چیگدم کیلیچگون اوچار: دوست داشتیم با گروهی ۳۰ نفره بازگردیم اما زمینه‌ی حقوقی وجود ندارد
چیگدم کلیچگون اوچار گفت: «می‌خواستیم هیئت همراه ۳۰ نفر بتواند به عرصه سیاست دموکراتیک وارد شود و با آنها بازگردیم، اما متأسفانه هیچ پایه حقوقی برای این کار وجود ندارد.»
آرژین دیلک اونجل
آمد- مردم ترکیه شاهد روزهای تاریخی هستند. دیروز، به‌دنبال فراخوان رهبر خلق کورد، عبدالله اوجالان، گروه جامعه صلح و دموکراتیک در مناطق کوهستانی سلیمانیه، در غار جاسنه، سلاح‌های خود را منهدم کردند.
در این مراسم خبرنگاران، سیاستمداران، نمایندگان سازمان‌های مدنی، هنرمندان و خانواده‌هایی که عزیزانشان را در درگیری‌ها از دست داده‌اند، حضور داشتند.
چیگدم کلیچگون اوچار، ریاست مشترک حزب مناطق دموکراتیک (د‌ب‌پ)، نیز از شاهدان این لحظات تاریخی بود. به‌تازگی از سلیمانیه بازگشته و صبح امروز به آمد رسید، با او درباره مشاهداتش گفت‌وگو کردیم.
«با امید به مرحله‌ای نو به سلیمانیه رفتیم»
چیگدم کلیچگون اوچار گفت که با چهار اتوبوس از ترکیه و کوردستان راه افتادند و در یکی از آنها که بیشتر خبرنگاران بودند، سفر کردند. او افزود در مسیر فرصت زیادی برای گفت‌وگو با خبرنگاران داشت. بیشتر آنها شاهد روزهای پرامید حل مسئله کوردها به‌روش‌های دموکراتیک در دهه ۱۹۹۰ و بین ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ بودند. ما با ترکیبی از تلخی گذشته و امید به آینده به سلیمانیه رفتیم، با این باور که این بار نه فقط دوری برای بحث، بلکه آغاز واقعی صلح و دموکراسی است.
«نماد صلح در یک دست و مبارزه در دست دیگر»
وی گفت روزی پُرمعنا بود؛ هم مقام‌های دولت اقلیم حاضر بودند و هم خبرنگارانی از ترکیه و اروپا. هیئت ۳۰ نفره از اعضای پ‌ک‌ک که مأموریت امحای سلاح را بر عهده داشتند، آرام از ارتفاعات پایین آمدند و نگاه همه به آنها دوخته شده بود. بسه هوزات، ریاست مشترک شورای اجرایی ک‌ج‌ک، در یک دست بیانیه‌ای سفید به‌نشانه فراخوان صلح داشت و در دست دیگر، اسلحه‌ای که نماد سال‌ها مبارزه‌اش بود.
چیگدم کلیچگون اوچار این صحنه‌ها را از مهم‌ترین لحظات مسیری دانست که با فراخوان ۲۷ فوریه آغاز شد، با کنگره پ‌ک‌ک در ۵ تا ۷ مه و انتشار پیام تصویری اوجالان در ۹ ژوئیه ادامه یافت و به مراسم نمادین امحای سلاح‌ها رسید.
«دو نکته مهم در بیانیه بود»
اوچار گفت فضای آنجا آمیخته با احساسات مختلف بود؛ خانواده‌های بسیاری حضور داشتند که عزیزانشان را از دست داده بودند. ما باور داریم و تلاش خواهیم کرد تا این دوره به دوره‌ای واقعی از صلح، دموکراسی، عدالت و زندگی مشترک تبدیل شود. او اشاره کرد که در بیانیه بر دو نکته تأکید شده بود: نخست، درک اهمیت تاریخی این لحظه و دوم، توجه جدی به خود بیانیه و تقویت آن از طریق گام‌های متقابل. یعنی یک‌سو قدمی برمی‌دارد و سوی دیگر آن را پاسخ می‌دهد. اما فعلاً چنین فضایی فراهم نیست. با این حال، دولت مسئولیت‌های سنگینی دارد و جامعه نیز وظایف خودش را دارد.
«اهمیت چارچوب حقوقی و قانونی»
اوچار درباره اهمیت چارچوب‌های حقوقی گفت: اگر بستر حقوقی فراهم بود و دولت روند را کند نمی‌کرد، پس از کنار گذاشتن سلاح‌ها، امیدوار بودیم هیئت ۳۰ نفره پ‌ک‌ک همراه با گروه همراه‌شان وارد عرصه سیاست دموکراتیک شوند و بازگردند. اما چون چنین زمینه‌ای نبود، ناچار شدند دوباره به کوه‌ها برگردند.
«در دوره جدید همه باید مشارکت کنند»
اوچار تأکید کرد که در دوره جدید، همه باید نقش‌پذیر و پشتیبان باشند. او گفت گروه ۳۰ نفره با موضعی روشن و آمادگی کامل اعلام کردند که در مسیر شکل‌گیری یک جامعه‌ی دموکراتیک، مسئولیت‌هایشان را تمام‌قد می‌پذیرند. به گفته او، همگی ما دوران‌هایی سرشار از درد اما همراه با مقاومت را پشت سر گذاشته‌ایم و حالا یک درک جمعی در جامعه شکل گرفته: این‌بار باید یک فرآیند واقعی در پیش باشد. او افزود این مسیر نه‌فقط برای ترکیه، بلکه برای همه‌ی انقلابی‌ها، سوسیالیست‌ها و زنان از هر قشر در ترکیه ضرورتی جدی‌ست. در بیانیه نیز آمده: ما خواهان زندگی‌ای دموکراتیک، عادلانه و فراگیر هستیم که هر کسی در آن احساس تعلق کند.
«دعوت به مالکیت این فرآیند توسط همه»
اوچار گفت کوردها و علوی‌ها نزدیک به یک قرن در قانون ترکیه جایی نداشتند و تبعات آن را هم دیده‌اند. او افزود اکنون، در آغاز قرن دوم جمهوری و با توجه به تحولات منطقه و پافشاری جنبش کورد بر صلح، فرصت‌هایی تاریخی پیش آمده است. به گفته او، اوجالان بر استفاده از این فرصت‌ها تأکید دارد و حالا وقت آن است که همه این مسیر را یک فرصت تاریخی ببینند. من از همه می‌خواهم که جدی از این روند حمایت کنند و آن را از آن خود بدانند.