رعنا حکیم

تهران - در میانه هیاهوهای انتخاباتی کاندیداها در انتخابات ریاست جمهوری ایران مطرح کردن مسائل و مطالبات زنان یکی از راه‌های تلاش نامزدها برای پای صندوق کشاندن زنان و دخترانی است که نقض حقوق آنان در قانون اسلامی به وضوح مشهود است. پوشش اجباری، برابری دو زن در مقابل یک مرد به عنوان شاهد در دادگاه‌ها، نداشتن اجازه خروج از کشور بدون اجازه همسر، نصف بودن دیه زن و نصف بودن سهم‌الارث نسبت به مرد، ممنوعیت سقط جنین، تبعیض جنسیتی در تحصیل و اشتغال و گذاشتن سهمیه کنکور و اشتغال برای مردان و بسیاری از موارد دیگر نمونه‌هایی از این تبعیض‌ها هستند.

 در دوره‌های گذشته انتخابات ریاست جمهوری از شعارهای تبلیغاتی بسیاری در حوزه زنان استفاده می‌شد. در این دوره، چون نخستین دوره پس از جنبش زن زندگی آزادی است اوضاع متفاوت به نظر می‌رسد و نامزدها محافظه کارانه‌تر از مسائل و حقوق زنان اندک سخنی در لفافه می‌گویند. پیش از این در انتخابات قبلی مسائلی مانند بیمه زنان سرپرست خانوار و زنان خانه‌دار، مرخصی زایمان، اعطای تسهیلات به مادران شاغل، ایجاد شرایط اشتغال بانوان، توجه به بهداشت زنان و غیره از شعارها و مواردی بود که در هر دوره وعده و وعید داده می‌شد و پس از انتخابات به باد فراموشی سپرده می‌شد.

 اما در این دوره انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری و عدم مشارکت مردم ایران و به دور دوم کشیده شدن انتخابات، نامزدهای انتخاباتی و طرفداران اندک آنان از هر ابزاری برای جلب توجه مردم استفاده می‌کنند. به طوری که در این چند روز مانده، تلاش نهایی خود را دوچندان کرده‌اند. یکی از این ابزارها پیامک‌های تبلیغاتی است که به طور ناخواسته به گوشی‌های تلفن همراه مردم ارسال می‌شود که هر چقدر هم پاک کنیم دوباره پیامک بعدی به گوشی ارسال می‌شود. در میانه این پیام‌های پی در پی پیامی مبهم و غیرشفاف درباره زنان توجه‌ام را به خود جلب کرد عنوان پیام دریافتی این بود:

«من (اسم نامزد انتخاباتی) زنان و دختران ایرانی و مطالبه‌های به حق آنان را برای ایران سرمایه و فرصتی نو می‌دانم.

شما هم روز جمعه با رای خود به خواست تغییر و رفع تبعیض می‌توانید این فرصت را زنانه تر و تاثیرگذارتر کنید».

جدای از بخش اول پیام که مبهم است و در لفافه از خواسته‌ها و مطالبات زنان صحبت کرده که البته شفاف نیست، بخش دوم شعار گویای عدم مشارکت زنان در این دوره از انتخابات است که به طرز قابل توجهی نسبت به مردان کاهش یافته است و این بی تاثیر از جنبش زن زندگی آزادی در یکی دوسال گذشته نیست و این نوید بخش افزایش آگاهی و شعور سیاسی زنان نسبت به گذشته است. به طوری که آنان دیگری امیدی به اصلاح وضعیت موجود در این حکومت ندارند و کناره گیری از انتخابات را ارجعیت بهتری می دانند.

اما  درباره این پیامک نظر چند نفر از زنان را در سطح شهر تهران پرسیدم که خواندن آن خالی از لطف نیست.

 

«خانه از پای بست ویران است!»

در مسیر زن جوانی که خود را ژینا.ط معرفی می‌کند بعد از دیدن پیام روی گوشی‌ام می گوید: کلیپی از ایشون (خطاب به کاندید انتخاباتی) پخش شده که نشان می‌دهد ایشان در اوایل انقلاب قبل از اجباری شدن حجاب  پیشنهاد لباس فرم اسلامی داده و جزو اولین‌هایی  بوده که از حجاب اسلامی طرفداری کرده است؛ نامزد دیگر هم که یک تندروی افراطی است که حتی به زن و دخترش اجازه حضور در مصاحبه های انتخاباتی نداد!

