چرا کارآفرینان زن برای کار بیشتر زنان کلیدی هستند؟
سوتیک بیسواس
یک مطالعهی جدید نشان میدهد که چگونه فعالیت کارآفرینان زن میتواند مشارکت زنان در نیروی کار را تا حد زیادی افزایش دهد. مشاغل تحت رهبری زنان میتوانند با ایجاد فرصتهای بیشتر برای زنان به طور کلی، رشد اقتصادی قابل توجهی را به
همراه داشته باشند.
جهانی را تصور کنید که در آن زنان، با نیمی از جمعیت کل، صاحب کمتر از یک پنجم مشاغل هستند.
این واقعیتی است که بانک جهانی در یک نظرسنجی در ۱۳۸ کشور از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۸ فاش کرد.
جالبتر این است که چگونه مشاغل تحت مالکیت زنان میتواند به زنان دیگر قدرت عمل ببخشد.
شرکتهای متعلق به مردان، تنها ۲۳ درصد کارمند زن دارند، اما مشاغل تحت مالکیت زنان، زنان بسیار بیشتری را استخدام میکنند. تنها ۶.۵ درصد از مشاغل متعلق به مردان دارای مدیر ارشد زن هستند، اما نیمی از شرکتهای تحت مالکیت زنان توسط نیروهای زن هدایت میشود.
در هند، وضعیت حتی از این هم چالشبرانگیزتر است. مشارکت زنان در نیروی کار به شدت پایین است، به طوری که تعداد کل زنان در نیروی کار در ۳۰ سال گذشته به سختی تغییر کرده است.
اما وقتی صحبت از کارآفرینی میشود، تصویر کمی بهتر به نظر میرسد.
زنان حدود ۱۴ درصد از کارآفرینان را تشکیل میدهند. در این میان سهم قابلتوجهی از شرکتهای خرد، کوچک و متوسط در اختیار زنان است. بر اساس گزارش وضعیت معیشت ۲۰۲۳ هند، آنها به طور قابلتوجهی به تولید صنعتی کمک میکنند و بخش قابلتوجهی از نیروی کار را از میان زنان انتخاب میکنند.
به گفتهی نیتی آایوگ، اندیشکدهی دولتی، اکثر شرکتهای کوچک و متوسط هند، شرکتهای خرد هستند و بسیاری از مشاغل متعلق به زنان با سرمایهگذاریهای تکنفره پیش میروند. تعداد کمی از شرکتهای تحت مالکیت زنان تعداد زیادی پرسنل استخدام میکنند و اکثریت بزرگ آنها با کارگران بسیار کمی کار خود را اداره میکنند.
بنابراین زنان هندی واقعاً در کارآفرینی کمتر حضور ندارند، اما شرکتهای آنها بسیار کوچکتر از شرکتهای مردان - بهویژه در بخش غیررسمی - است.
جای تعجب نیست که سهم زنان در تولید ناخالص داخلی هند تنها ۱۷ درصد، کمتر از نصف میانگین جهانی است، بر اساس گزارش ناظر جهانی کارآفرینی در سال ۲۰۲۱، هند در بین ۶۵ کشور در زمینهی کارآفرینی زنان در
رتبهی ۵۷ قرار دارد.
مطالعات جدید نشان میدهد که ترویج کارآفرینی زنان میتواند به طور قابلتوجهی مشارکت زنان در نیروی کار را افزایش دهد، زیرا این مشاغل اغلب فرصتهای بیشتری را برای زنان دیگر ایجاد میکنند.
نویسندگان چارچوبی را برای اندازهگیری موانعی که زنان هندی هنگام ورود به نیروی کار با آن روبرو هستند، ایجاد کردند.
آنها به این نتیجه رسیدند که کارآفرینان زن در هنگام گسترش کسب و کار خود، با موانع بیشتر و هزینههای بالاتری روبرو میشوند. تحلیلها همچنین نشان داد که از بینبردن این موانع، کسبوکارهای متعلق به زنان را تقویت میکند، مشارکت نیروی کار زنان را افزایش میدهد و با افزایش دستمزدها، سودها و شرکتهای کارآمدتر تحت مالکیت زنان (که جایگزین شرکتهای مردانهی کمتر بهرهور میشوند) سود اقتصادی را به همراه خواهد داشت.
بنابراین، نویسندگان استدلال میکنند که سیاستهایی که از کارآفرینی زنان حمایت میکنند بسیار مهم هستند. آقای چیپلونکار میگوید سیاستهایی که کارآفرینی را تقویت میکنند و تقاضای نیروی کار را افزایش میدهند - به زنان اجازه میدهد تا موثرتر - و سریعتر - هنجارهای اجتماعی طولانیمدت را تغییر داده و در مسیر کارآفرینی موفق شوند.
آشوینی دشپنده از دانشگاه آشوکا میگوید: «تاریخ به ما میگوید که هنجارها سخت تغییر میکنند.
زنان هنوز اکثر کارهای خانه - از قبیل آشپزی، نظافت، لباسشویی، مراقبت از کودکان و مراقبت از سالمندان-را بر عهده دارند و در مسیر کاری آنها موانع بیشتری وجود دارد. از جملهی این موانع میتوان به دسترسی محدود به حمل و نقل ایمن، کارآمد و سیستمهای مراقبت از کودکان اشاره کرد که توانایی آنها برای کار و رفت و آمد را محدود میکند.
همانطور که در مطالعهی اخیر به سرپرستی رولی کاپور از دانشگاه کالیفرنیا نشان داده شد، حتی توانایی محدود زنان برای سفر مستقل عاملی کلیدی است که مشارکت آنها در بازار کار را محدود میکند.
علیرغم افزایش مشارکت زنان در نیروی کار هند، تصویر آنچنان که به نظر می رسد امیدوارکننده نیست.
مطالعهی دیگری که توسط خانم دشپنده انجام شد به این نتیجه رسید که این افزایش آمار نشاندهندهی افزایش زنان خوداشتغال است، که در واقع ترکیبی از کار با دستمزد و بیکاری پنهان است. وضعیتی که در آن افراد بیش از نیاز واقعی برای یک کار استخدام میشوند و در نتیجه بهرهوری پایین به وجود میآید.
خانم دشپنده میگوید: «نیاز فوری به افزایش مشارکت زنان در کار با حقوق و دستمزد منظم با قراردادهای شغلی و مزایای تامین اجتماعی وجود دارد. این مهمترین گام، هرچند نه تنها گام، برای توانمندسازی اقتصادی زنان خواهد بود.»
قرار نیست این تغییرات آسان باشد. بسیاری از زنان هنوز برای کار با موانع جدی روبرو هستند. اگر زنان بیشتری به نیروی کار بپیوندند ممکن است شغل کافی برای آنها وجود نداشته باشد - زیرا موانع راهاندازی کسب و کار همچنان باقی است و دستمزدها ممکن است کاهش یابد.
تحقیقات نشان میدهد که زنان هندی زمانی که فرصت مناسبی پیشروی خود ببینند کار میکنند، این نشان میدهد کاهش نرخ مشارکت نیروی کار در نتیجهی وجود مشاغل ناکافی و کاهش تقاضا برای کار زنان رخ میدهد.
تقویت کارآفرینی زنان میتواند راه چارهی این مشکلات باشد.