مرکز خبرـ پس از اینکه شب چهارشنبه ۹مهرماه، اعتراضات «نسل Z ۲۱۲» در مراکش به خشونت کشیده شد و سه جوان کشته و مجروح شدند، روز گذشته پنج‌شنبه ۲ اکتبر (۱۰ مهرماه) این اعتراضات دوباره به شکل مسالمت‌آمیز بازگشت. در چندین شهر مراکش تجمعات جوانان برگزار شد که شعارهایی در حمایت از عدالت اجتماعی و اصلاح آموزش و سلامت سر می‌دادند.

در میدان ماریشال در کازابلانکا، صدها جوان جمع شدند و بر مسالمت‌آمیز بودن حرکت خود تأکید کردند و همچنین ده‌ها نفر دیگر در محله أكدال در رباط تجمع کرده و شعارهایی علیه دولت سر دادند.

اعتراضات همچنین به شهرهای دیگری مانند المحمدیه، تطوان، آگادیر و طنجه گسترش یافت و شرکت‌کنندگان به وضعیت نامطلوب خدمات پایه در بخش سلامت اعتراض کردند.

 

زنان در قلب اعتراضات

این تجمعات با حضور قابل توجه زنان همراه بود و زنان جوان شعارهایی در حمایت از حق دسترسی به سلامت، آموزش و فرصت‌های شغلی سر دادند. این حرکت که توسط نسلی جوان و متصل به پلتفرم‌های دیجیتال هدایت می‌شود، نشان می‌دهد که مطالبات زنان جوان بخشی از صحنه عمومی اعتراضات شده است.

با این تجمعات مسالمت‌آمیز، این جنبش که از شنبه ۲۷ سپتامبر آغاز شده، نبض مداوم جامعه مراکش را تأیید می‌کند، و شرکت‌کنندگان بر حفظ مسالمت‌آمیز بودن اعتراض‌ها پافشاری می‌کنند، حتی پس از درگیری‌های قبلی که به کشته شدن سه نفر انجامید. در حالی که دولت به ناتوانی در اصلاح متهم می‌شود، جوانان همچنان شعارهایی سر می‌دهند که خواستار دخالت مستقیم پادشاه برای رسیدگی به وضعیت اجتماعی هستند.

 

سال‌ها اعتراض

این جنبش در چارچوب طولانی اعتراضات جوانان در مراکش شکل گرفته است. در جریان «بهار مردمی» در سال ۲۰۱۱، مراکش شاهد موجی از اعتراضات مردمی بود، اما این اعتراضات با سطح بالای مسالمت‌آمیز بودن هدایت شد و برخلاف برخی کشورهای دیگر، اتفاقات به خشونت یا تروریسم کشیده نشد.

در سال‌های اخیر نیز مراکش شاهد حرکت‌های اجتماعی محلی مرتبط با آموزش، سلامت و فقر بوده است، اما این حرکات هرگز باعث اتحاد کل شهرهای بزرگ به این شکل نشد. در مقایسه، جنبش «نسل Z» به عنوان یک جنبش دیجیتال جوانان مطرح می‌شود که افراد را از مناطق مختلف به سرعت گرد هم می‌آورد و پس از تجربه‌های اولیه برخورد با نیروهای امنیتی، مسالمت‌آمیز باقی می‌ماند.

مقامات مراکشی با چالشی دوگانه مواجه هستند: از یک سو باید به مطالبات اجتماعی انباشته پاسخ دهند و از سوی دیگر باید یک حرکت اعتراضی جوانان دیجیتالی و بدون سازمان حزبی یا اتحادیه‌ای را مدیریت کنند که پیش‌بینی مسیر آن دشوار است. تحلیلگران می‌گویند بازگشت مسالمت‌آمیز اعتراض‌ها در شب گذشته، فرصت آرامش و آغاز گفتگو را فراهم می‌کند، اما همچنین نشان‌دهنده آگاهی جوانان است که خشونت می‌تواند اعتبار و همدلی عمومی و بین‌المللی را آسیب بزند.

 

سناریوها

با ورود این جنبش به ششمین روز خود، آینده «نسل Z» همچنان در معرض چندین سناریو قرار دارد: یا این نسل موفق می‌شود برنامه اجتماعی خود را به‌صورت مسالمت‌آمیز و سازمان‌یافته پیش ببرد، یا به دلیل فشارها و بازداشت‌ها عقب‌نشینی کند.

بدیهی است که این نسل، که در دل انقلاب دیجیتال متولد شده، توانسته صدای خود را به بحث ملی برساند و تأکید کند که جوانان و زنان بخش اساسی هر اصلاح آینده‌ای در مراکش هستند.

تا کنون، موضع دولت مثبت بوده و قصد تشدید اوضاع را ندارد. سخنگوی رسمی دولت مراکش اعلام کرده که پذیرای گفتگو با جوانان و بازنگری در اولویت‌های دولتی هستند. او همچنین اذعان کرد که نظام سلامت در سطح مطلوب خدمت‌رسانی به مردم نیست و وعده بهبود وضعیت و گفتگوی مستقیم با جوانان را داده است.