روکسان محمد: مسئله‌ی زن، بنیان تحول دموکراتیک در سوریه است
رکسان محمد، سخنگوی یگان‌های مدافع زنان، تأکید کرد: «زن نه فقط طرف درگیری، بلکه نیروی تغییر و مقاومت در برابر چالش‌ها و پایه‌گذار دموکراسی است و باید با هم متحد و مبارزه را ادامه دهیم.»
آورین ناودار
حسکه- در کشوری که سال‌هاست در آتش جنگ و بحران می‌سوزد، زنان سوریه نه‌تنها قربانیان خاموش این درگیری‌ها نبوده‌اند، بلکه بازیگران پررنگی در خطوط مقدم مبارزه و تلاش برای برقراری صلح و عدالت به شمار می‌آیند. رکسان محمد، سخنگوی یگان‌های مدافع زنان (ی پ ژ) در شمال و شرق سوریه، در گفت‌وگویی، تصویری نگران‌کننده از وضعیت کنونی کشور و به‌ویژه شرایط زنان در مناطق تحت کنترل گروه‌های جهادی ارائه می‌دهد و بر ضرورت نقش‌آفرینی زنان در آینده‌ی دموکراتیک سوریه تأکید می‌کند.
سایه‌ی جهادگرایی بر سر زنان
رکسان با اشاره به تسلط روزافزون گروهک جهادی هیئت تحریر الشام بر مناطق مختلف سوریه، از جمله دمشق و ساحل، می‌گوید: «ورود این گروه‌ها به ساختارهای امنیتی و اداری، نه‌تنها نشانه‌ی آشکار از عقب‌گرد سیاسی است، بلکه هشداری جدی درباره‌ی سرنوشت زنان محسوب می‌شود. آن‌ها با تکیه بر ایدئولوژی‌های بسته و واپس‌گرایانه، موجودیت زن را منکر می‌شوند و برای او هیچ نقشی خارج از چهارچوب سنتی و مردسالارانه قائل نیستند.»
او ادامه می‌دهد: «فروپاشی امنیت، ابهام در آینده، و استمرار سیاست‌های ضدزن، پیامدهایی هستند که زنان پیش از همه با گوشت و پوست خود احساس می‌کنند. تحقیر، اسارت، قتل، و پاک‌سازی نقش اجتماعی زنان، ابزارهایی هستند که برای بازگرداندن جامعه به عقب استفاده می‌شوند.»
زن، قربانی سیاست یا ستون مقاومت؟
در بخشی از سخنانش، رکسان به موضوع تبادل اسرا و خلف وعده‌ی دولت موقت سوریه در آزادی مبارزات زن اشاره می‌کند و آن را نمونه‌ی بارزی از بی‌اعتنایی به جایگاه زن در ساختارهای سیاسی کنونی توصیف می‌نماید: «مطابق توافق‌نامه‌ی رسمی میان شورای محلی شیخ‌مقصود(حلب) و دولت موقت، مقرر شده بود تمامی اسرا، از جمله زنان، آزاد شوند. اما درست در واپسین لحظات، مرحله‌ی دوم این تبادل به تعویق افتاد. این نه فقط نقض آشکار توافق است، بلکه نشانه‌ای است از تداوم نگاه ابزاری و تحقیرآمیز به زنانی که در صفوف مقاومت بوده‌اند.»
وی اضافه می‌کند: «این زنان تنها مبارزانی مسلح نبودند، بلکه مدافعان کرامت انسانی بودند. سکوت درباره‌ی سرنوشت آن‌ها، همدستی با سرکوب‌گرانی است که آزادی زن را تهدیدی برای نظم مستبدانه‌ی خود می‌دانند.»
زن؛ رهبر تحول یا فراموش‌شده‌ی معادلات سیاسی؟
رکسان محمد با بیان اینکه حضور زنان در روند سیاسی و نظامی کشور باید تضمین شود، تأکید می‌کند: «در شمال و شرق سوریه، ما شاهد دستاوردهای بزرگی بوده‌ایم. زنان نه‌تنها در دفاع از سرزمین، بلکه در اداره‌ی شوراها، در اقتصاد، آموزش، و سیاست نقش کلیدی ایفا کرده‌اند. این مدل مشارکت باید به سراسر سوریه گسترش یابد، چرا که دموکراسی بدون زن، فقط اسمی بی‌محتواست.»
او می‌افزاید: «نادیده گرفتن زنان مبارز و تأخیر در آزادی آن‌ها، نه‌فقط توافقات سیاسی را بی‌اعتبار می‌سازد، بلکه توازن اجتماعی را برهم می‌زند و مسیر آشتی ملی را ناهموار می‌سازد. بی‌توجهی به حقوق زنان، به معنای بازتولید همان خشونتی است که سوریه سال‌ها از آن رنج برده است.»
آزادی، حق بنیادی زن است
رکسان محمد در پایان گفت‌وگو با صدایی رسا و امیدوار اما هوشیارانه می‌گوید: «زنانی که در میدان جنگ ایستادند، نماد ایستادگی ملت‌اند. اگر امروز در زندان‌اند، نشان آن است که آزادی هنوز کامل نشده است. این مبارزه همچنان ادامه دارد، چرا که زن در سوریه تنها یک قربانی نیست؛ او پیشگام دگرگونی است. آزادی زن، آزادی سوریه است.»
رفع تحریم‌ها؛ گامی لازم اما ناکافی
در ادامه‌ی گفت‌وگو، رکسان به تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی اشاره می‌کند و می‌گوید: «رفع تحریم‌ها گامی مثبت است، اما بدون امنیت، اثری نخواهد داشت. تا زمانی که خشونت، تبعیض، و ناامنی ادامه دارد، هیچ اصلاح اقتصادی نمی‌تواند ملت سوریه را از زیر آوار رنج و فقر بیرون بکشد.»
او در پایان خطاب به دولت‌ها، نهادهای بین‌المللی، و جامعه‌ی جهانی می‌گوید: «تحقق ثبات، تنها در صورتی ممکن است که همه‌ی اقشار، به‌ویژه زنان، در ساختن آینده‌ی سوریه سهم داشته باشند. عدالت، آزادی، و امنیت اجتماعی، ستون‌های یک صلح پایدارند؛ و هیچ‌یک بدون زن ممکن نیست.»