فراخوان صباحت تونجل برای بازسازی سیاست اجتماعی
صباحت تونجل، با اشارە بە تحولات سیاسی اخیر در ترکیه اظهار داشت: علی‌رغم وجود فضای ارعاب در جامعه، جنبش اعتراضی قابل توجهی نیز مشاهده می‌شود. ضروری است که نهادهای سازمان‌یافته، در شکل‌دهی به سیاست‌های اجتماعی مشارکت فعال داشته باشند.
مدینه مامداوغلو
آمد- صباحت تونجل، سیاستمدار کورد و رئیس مشترک پیشین حزب مناطق دموکراتیک (DBP)، بلافاصله پس از رهایی از حبس در ماه مه سال گذشته، به دیدار عموم مردم شتافته و بدون وقفه به فعالیت‌های میدانی خود ادامه دادە است. ما با وی در خصوص برداشت‌هایشان از ملاقات‌های مردمی پس از آزادی و همچنین روند تحولات سیاسی در کوردستان و ترکیه داشتیم. صباحت تونجل با تأکید بر این نکته که شهروندان در تمامی عرصه‌ها نسبت به سیاست‌های تهاجمی اعتراض دارند، چنین ارزیابی نمود که در صورت شکل‌گیری رهبری مناسب در پاسخ به این اعتراضات، امکان دستیابی به نتایج قابل توجهی وجود خواهد داشت.
سیاست‌های مبتنی بر اعمال قدرت و خشونت، فضایی مملو از ترس در جامعه ایجاد نموده است
صباحت تونجل با اشاره به تغییرات قابل توجهی که طی دوره هشت ساله حبس او رخ داده است، به تشریح دیدگاه‌های خود پرداخت. او تأکید نمود که سیاست‌های مبتنی بر اعمال قدرت و خشونت از سوی دولت، از سال ٢٠١۵ تاکنون، منجر به ایجاد جوی آکنده از ترس در جامعه شده است. صباحت تونجل با اشاره به تضعیف نهادهای سازمان‌یافته و اختلال در تبادل تجارب، که ناشی از بازداشت‌ها، دستگیری‌ها و عملیات‌های متعدد بوده است، خاطرنشان ساخت که این تضعیف، نقایص ساختاری را آشکار نموده است. وی در ادامه اظهارات خود بیان داشت: «از دهه ١٩٩٠ میلادی تا به امروز، ما تجارب و اصول ارزشمندی را در عرصه سیاست دموکراتیک کسب نموده‌ایم. در زمینه‌های آزادی زنان، مشارکت جوانان در امور سیاسی و ایجاد نظام دموکراتیک مشارکتی در حوزه سیاست دموکراتیک، محدودیت‌هایی مشاهده می‌شود. این وضعیت نه تنها بر ما، بلکه بر جنبش‌های سوسیالیستی، فمینیستی و عرصه‌های دموکراتیک نیز تأثیر منفی گذاشته و موجب تضعیف آنها شده است. در مصاحبه‌هایی که انجام داده‌ایم، سایر فعالان نیز به این مسئله اذعان داشته‌اند.»
بحران اقتصادی و همه‌گیری جهانی، الگوی نوینی از روابط اجتماعی را پدید آورده است
صباحت تونجل با اشاره به این نکته که علاوه بر عملیات‌های نظامی، بحران اقتصادی و همه‌گیری جهانی نیز تغییرات عمیقی در بافت جامعه ایجاد کرده است، چنین اظهار داشت: «سیاست‌های مبتنی بر اعمال قدرت و خشونت از سوی دولت، تمامی اقشار جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دوم اینکه، بحران اقتصادی معضلات اجتماعی جدی را به وجود آورده است. نگرانی شهروندان در خصوص تأمین معیشت، یک چالش اساسی محسوب می‌شود و مسئله چگونگی ادامه حیات، به یک مشکل حاد تبدیل شده است. در جریان تحولات سال ٢٠٢٠ میلادی، همه‌گیری جهانی شکل نوینی از روابط اجتماعی و اقتصادی را ایجاد نموده است؛ الگویی جدید از تعاملات که موجب انزوای افراد از جامعه می‌شود. مشاهده دیگر بنده، وجود نوعی یأس و ناامیدی در میان اقشار جامعه است. عدم تحقق انتظارات مردم از نتایج انتخابات، منجر به شکل‌گیری نگرشی بدبینانه شده است. با این حال، انتخابات ٣١ مارس روحیه‌ای جدی در میان افراد جامعه ایجاد کرده است.» او با بیان این جملات، به شرایطی اشاره کرد که پویایی اجتماعی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
صباحت تونجل در ادامه سخنان خود، با اشاره به نمونه‌هایی از روحیه و مقاومت، تأکید نمود که علاقه و توجه به شهرداران مشترک وان در واقع نشان‌دهنده روحیه پایداری و مبارزه‌جویی است. او با بیان اینکه مقاومت موجود بازخورد بسیار جدی در جامعه یافته و روحیه قابل توجهی را آشکار ساخته است، خاطرنشان کرد که جامعه وضعیت کنونی را نمی‌پذیرد. با این حال، او اظهار داشت که عدم آگاهی از نحوه مواجهه با اعمال قدرت و فشار، همراه با مشکلات معیشتی، به یأس و ناامیدی عمیقی تبدیل شده است.
