نقش رسانه‌ها در ترویج جنبش زنان و روند صلح در سودان
مشارکت‌کنندگان در یک نشست پیرامون رسانه و جنبش زنان، تأکید کردند که رسانه نقش مهمی در بازتاب واقعیت زنان در سطح جهانی و به‌ویژه در سودان دارد و بر اهمیت دسترسی به تمامی زنان، از جمله زنان در مراکز پناهندگی و اردوگاه‌های آوارگان، تأکید کردند.
مرکز خبر- یک نشست گفت‌وگو توسط مرکز «الالق» خدمات رسانه‌ای تحت عنوان «نقش رسانه‌ها در تقویت جنبش زنان در مسیر صلح در سودان»، با مشارکت گروهی از روزنامه‌نگاران، فعالان رسانه‌ای و فعالان حقوق زنان و حقوق بشر از کشورهای مختلف، از جمله خبرنگاران خبرگزاری ما، برگزار شد.
جلسه‌ای که روز چهارشنبه ٢٧ نوامبر برگزار شد، شامل سه محور بود. اولین محور به بررسی نظرسنجی میدانی که توسط مرکز «الالق» خدمات رسانه‌ای انجام شده بود، اختصاص داشت. در محور دوم به چالش‌هایی که پیش روی ابتکارات قرار دارد پرداخته شد و محور سوم به ابتکارات زنان که در تلاشند تا وضعیت زنان را در شرایط نزاع در سودان بهبود بخشند، اختصاص یافت.
صباح محمد آدم، فعال حقوق زنان و رئیس مرکز «الالق»، نتایج نظرسنجی‌ای را که مرکز در خصوص دیدگاه‌های مؤسسات خبری و وب‌سایت‌های خبری در مورد پوشش مسائل زنان و رویدادهایی مانند کنفرانس کامپالا و بیانیه صادره از آن انجام داده بود، ارائه داد. این بیانیه بر لزوم تحقق صلح در چارچوب یک حکومت مدنی و اهمیت مشارکت فعال زنان تأکید داشت.
در اعلامیه کامپالا حدود ۴٠٠ زن شرکت داشتند که خواهان نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های صلح، حفاظت از زنان و عدم مصونیت از مجازات بودند. این اعلامیه بر لزوم گسترش مشارکت زنان به میزان ۵٠ درصد در تمامی فرآیندهای صلح، با مشارکت بازماندگان و آوارگان تأکید کرد.
نتیجه‌گیری نظرسنجی نشان داد که بیشتر مؤسسات خبری از تنوع و برابری جنسیتی در ساختارهای مدیریتی خود برخوردار نیستند. این بررسی نشان داد که در ساختارهای اداری این مؤسسات، زنان تنها درصد بسیار کمی را تشکیل می‌دهند که از ١٧ مؤسسه خبری تنها ٢ زن مسئول بخش تحریریه هستند، که معادل کمتر از ١ درصد است. همچنین اشاره شد که برخی مؤسسات دارای سیاست‌های ویژه‌ای در زمینه جنسیت هستند و برخی دیگر صفحات یا برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی خاص زنان دارند.
بر اساس نتایج نظرسنجی، برخی مؤسسات تأکید کردند که از حریم خصوصی قربانیان آزارهای جنسی و تجاوز محافظت می‌کنند، در حالی که برخی دیگر به اهمیت مسائل زنان از طریق همکاری با سازمان‌های زنان پرداخته‌اند. برخی مؤسسات نیز به طور کلی بر مسائل زنان تمرکز دارند، در حالی که تعدادی از آنها مسائل زنان و کودکان را با هم مرتبط دانسته و آنها را به عنوان گروه‌های حاشیه‌ای توصیف کرده‌اند.
طبق این نظرسنجی، بیشتر منابع خبری مردان هستند و علت این امر به کمبود تعداد زنانی که در موقعیت‌های تصمیم‌گیری قرار دارند، نسبت داده شده است. همچنین اشاره شد که برخی گزارش‌های خبری به ابتکارات زنان و فعالیت‌های آنها برای متوقف کردن نزاع‌ها توجه نکرده‌اند و به تلاش‌های زنان در حوزه‌های داوطلبانه، حقوق بشری و اتاق‌های اضطراری اشاره‌ای نشده است. به عنوان مثال، هیچ یک از رسانه‌ها به جلسه‌ای که تعدادی از زنان سودانی برای حمایت از تلاش‌های زنان در جهت صلح در قاهره، پایتخت مصر، در تاریخ دهم نوامبر ٢٠٢٣ برگزار کردند، اشاره نکردند.
مشارکت‌کنندگان تلاش‌های انجام شده توسط فمینیست‌ها، فعالان حقوق زنان و انجمن‌های زنان مرتبط را در راستای مقابله با خشونت علیه زنان در شرایط جنگ‌ها و نزاع‌های جاری در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا که شدت این مشکلات را افزایش داده و رنج‌های آنها را تشدید کرده است، مورد توجه قرار دادند. آنها همچنین بر لزوم توجه بیشتر رسانه‌ها به مسائل زنان تأکید کردند.
