، به ابتکار انجمن «چیای سبز مریوان» برگزار شد. هدف اصلی این برنامه، گرامی‌داشت یاد کسانی بود که در جریان مهار آتش‌سوزی جنگل‌های زاگرس جان خود را از دست دادند و در عین حال، بر ضرورت تقویت تلاش‌های مشترک برای حفاظت از محیط زیست تأکید داشت.

در بخش‌های مختلف مراسم، ضمن یادآوری رویدادهای گذشته، سخنرانان بر اهمیت نقش جامعه مدنی در مقابله با تخریب ساختاری محیط زیست تأکید کردند. آنان هشدار دادند که آتش‌زدن مراتع، خشکاندن منابع آبی، نابودی گونه‌های جانوری و گیاهی و ایجاد محدودیت برای کنشگران زیست‌محیطی، آینده اکولوژیک کوردستان را با تهدیدهای جدی روبه‌رو کرده است. به باور آنان، مقابله با این روند مستلزم همکاری جمعی، پاسخگویی نهادهای مسئول و آموزش گسترده است.

 

زنان؛ ستون‌های پیوند جامعه و طبیعت

در مراسم، پیوند زنان با طبیعت به‌عنوان یک رابطه تاریخی و اجتماعی برجسته شد. برگزارکنندگان تأکید کردند که زنان نه‌تنها در پاسداری از منابع طبیعی، بلکه در حفظ انسجام اجتماعی و بازسازی امید پس از بحران‌ها نقش تعیین‌کننده دارند. این نقش به‌ویژه زمانی پررنگ‌تر می‌شود که جنگل‌ها شعله‌ور می‌شوند و مراتع در آتش می‌سوزند؛ جایی که زنان، حتی در برابر نگاه‌های محدودکننده، برای ترمیم بافت آسیب‌دیده جامعه پیش‌قدم می‌شوند و با حضور خود، نماد مقاومت و تداوم زندگی می‌گردند.

یکی از صحنه‌های تأثیرگذار مراسم، ادای احترام مادران جان‌باختگان به خانواده‌های شهدای اخیر بود. مادرانی که خود فرزندانشان را در مسیر ارزش‌هایی همچون آزادی و پاسداری از طبیعت از دست داده‌اند، در کنار خانواده‌های جدید ایستادند تا بار دیگر بر همبستگی اجتماعی و تداوم این مبارزه مدنی تأکید کنند.

 

تهدیدهای ساختاری و مسئولیت نهادها

در سخنرانی‌ها، عمدی بودن برخی آتش‌سوزی‌ها و تخریب‌های هدفمند منابع طبیعی مورد اشاره قرار گرفت. شرکت‌کنندگان این اقدامات را صرفاً حوادث طبیعی ندانسته و آن را ناشی از بی‌توجهی و ناکارآمدی ساختاری دانستند. در همین زمینه، از نهادهای مسئول خواسته شد امکانات لازم برای مهار آتش‌سوزی‌ها را فراهم کنند، در بحران‌ها مستقیماً وارد عمل شوند و در قبال این فجایع پاسخگو باشند. همچنین بر ضرورت آموزش اصولی مقابله با آتش به فعالان محیط زیست، جلوگیری از اعزام افراد فاقد تخصص، و نهادینه‌کردن فرهنگ حفاظت از طبیعت در مدارس تأکید شد.

 

برنامه‌های فرهنگی؛ بازتاب مقاومت در برابر فراموشی

مراسم شامل بخش‌های متنوعی بود: قرائت بیانیه انجمن‌ها، تقدیر از خانواده‌های جان‌باختگان اخیر، اجرای سرود گروهی از سوی زنان، شعرخوانی، و اهدای آثار هنری به یاد فعالان محیط زیست. هنرمندانی چون سحر بیوس، نقاش و طراح، با اهدای تابلوی نقاشی سه شهید سنه، ادای احترام کردند. این برنامه‌ها با هدف ترویج فرهنگ احترام به طبیعت و یادآوری ارزش‌های کسانی طراحی شده بود که در این مسیر جان باختند.

این گردهمایی نه‌تنها فرصتی برای بزرگداشت فداکاری‌های گذشته بود، بلکه مجالی برای تأکید بر ضرورت مسئولیت‌پذیری نهادهای حکومتی، آموزش نسل جدید، و تقویت نقش زنان در جنبش‌های زیست‌محیطی به شمار می‌رفت؛ پیوندی که به باور برگزارکنندگان، برای بقا و امنیت اکولوژیک کوردستان حیاتی است.