صباحت تونجل با اشاره به نقش پررنگ سیاستمداران در مواجهه با این وضعیت اعتراضی، چنین ارزیابی نمود که در صورت وجود رهبری مناسب، نتایج قابل توجهی حاصل خواهد شد.
احزاب سیاسی موظف به بازتعریف سیاست اجتماعی هستند
صباحت تونجل در ادامه اظهارات خود چنین بیان داشت: «این جنبش اعتراضی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ وجود اعتراض نشان‌دهنده عدم پذیرش وضعیت موجود است. انتقاداتی نیز نسبت به سیاست‌های خود ما مطرح شده است. در شرایط حاکمیت فاشیسم که ناشی از عدم اجتماعی شدن کافی است، مبارزه‌ای در جریان است که حائز اهمیت بوده و تمایل به پیشبرد آن وجود دارد.
توسعه درک مدیریت محلی جایگزین توسط نهادهای محلی، بازتعریف سیاست اجتماعی توسط سازمان‌هایی نظیر حزب DEM، DBP، DTK و HDK مطابق با نقش و مأموریت خود، و اجتماعی کردن مجدد خط مشی دموکراسی رادیکال، به نظر اینجانب پاسخگوی انتظارات ایجاد شده خواهد بود.»
او افزود: «در این دوره دو و نیم ماهه، این مسئله را مشاهده نمودم؛ بله، مردم اعتراض می‌کنند و حتی با وجود مشکلاتی مانند عدم یافتن مخاطب برای این انتقادات، همچنان امید به تغییر در آینده را حفظ کرده‌اند. چنانچه بتوانیم تمامی این جوانب را به درستی ارزیابی نماییم، معتقدم که در آینده قادر به دستیابی به نتایج قابل توجهی خواهیم بود.»
حزب عدالت و توسعه (AKP) و متحدانش در ضعیف‌ترین دوران خود به سر می‌برند
صباحت تونجل در خصوص سیاست‌های ائتلاف حزب عدالت و توسعه (AKP) و حزب حرکت ملی (MHP) در قبال مسئله کورد اظهار داشت که حزب عدالت و توسعه، که در پی تأسیس جمهوری دوم است، قصد دارد کوردها، زنان و علویان را به طور کامل به حاشیه براند. او با بیان اینکه حزب عدالت و توسعه به همراه متحدانش هدف تدوین «قانون اساسی بدون حضور کوردها» را بر مبنای ارزش‌های یکپارچه‌گرا، نظامی‌گرا و ملی‌گرا دنبال می‌کند، افزود: «تمایل به حل مسالمت‌آمیز و دموکراتیک مسئله کورد، یعنی راه‌حلی مبتنی بر شهروندی برابر، همواره وجود داشته است. این خواسته همچنان زنده و پابرجاست. ما به خوبی آگاهیم که بدون حل مسئله کورد، روند دموکراتیزاسیون در ترکیه محقق نخواهد شد و بحران سیاسی-اقتصادی مرتفع نخواهد گردید. دولت حزب عدالت و توسعه تمایلی به حل این معضل ندارد و قصد دارد آن را از طریق اعمال فشار و زور خاتمه دهد. این موضع را نیز بسیار صریح بیان می‌کند.»
