برگزاری کنفرانس گفت‌وگوی لبنان و کورد در لبنان

کنفرانس گفت‌وگوی لبنان و کورد برای اولین‌بار با شعار "به سوی هم‌زیستی و شهروندی برابر" در بیروت پایتخت لبنان برگزار شد.

کارولین بزی

 

بیروت- امروز یک‌شنبه ۲۹ مه کنفرانس گفت‌وگوی لبنان و کورد با شعار "به سوی هم‌زیستی و شهروندی برابر" با هدف بررسی اهمیت فعال کردن منطق و روش گفت‌وگو مابین خلق‌ها برگزار شد.

حسان قطب در سخنرانی افتتاحیه‌ی این کنفرانس که توسط مرکز تحقیقات و مشاوره‌ی لبنان، انجمن فرهنگی و اجتماعی نوروز و با همکاری "مؤسسه‌ی مساوات ورده بطرس برای کار زنان و انجمن زنان ژین" برگزار شد، گفت: " ما امروز در این‌جا گرد هم آمده‌ایم تا درباره‌ی موضوعی که از نظر ما بسیار مهم است، در این برهه‌ی حساس و دشوار که به‌ویژه در لبنان و منطقه به طور کلی در آن قرار دارند، گفت‌وگو کنیم.

وی تصریح کرد: «ما معتقدیم گفت‌وگو، تعامل و سازندگی مشترک که باید عنوانی برای استقلال واقعی همه‌ی اتنیک‌ها، ملیت‌ها، فرهنگ‌ها و مؤلفه‌هایی باشد که در این منطقه و کشور زندگی می‌کنند.»

حسان قطب افزود: «امروز ما به دنبال راه‌اندازی مجدد گفت‌وگو میان مردم به‌خصوص موضوع گفت‌وگو بین دو اتنیک قدیمی منطقه یعنی کورد و عرب هستیم. دلیل این امر به دلیل استبداد رنگ هویت، ملی‌گرایی، مذهب و زبان حاکم بر سایر رنگ‌ها، ملیت‌ها و هویت‌های اجتماعی و قومی است که موزاییک جوامع در اصل از آن تشکیل شده است.»

وی پرسید: «چه عواملی باعث می‌شود که یکپارچگی و همزیستی میان خلق‌ها به پدیده‌ی جنگ و درگیری بین آن‌ها تبدیل شود و آن‌ها را بر ضد یکدیگر تحریک کند، در حالی‌که از بسیاری از جنبه‌ها مثل فرهنگ، تاریخ، آداب و رسوم مشترک هستند؟»

وی بر اهمیت جست‌وجو و تشخیص حقیقت بحران و درگیری‌ها و در نتیجه‌ تعیین این‌که چگونه و با چه ابزاری می‌توان از این بن‌بست‌ها خارج شد تا ثبات منطقه‌مان را برقرار کنیم و همچنین داشتن زندگی آزاد و آبرومندانه‌ که در آن برابری و عدالت اجتماعی، موثر و عادلانه حاکم باشد، تأکید کرد.

وی تأکید کرد که «همه حق دارند که در آزادی و کرامت زندگی کنند و ما باید به تنوع فرهنگی و احترام به کثرت‌گرایی و نیاز به تقویت وحدت، همبستگی احترام بگذاریم. در رأس موانع جدی برای وحدت میان اتنیک‌ها، سیاست‌های استعمارگرایانه و مداخلات خارجی اعم از منطقه‌ای و بین‌المللی است که باعث این دخالت‌ها، پراکندگی مردم و تعمیق اختلافات بین آن‌ها است.»

به دلیل عدم حضور عبدالحسین شعبان متفکر دانشگاهی عراقی، یکی از بنیانگذاران اولیه‌ی گفت‌وگوی اعراب و کوردها دیلان حسن سخنرانی کرد.

وی در سخنان خود به دلیلی که وی را برانگیخت تا گفت‌وگوی اعراب و کورد را آغاز کند، اشاره کرد و توضیح داد: «روابط و دوستی من با بسیاری از کوردها و برخی از مشاهدات اولیه‌ی ما به عنوان اعراب در مورد مسئله‌ی کوردها و همچنین موضع ماتریالیستی دیالکتیکی" مارکسیستی" در مورد اصل حق تعیین سرنوشت که نمایان‌گر یک بینش بین‌المللی- انسان‌گرایانه بود که هنگام صحبت از حل مشکل تنوع فرهنگی، به‌ویژه مربوط به هویت‌های ملی در جوامع و کشورهای چند فرهنگی، معتبر بود و هنوز هم معتبر است و در جنبه‌های عملی که جنبش کمونیستی در عراق از سال ۱۹۳۵ که شعار «بر صخره‌ی اتحاد اعراب و کورد، ماجراهای استعمار و ارتجاع در هم می‌شکند» تجسم یافت. این مبتنی بر اعتقاد آن به حق تعیین سرنوشت خلق کورد است.

