جاودانگی درخت زیتون و مقاومت عفرین در برابر اشغال

درخت زیتونی که طوفان نوح را تاب آورد، اکنون نماد جاودانگی شده است. در سال هفتم اشغال عفرین، که خود نماد مقاومت است، آتش انقلاب خاموش شدنی نیست، چرا که این درخت که به دست زنان شکوفا و بارور شده است، نمایانگر تلاش و پایداری آنان است.

 

ساريا دنيز

مرکز خبر- در طول تاریخ، درخت زیتون به عنوان نمادی از صلح، تقدس، باروری، حکمت، عدالت و پاکی شناخته شده است. این نماد جایگاه خود را در تمامی کتاب‌های مقدس پیدا کرده و درختان زیتون به عنوان یکی از درختان مقدس که نمایانگر جاودانگی هستند، معرفی شده‌‌اند. منطقه عفرین در شمال و شرق سوریه به عنوان واحه‌ای شناخته می‌شود که زیتون از هر بخش از خاک آن می‌رویید و رشد می‌کند.

شهر اشغالی عفرین که در منطقه شمال و شرق سوریه قرار دارد و مساحت آن به ۵١ هزار هکتار از اراضی کشاورزی می‌رسد، ٣٠٪ از تولید زیتون سوریه را تأمین می‌کند. با وجود بیش از ٢٠ میلیون درخت زیتون، این منطقه تولیدکننده صابون، روغن زیتون و انواع مختلف درختان از جمله انگور، سیب، انار، پرتقال، هلو، بادام، گردو و همچنین محصولات کشاورزی از جمله جو، گندم، عدس و انواع مختلف سبزیجات و میوه‌های دیگر است.  

 

حملات سازمان یافته

دولت ترکیه در طول سال‌های حکومت خود، ده‌ها کشتار را انجام داده است و در هرکدام از این کشتارها آنچه گفته می‌شد «این ممکن نیست» را در مقابل چشمان جهان محقق کرده است. با این حال، هیچکدام از این کشتارها به اندازه آنچه در عفرین اتفاق افتاد سازماندهی شده نبودند. دولت ترکیه که در تاریخ ٢٠ ژانویه ٢٠١٨ درختان زیتونی که صد سال عمر داشتند را در عفرین قطع کرد، این حملات را تحت عنوان «عملیات شاخه زیتون» نامگذاری کرد. در این حملات، جنایات جدی در عفرین رخ داد؛ جایی که مردم قتل‌عام شدند، زنان ربوده و بازداشت شدند، و ده‌ها هزار نفر از غیرنظامیان مجبور به مهاجرت از سرزمین‌های خود شدند تا کسانی که از خارج عفرین به آنجا آورده شدند، جایگزین آن‌ها شوند.

در ژانویه ٢٠١۴، اداره خودمدیریتی دموکراتیک در منطقه شمال و شرق سوریه، عفرین را به عنوان یک کانتون معرفی کرد. با راه‌اندازی سیستم اداره خودمدیریتی، آزادی‌ها، دفاع، اقتصاد، سیاست، دموکراسی و آموزش در این شهر توسعه یافتند. در این فرآیند، تمام ملیت‌ها، مذاهب و زنان در شوراها و کومین‌ها مشارکت کردند و مردم سیستم خودمدیریتی را اجرا کردند. در سال ٢٠١۶، منطقه شمال و شرق سوریه دموکراتیک اعلام شد و عفرین به عنوان یک کانتون در این منطقه‌ی دموکراتیک گنجانده شد.

