بوی ماه مهر در تهران و کلاس‌های خالی از دانش آموز!
از ساختار اقتصادی اجتماعی کنونی جامعه می‌توان پیش بینی کرد دختران بازمانده از تحصیل را در بهترین شرایط به ازدواج‌های زودهنگام ترغیب می‌کنند و پسران رانده شده از تحصیل به عنوان کودکان کار مشغول به فعالیت اقتصادی برای امرار معاش و کمک حال خانواده می‌شوند.
معصومه پریزاد
تهران- فصل بازگشایی مدارس در حالی در تهران آغاز شد که بر اساس آمارهای رسمی مقامات وزارت آموزش و پرورش ٧٩٠ هزار دانش آموز در سال تحصیلی جاری برای ادامه تحصیل ثبت نام نکرده‌اند!
بر اساس آمار دولتی در سال تحصیلی گذشته فقط ٢١۶ هزار و ٢۴٣ کودک دوره ابتدایی از تحصیل رانده شده‌اند که به نظر می‌رسد این آمار در دو دوره دبیرستان به مراتب بیشتر از دوره ابتدایی باشد و بنا بر آماری دیگر که در روزنامه‌های رسمی تهران منتشر شد در سال جاری یک میلیون دانش آموز از تحصیل رانده شده‌اند. اینکه آینده این دانش آموزان رانده شده از تحصیل چه می‌شود یک طرف قضیه است. از طرفی از ساختار اقتصادی اجتماعی کنونی جامعه می‌توان پیش‌بینی کرد دختران بازمانده از تحصیل را در بهترین شرایط به ازدواج‌های زودهنگام ترغیب می‌کنند و پسران رانده شده از تحصیل به عنوان کودکان کار مشغول به فعالیت اقتصادی اندک برای امرار معاش و کمک حال خانواده‌هایشان می‌شوند چرا که فقر مهم‌ترین عامل ترک تحصیل این دانش آموزان است و اغلب کودکان رانده شده از تحصیل به دلیل شهریه مدارس دولتی و هزینه‌های آموزش از تحصیل محروم شده‌اند و کودکان افغانستانی و مهاجر نیز، امسال آموزش و پرورش رسما از ثبت نام آنها سرباز زده است.
از طرفی کمبود امکانات آموزشی، کمبود مدرسه و معلم، ناامن بودن مدارس، مدارس کپری و کانکسی، آموزش نامناسب ایدئولوژیک و ضد حقوق کودک، طبقاتی کردن آموزش و ... بخش دیگر مشکلات در آغاز فصل تحصیلی جدید دانش آموزان است.
با این حال تراکم بالای کلاس‌های آموزشی در استان‌ها و مناطق محروم یک شاخص مهم برای عدم عدالت آموزشی است بر اساس آنچه معاون وزیر آموزش و پرورش اعلام کرده است ٧٧٠٠ کلاس درس با تراکم جمعیتی بالای ۴٠ دانش آموز وجود دارد که برای رسیدن به عدالت آموزشی باید تراکم این کلاس‌ها را کاهش داد.
افزایش ٢٠٠ درصدی هزینه‌های خانوارهای ایرانی!
از دیگر سو بر اساس تازه ترین گزارش اقتصادی منتشر شده در روزنامه‌ها از برآورد هزینه‌های خانوارهای ایرانی هزینه سالانه هر خانوار افزایش ٢٠٠ درصدی داشته است.
بر این اساس هزینه‌های سالانه خانوار شهری و روستایی در مقایسه با پایان سال ۱۳۹۹ به ترتیب ۲۳۲ و ۲۲۴ درصد افزایش داشته است؛ به بیان دیگر هزینه‌های یک خانواده شهری و روستایی در سال ۱۳۹۹ به طور میانگین در هر ماه، حدود ۵ و ۳ میلیون تومان بوده است ولی در سال ۱۴۰۲ به ترتیب ۱۷ و ۹ میلیون تومان شده است. حال در این شرایط اقتصادی و در فصل آغاز سال تحصیلی مدارس در یک بررسی میدانی وضعیت لوازم التحریر را در تهران بررسی می کنیم:
هدیه.الف، مادر کودک کلاس اولی است او می‌گوید: برای آماده کردن پسرم به مدرسه علاوه بر شهریه ٢٠ میلیون تومانی ثبت نام اش در یک مدرسه دولتی چهار میلیون تومان خرج لوازم التحریرش شده است.
او می‌گوید: من و همسرم کارمند هستیم و هر دو با هم توانستیم هزینه‌های مدرسه فرزندمان را در یک مدرسه دولتی تامین کنیم و هر ماه باید هزینه‌های دیگری را در طول سال تحصیلی تامین کنیم.
اما پدرو مادرهای کم درآمد یا خانواده‌های کارگران و یا والدینی که بیش از یک فرزند مدرسه‌ای داشته باشند چگونه باید لوازم التحریر و خرج تحصیل فرزندان خود را تامین کنند، من خانواده‌هایی را می‌شناسم که به خاطر ناتوانی در تامین هزینه ها مجبور به ترک تحصیل فرزندان شان شده‌اند.
هر سال دریغ از پارسال!
سارا. ک مادر دو فرزند دانش آموز است، می‌گوید: هر سال که برای خرید لوازم التحریر به بازار می‌رویم امید داریم سال بعد وضعیت بهتر شود اما نه تنها قیمت‌ها بهتر نمی‌شود بلکه اوضاع بدتر می‌شود و قدرت خریدمان کم و کمتر می‌شود.
او می‌گوید: وقتی بچه‌ها را به مدرسه می‌فرستیم تحت هر شرایطی موظف به تامین هزینه‌های آنها هستیم اما واقعا قیمت‌ها سرسام آور است و مجبوریم از خرید بعضی از اقلام لوازم التحریر بگذریم و بچه‌ها با حداقل‌ها روانه مدرسه بشوند.
