مرکز خبر- روز پنج‌شنبه ۲۶ تیرماه، در ادامه موج بازگشت اجباری مهاجران افغانستانی از ایران، صندوق نجات کودکان نسبت به تشدید بحران انسانی در افغانستان هشدار داد و اعلام کرد که صدها هزار خانواده در حالی به کشور بازگشته‌اند که افغانستان درگیر یکی از وخیم‌ترین بحران‌های اقتصادی تاریخ خود است.

این سازمان می‌گوید بسیاری از خانواده‌ها در شرایطی به افغانستان بازگشته‌اند که نه شغلی دارند، نه سرپناهی و نه حتی توان خرید غذای کافی برای فرزندان‌شان.

سمیرا سید رحمان، مدیر امور حمایتی صندوق نجات کودکان، در بازدید از مرز اسلام قلعه وضعیت بازگشت‌کنندگان را «بسیار نگران‌کننده» توصیف کرد و گفت: «هزاران خانواده زیر آفتاب سوزان با کودکانی گرسنه از مرز عبور می‌کنند. اغلب آن‌ها مجبور شده‌اند در ایران تمام دارایی‌های خود را پشت سر بگذارند و حالا هیچ سرپناهی ندارند. بازگشته‌اند به کشوری که خودش با فقر گسترده، بیکاری و بحران شدید غذایی دست و پنجه نرم می‌کند.»

وی با اشاره به اینکه تنها در ماه ژوئن، بیش از ۸۰ هزار کودک افغان از مرز عبور کرده‌اند، تاکید کرد که افغانستان در حال حاضر شاهد افزایش بی‌سابقه سوءتغذیه در میان کودکان است و بیش از یک و نیم میلیون کودک با خطر گرسنگی شدید روبرو هستند. این کودکان اغلب به غذایی کافی، مراقبت‌های بهداشتی و سرپناه مناسب دسترسی ندارند و بازگشت ناگهانی این موج از مهاجران، وضعیت را برای آن‌ها از هر زمان دیگری بحرانی‌تر کرده است.

صندوق نجات کودکان همچنین هشدار داد که این بحران در زمانی رخ می‌دهد که کمک‌های جهانی به افغانستان به شدت کاهش یافته است و اگر جامعه جهانی اقدامی فوری برای حمایت از کودکان انجام ندهد، فقر، سوءتغذیه و بیماری می‌تواند به بهای جان هزاران کودک افغان تمام شود. این سازمان از همه نهادهای بین‌المللی خواست با اقدام فوری، دست‌کم دسترسی کودکان به غذا، سرپناه و امنیت را تضمین کنند.

افغانستان در حال حاضر یکی از بحرانی‌ترین شرایط اقتصادی خود را در دهه‌های اخیر تجربه می‌کند؛ وضعیتی که نه تنها معیشت مردم را در هم شکسته، بلکه کودکان را به خط مقدم فقر، گرسنگی و بیماری رانده است. ترکیب ناامنی، بیکاری گسترده، تحریم‌های بین‌المللی، خشک‌سالی‌های پی‌در‌پی و توقف بسیاری از کمک‌های بشردوستانه، اقتصاد افغانستان را به مرحله فروپاشی رسانده است.

 

اقتصاد در حال فروپاشی، معیشت نابود شده

پس از روی کار آمدن طالبان و خروج نیروهای خارجی، بسیاری از منابع مالی که در گذشته موتور محرک اقتصاد افغانستان بودند، قطع یا محدود شده‌اند. بانک‌های افغانستان با کمبود نقدینگی روبرو هستند، بخش خصوصی تقریبا فلج شده و بخش بزرگی از مردم به مشاغل غیررسمی و روزمزدی وابسته‌اند که آن هم با رکود شدید روبروست. تورم بالا، سقوط ارزش پول ملی و نبود فرصت‌های شغلی، خانواده‌ها را از تأمین ساده‌ترین نیازهای روزمره نیز ناتوان کرده است.

 

گرسنگی، تهدیدی دائمی برای میلیون‌ها کودک

بر اساس گزارش‌های نهادهای بین‌المللی، از جمله صندوق نجات کودکان و سازمان جهانی غذا (WFP)، حدود یک و نیم میلیون کودک در افغانستان با سوء‌تغذیه شدید روبرو هستند؛ این رقم حتی پیش از موج جدید اخراج مهاجران افغان از ایران نیز در حال افزایش بود. اکنون با بازگشت صدها هزار خانواده از ایران و پاکستان فشار بر منابع محدود داخلی دوچندان شده است. این کودکان با فقر غذایی، کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی حیاتی، ضعف شدید جسمانی، و بیماری‌هایی چون کم‌خونی و رشد ناکافی روبرو هستند.

 

سوء‌تغذیه؛ عامل مرگ خاموش نسل آینده

سوءتغذیه در کودکان تنها به معنای گرسنگی نیست؛ پیامدهای آن بلندمدت و ویرانگر است. کودکانی که در این سنین بحرانی دچار کمبود مواد مغذی می‌شوند، با مشکلات جدی در رشد ذهنی و جسمی، افت دایمی در یادگیری، ضعف سیستم ایمنی و در موارد شدید، خطر مرگ روبرو خواهند بود. این مسئله یک فاجعه انسانی خاموش است که اثرات آن بر آینده افغانستان به مراتب عمیق‌تر از بحران‌های سیاسی یا نظامی خواهد بود.

 

بازگشت اجباری مهاجران؛ شعله‌ور کردن بحران

اخراج گسترده مهاجران افغان از ایران، در شرایطی که افغانستان خود با این حجم از فقر و بحران انسانی دست‌وپنجه نرم می‌کند، نه تنها موجب افزایش بیکاری و بی‌خانمانی شده، بلکه امنیت غذایی را به خطر انداخته است. بسیاری از این بازگشت‌کنندگان، هیچ سرپناه، شغل یا پس‌اندازی ندارند و ناچارند در مناطق محروم و فاقد امکانات اولیه مستقر شوند. حضور ناگهانی صدها هزار نفر دیگر بر شانه‌های اقتصادی از پیش فروریخته، تنها به تشدید فقر و گرسنگی کودکان دامن می‌زند.