ژینا با ناامیدی می‌گوید: من هیچ امید و آرزویی در این کشور ندارم ١٠ سال است فارغ التحصیل شده‌ام و با پدر و مادر بازنشسته‌ام زندگی می‌کنم که توان مالی کمی دارند خودم هم از نظر مال مستقل نیستم.

من الان در سن ٣۴ سالگی دوست دارم شغل داشته باشم و از نظر مالی مستقل باشم اما الان واقعا چیزی برای از دست دادن ندارم و ترجیح می‌دهم بمیرم تا اینکه بروم پای صندوق و رای بدهم!

سوزان.ل  ٣۵ ساله بلافاصله بعد از خواندن پیام می‌گوید: «خانه از پای بست ویران است».

او ادامه می‌دهد: من فکر نمی‌کنم با انتخاب رییس جمهور جدید تغییری اتفاق بیفتد و اگر به فرض محال تغییرات اندکی هم اتفاق بیفتد که بعید می‌دانم؛ فقط برای سوپاپ اطمینان نظام هست. بنابراین این شعارها را تنها سوءاستفاده تبلیغاتی می‌دانم.

فروزان.ق ۵۵ ساله می‌گوید: همه‌اش دروغ و فریب و وعده و وعید است، خود این کاندیداتور از تندروهای مذهبی نظام است و من اصولا نظام را مشروع نمی‌دانم تا بخواهم رای بدهم.

او با لبخندی کم رنگ که بیشتر به نیشخند می‌ماند، می‌گوید: اینها با این شعارها فقط حضور ما را می‌خواهند وگرنه که رییس جمهور از قبل انتخاب شده و انتخابات معنی ندارد!

 

«بسنده کردن به اصلاحات دیگر جوابگو نیست»

شیما.الف ۴٠ ساله بعد از خواندن پیام، می‌گوید: من که هیچ نظر مثبتی به حرف‌هاشون ندارم هر چند احتمال اینکه اندکی آزادی از لحاظ پوشش برای زنان قائل شوند، وجود دارد اما شخصا نمی‌توانم با این شعارها خودم را قانع کنم که بروم و رای بدهم.

او با حالت تاسف ادامه می‌دهد: فاجعه در این است که هر کدام از کاندیداها انتخاب شوند، مشکلات متفاوتی را برای مردم به وجود می‌آورند چون بسنده کردن به اصلاحات دیگر جوابگو نیست و کل نظام باید تغییر کند.

ماریا.ک ٢٣ ساله بلافاصله بعد از دیدن پیام در حالی که گوشی را به دستم می دهد، می‌گوید:  دیگه همه می دانیم که این‌ها شعار تبلیغاتی و حرف است و دوباره با وعده و وعید سعی می‌کنند مردم را به پای صندوق رای بکشانند.

 

پروپاگاندای رژیم برای حضور زنان در انتخابات

فریبا.الف ۴١ ساله می‌گوید: از نظر من نظام هر موقع  به قولی «کف گیرش ته دیگ می‌افتد» یاد مطالبات زنان می‌افتد که مشروعیت خودش را حفظ کند! این فقط پروپاگاندای حکومت است که به اسم زنان به انتخابات در برابر جوامع بین المللی رسمیت ببخشد.

هدیه.ک ٣۶ ساله و کارمند بعد از خواندن پیام می‌گوید: همین که توی پیام اش نوشته «مطالبه‌های زنان را سرمایه و فرصتی نو می‌دانم...» یعنی در واقع یه جور استفاده ابزاری و بهره برداری از فرصت پیش آمده برای حضور زنان در پای صندوق است.

او در ادامه می‌گوید: ماهیت این شعار یک جور استفاده ابزاری از زنان است و بس!

 سیما.ر ٣٠ ساله می‌گوید: تعریف‌اش از مطالبه بحق مشخص نیست و پیام خیلی کلی است شاید همان پاپیون صورتی زدن به چادر مشکی زنان است.

پاپیون صورتی اشاره به تصویری دارد که درفضای مجازی دو گروه از دختران با چادر مشکی را نشان می‌دهد که یک گروه از آنان پاپیون صورتی به چادرشان زدند و گروه دیگر نه ...! در واقع تفاوت انتخاب دو نامزد را فقط در حد پاپیون زدن می‌دانند که توجه مخاطبان فضای مجازی را به خود جلب کرده بود.