بیژن، م فروشنده لوازم التحریر می‌گوید: متاسفانه قدرت خرید مردم سال به سال کمتر و هر سال سبد خرید برای دانش آموزان کوچک تر می‌شود، الان دیگه یک جامدادی هم می‌تواند جزو کالاهای لوکس باشد که خیلی از والدین از خرید آن صرف نظر می‌کنند.
او اظهار می‌دارد: در سالهای گذشته شروع سال تحصلی جدید پرشورتر و هیاهوی بچه‌ها و پدر و مادرها و شادی و ذوق آنها بیشتر بود اما الان فقط به خرید می‌آیند تا بتوانند با حداقل‌ها دانش آموزان را راهی مدرسه کنند که از تحصل باز نمانند و کمتر شادی و نشاط را در میان مردم به ویژه در میان والدین دانش آموزان می‌بینم انگار با شادی قهر کرده‌اند و نداشتن نقدینگی و فقر تنها دلیل آن است.
ندا. ع می‌گوید: من یک دختر مدرسه‌ای دارم که جدای از اینکه شهریه مدارس دولتی بیشتر شده؛ الان بخواهم ١٠ تا د فترچه برای دخترم بخرم یک میلیون تومان هزینه‌اش می‌شود!
او می گوید: جدای از هزینه ثبت نام و شهریه برای راهی کردن دخترم در روز اول مدرسه در سال جدید ٣ میلیون و ۵٠٠ تومان فقط هزینه لوازم التحریر در مرحله اولیه داشتم و نگرانی من و امثال من از افزایش مجدد قیمت‌ها در ماه‌های بعدی سال تحصیلی است که به این افزایش و گرانی عادت کرده‌ایم و کاری هم از دست مان بر نمی‌آید.
اما رئیس اتحادیه صنف نوشت‌افزار تهران دلایل افزایش قیمت لوازم التحریر را افزایش قیمت مواد اولیه وارداتی عنوان کرده که تاثیر منفی بر روند تولید لوازم تحریر داشته است.
به گفته گلستانی تغییرات نرخ ارز در افزایش قیمت لوازم‌التحریر بی تاثیر نبوده چرا که تولید بسیاری از نوشت افزارهای داخلی با مواد اولیه وارداتی صورت می‌گیرد.
افزایش چند برابری قیمت لوازم التحریر به مجلس هم رسید و دو تن از نمایندگان در نشست علنی مجلس در ماه گذشته به آن واکنش نشان دادند و در تذکری به وزیر آموزش و پرورش گفته‌اند نظارتی بر افزایش چند برابری قیمت لوازم التحریر صورت نمی‌گیرد و مدارس نیز در این شرایط نابسامان اقتصادی برخی از لوازم التحریرهای خاص را به خانواده‌ها تحمیل می کنند و این ظلم است!
دانش آموزان پیشرو!
١۶.۵ میلیون دانش آموز سال جدید تحصیلی را پس از پشت سرگذاشتن رویدادهایی چون کمبود تجهیزات مدارس و کمبود معلم، رتبه بندی فرهنگیان، استخدام‌ها، توزیع شیر و مهمتر از همه انتخاب وزیر جدید آموزش و پرورش در کابینه رییس جمهور جدید آغاز کردند که البته در این میان نزدیک ١ میلیون دانش آموز به دلیل فقر و گرانی از تحصیل رانده شده اند.
دانش آموزان همواره نقش مهمی در جنبش‌ها و اعتراضات برای بهبود وضعیت موجود داشته‌اند به طوری که جنبش دانش آموزی ١۴٠١ ایران به عنوان بخشی از خیزش انقلابی ژن ژیان آزادی بر اساس فراخوان شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان در راستای همبستگی با معترضان آغاز شد و آنان در کلاس‌های درس حضور پیدا نکردند و چون دیگر معترضان با برداشتن مقنعه با موهای پریشان زیبا خیابان‌ها را زینت بخشیدند تا اعتراض خود را به ناعدالتی‌های موجود در کشور نشان دهند.
بر اساس گزارش کانون حقوق بشر ایران در جریان خیزش انقلابی ژن ژیان آزادی در سال ١۴٠١ ، ۵۴ دانش آموز زیر ١٨ سال توسط ماموران حکومتی کشته شده‌اند که تاکنون مشخصات همه این کودکان دانش آموز محرز نشده است اما نخستین جان باخته پس از قتل حکومتی ژینا امینی «نیکا شاکرمی» دانش آموز ١۶ سالهای بود که کشته شدن او منجر به اعتراض دختران دانش آموز دبیرستانی و پیوستن انها به سایر معترضین شد و دانش اموزان حضور خود را در عرصه اعتصاب و اعتراضات اثبات کردند تا بار دیگر نقش موثر آنان را در مطالبه گری شاهد باشیم که بازتاب بسیاری در جوامع بین المللی داشت.
حال بسیاری از این دانش آموزان پیشرو و مطالبه گر در حالی سال تحصیلی جدید را آغاز کردند که موج جدید گرانی تجهیزات و لوازم التحریر در تهران موج می‌زند و از طرفی شهریه و هزینه آموزشی آن هم در مدارس دولتی به گونه‌ای است که بسیاری از والدین دانش آموزان قادر به تامین هزینه‌ها و تجهیزات تحصیل شان نیستند و مردم همواره از اوضاع نابسامان اقتصادی و گرانی های موجود انتقاد می‌کنند و همچنان منتظر تغییرات و تحولات مهم اقتصادی و اجتماعی در کشور هستند.