 

شهر زنان

با آغاز انقلاب روژاوا و با توجه به اینکه عفرین زنان را در ساختار تاریخی و فرهنگی خود جای داده است، این شهر به عنوان «شهر زنان» شناخته شد، زیرا زنان در خط مقدم مبارزه و مقاومت قرار داشتند. زنان عفرین به طور چشمگیری در زمینه‌های آموزش، دفاع، سیاست، اقتصاد، فرهنگ، روزنامه‌نگاری و دیگر حوزه‌ها پیشرفت کردند. در اولین سال انقلاب، زنان عفرین که آکادمی‌ها و شوراهای خاص خود را تأسیس کرده بودند، بسیاری از پروژه‌های عمومی و خصوصی در زمینه اقتصاد را راه‌اندازی کردند. در طول انقلاب، تمامی حقوق زنان تضمین شد و قوانینی به تصویب رسید که تعدد زوجات و ازدواج کودکان را ممنوع کرد.

مبارزان یگان‌های مدافع خلق (ی پ گ) و یگان‌های مدافع زنان (ی پ ژ) عفرین نه تنها در دفاع از این منطقه بلکه در تمامی عملیات‌ها علیه داعش در منطقه شمال و شرق سوریه نیز مشارکت داشتند. آن‌ها در مقابله با حملات اشغالگرانه علیه عفرین در مقاومت ۵٨ روزه نقش پیشرو ایفا کردند که از تاریخ ٢٠ ژانویه ٢٠١٨ آغاز شد.

 

تغییر بافت جمعیتی عفرین

در مورد تغییر بافت جمعیتی، این حملات و اشغالگری‌ها منجر به تغییرات عمده در جمعیت عفرین شد. بسیاری از ساکنان اصلی این منطقه مجبور به ترک خانه‌های خود شدند و در عوض، افرادی از مناطق دیگر به عفرین منتقل شدند، که این امر به تغییرات قابل توجهی در بافت اجتماعی و جمعیتی منطقه منجر گردید.

در طول ٧ سال اشغال عفرین، تلاش‌هایی برای تغییر بافت جمعیتی و هویت این شهر انجام شد. در حین اجرای سیاست‌های نسل‌کشی علیه کوردها، دولت ترکیه سعی کرد عفرین را به هویت ترک-سنی تبدیل کند. این کار از طریق تغییر نام روستاهای کوردی، مدارس، میادین و ده‌ها مکان تاریخی انجام شد و نام‌های ترکی و عربی به جای آن‌ها گذاشته شد.

همچنین، نسبت جمعیت کورد در عفرین به حدود ٢٠٪ کاهش یافت، زیرا موجی از مهاجرت از این شهر به وقوع پیوست و بیش از ۶۴٨ هزار نفر به این منطقه منتقل شدند. این افراد شامل خانواده‌های مزدوران و مهاجران از نقاط مختلف سوریه، به ویژه از غوطه شرقی و ادلب، و همچنین از ترکیه، فلسطین و عراق بودند. علاوه بر این، ١٨ شهرک و ۵ کمپ پناهندگان در این منطقه تأسیس شد.

در طول اشغال عفرین توسط دولت ترکیه، مردم مقاوم این شهر با کشتار، غارت، شکنجه، تجاوز و دیگر جنایات مواجه شدند. آن‌ها مجبور شدند پس از مدتی از شهر خارج شوند. تنها حدود ١٠٠٠ نفر از مسیحیان که پیش از اشغال در این شهر زندگی می‌کردند، باقی ماندند. همچنین جمعیت ایزدی‌ها از ٢۵ هزار نفر به حدود ٢ هزار نفر کاهش یافت.

 

صدها تخلف ثبت شده است

تا سال ٢٠٢۴، دولت ترکیه و مزدوران آن ٧٠۶ نفر از غیرنظامیان را کشته‌اند، صدها نفر مورد خشونت و شکنجه قرار گرفتند، ده‌ها نفر به خودکشی وادار شده، و بیش از ٩ هزار غیرنظامی، از جمله ٢٠٠ زن و ۶٠٠ کودک، ربوده شده‌اند. تنها در سال گذشته، ٢۵ زن و ۴۵ کودک در حملات مکرر دولت ترکیه به منطقه با استفاده از پهپادها کشته شدند و ١۴ مورد آدم‌ربایی، شامل زنان و کودکان، گزارش شده است.

