رجاء خیراط

مراکش - در چارچوب بخش «ارائه آثار زنان نویسنده مراکشی»، در ۲۸ سپتامبر و پیش از مراسم اختتامیه جشنواره فیلم زنان سلا، سمپوزیومی برگزار شد که در آن کتاب «بازگشت؛ سفرهای زنان» که به‌صورت مشترک توسط نویسنده و روزنامه‌نگار یاسمین بلماحی و بازیگر و کارگردان مراکشی سلیمه بن مؤمن نوشته شده بود، ارائه شد.

این کتاب زیر نظر هیئت کل مدیریت زندان‌ها و بازپذیری، با هدف مشارکت در ترویج بازنمایی‌های جدید در مورد مسئله دستگیری، به‌ویژه برای زنان، منتشر شده است. کتاب از دو بخش تشکیل شده است؛ بخش اول شامل داستان‌های بازگشت از سوی زندانیان زن در کازابلانکا (زندان عین سبع) و مراکش (زندان عودایا) است.

سلیمه بن مؤمن، بازیگر و کارگردان، اعلام کرد که در چارچوب رویکرد اجتماعی در حوزه عدالت و با هدف بهبود شرایط مادی و روانی و توجه به زندانیان زن در مؤسسات زندان، این کتاب با عنوان «بازگشت؛ سفرهای زنان» توسط انتشارات «دار پریمات» منتشر شده است. این امر در راستای تعهد به مسئولیت اجتماعی است که هدف آن مقابله با هرگونه تحقیر و کلیشه‌های متحجر و پیش‌داورانه نسبت به زنان است.

 

«در ابتدا از آزادی محروم شده‌اند»

وی اشاره کرد که این تجربه رنج‌هایی را آشکار ساخت که زندانیان زن تحمل می‌کنند، زیرا در ابتدا از آزادی محروم شده‌اند و سپس با انگ‌هایی روبرو می‌شوند که تا مدت‌ها زندگی آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این دیدارها فرصتی برای آنها فراهم کرد تا درباره پروژه‌ها، رویاها و شکست‌هایشان صحبت کنند. این پروژه علیرغم زمان محدود، فضای گسترده‌ای برای زندانیان فراهم کرد تا احساسات متفاوتی را که داشتند، در ترکیب آزادی و شروع دوباره، بازسازی خود و ترمیم ترک‌هایی که این تجربه تلخ در زندگی‌شان ایجاد کرده بود، آشکار کنند.

همچنین این دو نویسنده تمایل داشتند تا در انتخاب زندانیان زن از نظر سن (سن پاسخ‌دهندگان بین ۱۶ تا ۶۳ سال بود) و سطح تحصیلاتشان تنوع داشته باشند (برخی هیچ تحصیلاتی نداشتند و برخی دارای مدرک دکترا بودند).

سلیمه بن مؤمن توضیح داد که سؤالاتی که به این زندانیان زن مطرح شد، درباره سن، وضعیت اجتماعی، شرایط و دلایل دستگیری‌شان بود. سپس سؤالات عمیق‌تر شد و بر اساس روند گفت‌وگو و سطح تحصیلی و اجتماعی زندانی تنظیم گردید.

 

از آنها درباره پروژه‌ها و آینده‌شان سؤال شد

وی اشاره کرد که در پایان این دیدارها با زندانیان زن، از آنها درباره چیزهایی سؤال شد که در انتظارشان است پس از ترک دیوارهای زندان به سوی آینده‌ای بهتر، و وضعیت واقعی درون زندان چگونه است. سپس آنچه از گذراندن محکومیت زندان آموخته‌اند، و در نهایت چگونه از این تجربه در بازپذیری و تلاش برای شروع زندگی جدید بهره می‌گیرند؛ یعنی چگونه زندگی خود را پس از ترک زندان تصور می‌کنند، و همچنین پروژه‌های اقتصادی، حرفه‌ای و اجتماعی. این‌ها همه سؤالاتی بودند که زندانیان به آنها پاسخ دادند در حالی که منتظر فردایی بهتر بودند.

در مراسم اختتامیه، فیلم‌های برنده در مسابقه رسمی اعلام شدند، که در آن فیلم فنلاندی «جو ویدا» به کارگردانی کاتیا گوریلوف جایزه بزرگ مسابقه رسمی فیلم بلند را دریافت کرد.

فیلم یونانی «حیوان» به کارگردانی سوفیا اکسارچو جایزه ویژه هیئت داوران را به دست آورد و بازیگر همان فیلم، دیمیترا ولاگوپولو، تاج بهترین نقش زن را دریافت کرد. همچنین فیلم فرانسوی «زبان خارجی» به کارگردانی کلر برگر از سوی هیئت داوران تقدیر ویژه‌ای دریافت کرد و فیلم «کد» به کارگردانی آمریکایی ایندیا دونالدسون تاج «اولین اثر» را دریافت کرد و اولین جایزه حرفه‌ای خود را به دست آورد.

 

 

فیلم مستند «داستان یک شهر» به کارگردانی مالوری آلوی پایسلی جایزه بزرگ مسابقه فیلم مستند را به دست آورد، در حالی که فیلم تانزانیایی «قبر خالی» به کارگردانی سیسی میلی در بخش مستند از سوی هیئت داوران تقدیر ویژه‌ای دریافت کرد.

جایزه تماشاگران جوان در بخش فیلم کوتاه به فیلم «آنچه در کف دستت رشد می‌کند» به کارگردانی مراکشی دیا بیاو رسید و جایزه تماشاگران جوان برای فیلم بلند مراکشی به فیلم «سهاری، صلح و مبارزه» به کارگردانی جوان مولای طیب بوهانانا تعلق گرفت.