او ادامه داد: «حزب عدالت و توسعه در حال بنیان‌گذاری جمهوری دوم است و اردوغان مایل است خود را بنیان‌گذار آن معرفی نماید. تمامی استراتژی‌های خود را در راستای این هدف به کار می‌گیرند. به همین دلیل، ائتلاف جمهور در انتخابات محلی ٣١ مارس شکست خورد و اکنون در ضعیف‌ترین دوران خود به سر می‌برد. ما این را از ابزارهای خشونت و زوری که به آن متوسل می‌شود، درمی‌یابیم. بدون توسل به خشونت، این قدرت نمی‌تواند پایدار بماند. به همین سبب، از هر نوع ابزار قهری بهره جسته است.»
هدف از سیاست‌های فسادآمیز، به حاشیه راندن خلق کورد است
صباحت تونجل با تأکید بر اینکه طرحی مشابه برنامه اصلاحات شرق که یک قرن پیش تدوین شده بود، اکنون تحت عنوان طرح دوم سقوط در حال اجراست، اظهار داشت: «در درون حزب عدالت و توسعه (AKP) نیز اعتراضات قابل توجهی وجود دارد. این حزب میراث خود را مصرف کرده و به پایان رسانده است. دیگر چیزی از آن باقی نمانده و شخصیت اردوغان نیز مانند گذشته در جامعه تأثیرگذار نیست. ا قصد دارد خلق کورد را در این فرآیند از تمامی عرصه‌ها دور نگه دارد و سیاست‌های داخلی و خارجی خود را نیز بر این اساس طراحی می‌کند.»
وی افزود: «اعتراض به انتخابات در روژاوا و اتحاد با حزب دموکرات کوردستان عراق (PDK) در باشور کوردستان، نه به دلیل حمایت از آن، بلکه اساساً طرحی برای اجرای سیاست ضد کوردی در کشور است. سیاست انزوای اعمال شده در جزیره ایمرالی در حال حاضر، همچنین رژیم قیمومیت و حملات، در واقع استراتژی به حاشیه راندن کوردها در این دوره گذار است.»
صباحت تونجل ادامه داد: «با نگاهی به تاریخ ترکیه، در سال ١٩٢۵ یک طرح محرمانه اصلاحات شرق وجود داشت. دولت کنونی نیز در واقع قصد اجرای این طرح را دارد. در دوره جمهوری دوم نیز طرح سقوط در جریان است که به طور محرمانه تهیه شده و مشابه طرح قبلی است. با یک برنامه نسل‌کشی فرهنگی، تلاش گسترده‌ای برای تضعیف تمامی ارزش‌های جامعه کورد، فاسد کردن و بی‌هویت سازی هویت کوردی در جریان است. هدف، اجرای سیاست فساد است. تمامی حملات، بازداشت‌ها و دستگیری‌های اخیر بخشی از این استراتژی محسوب می‌شود.»
ضرورت مبارزه سازمان‌یافته‌تر در راستای تحقق خواسته راه‌حل
صباحت تونجل در پایان سخنان خود، با ارائه این ارزیابی اظهار داشت: «راهکار حزب عدالت و توسعه (AKP) که اکنون دچار بحران شده است، راه‌حلی یکپارچه‌گرا و ملی‌گرایانه است. به همین دلیل، خواسته ما مبنی بر راه‌حل دموکراتیک را تهدیدآمیز تلقی کرده و مورد حمله قرار می‌دهد. همگان باید به این نکته توجه داشته باشند که این قانون اساسی، یک قانون اساسی دموکراتیک نیست. با این حال، این وضعیت خواسته‌های مربوط به حل مسئله کورد را بی‌اعتبار نمی‌سازد. تمایل به راه‌حل همچنان پابرجاست و این یک خواسته بسیار قدرتمند است. ضروری است که مذاکره و گفتگو صورت پذیرد. حزب عدالت و توسعه با اعمال سیاست انزوا در جزیره ایمرالی، سعی در از بین بردن این امکان دارد.»
او در ادامه افزود: «برای تحقق این خواسته‌های مردمی، ضروری است که مبارزه‌ای سازمان‌یافته‌تر صورت گیرد. ما از طریق مبارزه و سازماندهی، صلح را بنیان خواهیم نهاد. لازم است اصل 'حق داده نمی‌شود، گرفته می‌شود' به درستی درک و تفسیر گردد.»