مشارکت‌کنندگان در جلسه گفت‌وگو اشاره کردند که زنان در سودان از بیان آنچه که تجربه کرده‌اند، می‌ترسند، تا جایی که حتی از انجام مصاحبه‌های خبری با رسانه‌ها خودداری می‌کنند. با این حال، آنها با تمام تلاش خود می‌کوشند تا توجهات را به وضعیت و مسائل زنان سودانی که از بیش از یک سال درگیر نزاع جاری در کشور هستند و بیشترین هزینه را می‌پردازند، جلب کنند.
مشارکت‌کنندگان، با اشاره به اینکه مسائل زنان در سایه سکوت و پنهان‌سازی قرار دارد، بر ضرورت مشارکت زنان در تلاش‌های صلح‌سازی در کشور و ساختن جامعه‌ای که برابری جنسیتی را ترویج کند، تأکید نمودند. آنها خواستار استفاده از رسانه‌های ویژه برای پوشش مسائل زنان و آنچه که آنها تجربه می‌کنند شدند، زیرا این رسانه‌ها نقشی اساسی در تغییر جامعه دارند. همچنین، آنها بر لزوم جست‌وجوی راهکارهایی برای توسعه جبهه رسانه‌ای که بتواند فشارهایی برای پایان دادن به خونریزی و توقف فوری جنگ وارد کند، تأکید کردند.
آنها همچنین بر اهمیت شرکت در کمپین ١۶ روز علیه خشونت علیه زنان که از ٢۵ نوامبر هر سال آغاز شده و تا ١٠ دسامبر ادامه می‌یابد، تأکید کردند. علاوه بر آن، بر لزوم برجسته‌سازی فعالیت‌ها و تلاش‌های مؤسسات زنان که در راستای آگاهی‌بخشی به زنان و ارتقای وضعیت آنها در جامعه فعالیت می‌کنند، تأکید نمودند.
مشارکت‌کنندگان خواستار تقویت و ارتقای مهارت‌های رسانه‌ای زنان شدند و تأکید کردند که باید زنان را در مدیریت صفحات شبکه‌های اجتماعی، مستندسازی و نوشتن آموزش داد. آنها همچنین بر اهمیت استفاده از رسانه‌ها برای نظارت و مستندسازی نقض حقوق بشر به طور دوره‌ای تأکید کردند، به ویژه برای مسائلی که به دادگاه‌ها راه پیدا نمی‌کنند. آنها پیشنهاد کردند که رسانه‌ها نباید تنها برای فشار یا مستندسازی استفاده شوند، بلکه باید به عنوان ابزاری برای محاسبه و محاکمه عاملان نقض حقوق بشر در محاکم محلی یا بین‌المللی مورد استفاده قرار گیرند.
شرکت کنندگان بر اهمیت ارتباط با شخصیت‌های تأثیرگذار زن در شبکه‌های اجتماعی تأکید کردند و خواستار بهبود محتوای آنها شدند تا نقش زنان در صلح را تقویت کنند. آنها همچنین بر ضرورت فعال‌سازی فوروم‌ها و منابر زنان و حضور زنان از جمله رهبران فکری، نخبگان فرهنگی، دانشگاهیان و پژوهشگران برای ارائه ایده‌های عملی، نوآورانه و خلاقانه تأکید کردند. هدف آنها ایجاد پیوند میان جامعه مدنی زنان و وحدت تلاش‌ها برای خدمت به صلح و تحقق تکامل نقش‌ها بود.
مشارکت‌کنندگان به اهمیت ایجاد راهکارهایی برای توسعه دفاتر رسانه‌ای در نهادهای زنان تأکید کردند تا توانایی آنها در بازتاب مسائل زنان به شکلی واضح‌تر و مؤثرتر افزایش یابد. آنها بر لزوم کاربرد این رسانه‌ها در دنیای واقعی تأکید نمودند تا رسانه‌ها و مطبوعات به ابزاری برای تحقق عدالت و توجه به زنان و آسیب‌دیدگان جنگ‌ها تبدیل شوند. همچنین، آنها تصریح کردند که در جهت همکاری، همبستگی و هماهنگی مشترک برای حمایت از زنان در منطقه تلاش خواهند کرد.
روزنامه‌نگاران از تلاش‌های خبرگزاری ما و خبرنگاران آن برای دسترسی به تمامی زنان و افشای مشکلات و چالش‌هایی که زنان در مسیر بهبود وضعیت خود با آن مواجه هستند، تقدیر کردند. آنها اشاره کردند که این خبرگزاری از طریق گزارش‌هایی که منتشر می‌کند، به آگاهی‌بخشی جوامع پرداخته و نقش مهمی در این زمینه ایفا می‌کند.
شایان ذکر است که مرکز «الالق» خدمات رسانه‌ای در سال ٢٠٠٧ تأسیس شد و به آموزش روزنامه‌نگاران، خبرنگاران و گزارشگران مردمی می‌پردازد. این مرکز همچنین به افزایش آگاهی در زمینه حقوق بشر، حقوق زنان، آزادی بیان، آزادی مطبوعات و تهیه تحقیقات و مطالعات در این حوزه‌ها توجه دارد.