همچنین، شریعت اسلامی که در مناطق اشغالی به اجرا درآمده، حقوق زنان را از آنان سلب کرده است. طبق گزارش مرکز حفاظت و تحقیقات حقوق زنان در سوریه تا نوامبر ٢٠٢۴، در طی حملات دولت ترکیه، ۵٠ زن کشته شدند، ۵٣ زن دیگر ربوده شدند و ۴٠ زن مجروح شدند. همچنین ٢٠ کودک کشته شدند، ٢٨ کودک دیگر ربوده شدند و ٧٠ کودک مجروح شدند. علاوه بر این، ١۴٨ مرد کشته شدند، ۴٧٨ مرد دیگر ربوده شدند و ٩٧ مرد مجروح شدند.

با حملات گروه جهادی تحریر الشام به حلب در ٢٧ نوامبر ٢٠٢۴، حملات دولت ترکیه و مزدوران آن علیه انقلاب زنان وارد مرحله جدیدی شد. این حملات منجر به آوارگی دوباره مردم به دلیل حملات به شهباء و تل رفعت که هزاران نفر از اهالی عفرین به این مناطق پناه بردند، گردید. در منبج که توسط دولت ترکیه و مزدوران آن اشغال شد، زنان کشته شدند و آن‌هایی که باقی ماندند مجبور به مهاجرت شدند.

از ٢٧ نوامبر تا کنون، در حملات به منطقه شمال و شرق سوریه، ١۵ زن و ١٩ کودک کشته شدند، از جمله دختری ٧ ساله که پس از تجاوز و قتل توسط افراد وابسته به سازمان «SMO» (وابسته به دولت ترکیه) در منبج جان خود را از دست داد. همچنین دستکم ٢۴ کودک و ٧ زن در این حملات مجروح شدند.

یکی از مناطقی که مقاومت تاریخی در آن ادامه دارد، سد تشرين در جنوب کوبانی است. مردم از مناطق مختلف شمال و شرق سوریه دموکراتیک از سد که مهمترین منبع انرژی در مناطق و اراضی آن‌هاست، دفاع می‌کنند. در پی حملات جنگنده‌های دولت اشغالگر ترکیه به سد تشرین تاکنون ۱۲ غیرنظامی جان خود را از دست داده‌اند و بیش از ۶۰ نفر دیگر مجروح شده‌اند. اعتراضات مردم همچنان ادامه دارد.

 

آتش زدن درختان و تخریب محیط زیست

از زمان آغاز اشغال عفرین، بیش از ۳ میلیون و ۹۱۹ هزار درخت ثمردار قطع شده و به عنوان هیزم فروخته شده‌اند. همچنین ۱۲ هزار هکتار از اراضی آتش زده شده‌اند. اشغالگران ترک و مزدوران آن‌ها ۴ هزار مغازه و ۱۰ هزار منزل متعلق به ساکنان عفرین را مصادرە کردەاند. علاوه بر این، مالیات‌هایی بین ۱۰ تا ۵۰ درصد بر صاحبان زمین‌های زیتون و محصولات کشاورزی اعمال شده که مردم مجبور به پرداخت آن‌ها از طریق تهدید و اخاذی‌های وحشیانه شده‌اند. افرادی که از ترک خانه‌های خود امتناع کردند، تهدید به قتل یا شکنجه تا مرگ شدند.

 

تخریب مکان‌های تاریخی و باستانی

در جریان اشغال عفرین، بسیاری از مکان‌های تاریخی که در فهرست یونسکو قرار دارند، تخریب شدند. این مکان‌ها شامل عین دارا، معبد پیامبر هوری، غار دودری، آرامگاە مار مارون و بسیاری از مکان‌های باستانی دیگر بودند. در عفرین حدود ۷۵ سایت تاریخی و انبار و بیش از ۱۵ زیارتگاه متعلق به باورها و مذاهب مختلف وجود دارد که همگی تخریب شده و به بازارهایی برای فروش دام تبدیل شده‌اند.