دیلان حسن به نقل از شعبان ادامه داد: «هدف از برگزاری چنین کنفرانس‌هایی، آشنایی آزادانه و در چارچوب مواضع عربی با واقعیت مطالبات کوردها و زبان کوردها است که برخی از آنها برای اولین بار به واقعیت تنوع ملی در منطقه ونارضایتی‌هایی که کوردها در معرض آن قرار گرفته‌اند، گوش می‌دهند.»

 

ایدهی گفت‌وگو نشان‌دهنده‌ی تمایل به یافتن راه‌حل‌ها و توسعه‌ی خروجی‌هایی برای اجراست که می‌تواند به عنوان زمینهای برای تصمیم گیرندگان باشد. «گفت‌وگوی اعراب و کورد، که ما خواستار آن بوده‌ایم و هنوز هم خواستار آن هستیم، گفت‌وگوی شناختی، فرهنگی، فکری و حقوق بشری است که از مقدمات یک سرنوشت مشترک، حقوق برابر و گسترش گزینه‌ها آغاز می‌شود. شیوه‌ای که به منافع مردم عرب و کورد پاسخ می‌دهد.»

وی افزود: "وقتی در مورد حق تعیین سرنوشت صحبت می‌کنیم، همانطور که برخی افراد ادعا می‌کنند این لزوماً به معنای جدایی نیست. بسیاری از ملیت‌ها، خلق‌ها و گروه‌های فرهنگی، قومی، مذهبی، خاندانی و زبانی در کشورهای چندفرهنگی و در  چهارچوب حقوق برابر قانون اساسی، صرف نظر از تعداد و وسعت آنها زندگی می‌کنند. اما به رسمیت شناختن با هویت و حریم خصوصی خود، چنان حقی به آن می‌دهد که بتواند به عنوان یک حق قانونی از آن برخوردار شود و از آن به نحو مثبت استفاده کند. موضوع در بیشتر موارد به میزان پیشرفت جامعه، فرهنگ حاکم، نقش نخبگان فکری، فرهنگی و سیاسی ملت «مظلوم» و میزان همبستگی با آن برمی‌گردد.

وی خاطرنشان کرد که «مثلاً ترکیه از دهه‌ی هشتاد میلادی با مسئله‌ی کوردها و حزب کارگران کوردستان که در کوردستان فعال است، درگیر بوده جایی که رهبر عبدالله اوجالان از سال ۱۹۹۹ در زندان به سر می‌برد و وی نویسندهی کتاب ایدهی «ملت دموکراتیک» است که در آن احقاق حقوق مردم کورد با به رسمیت شناختن، حریم خصوصی و حق خودمدیریتی نهفته است. در مورد ایران همچنان «ملی‌گرایی» را بدعت و گمراهی می‌داند و هر بدعتی در آتش است و لذا هرگونه مطالبه‌ی حقوق ملی آن را هدف قرار دادن جمهوری اسلامی می‌داند. ملاقات با او به عنوان روشنفکران و دوستانی که به مسائل فرهنگی و نقش مورد نظر روشنفکر اهمیت می‌دهند، امکان‌پذیر است، به ویژه زمانی که آنها از اهمیت روابط اعراب و کوردها نه تنها در بعد سیاسی، بلکه از نظر ژئوپلیتیکی، ابعاد فرهنگی، اجتماعی و انسانی را نیز در بردارد.

شایان ذکر است که در کنفرانس گفت‌وگوی لبنان و کورد، تاریخچهی روابط کوردها و اعراب، حضور کوردها در لبنان، گذشته و حال، سیاست استعماری، مداخلات منطقه‌ای و تأثیر ذهنیت و ابزار دولت-ملت بر روابط اعراب و کوردها مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

در نشست دوم، کنفرانس‌ها به همبستگی و وحدت سرنوشت میان مردم در مواجهه با چالش‌ها، علاوه بر فرهنگ همزیستی و وحدت مردم، پرداخته و نقش زنان نیز در دموکراتیک شدن جوامع پنهان نیست. کنفرانس در دومین نشست خود به نقش محوری زنان در دموکراتیک کردن جامعه پرداخت.