آزادی و کرامت انسانی، پیش‌شرط صلح؛ بیانیه ۴۶ نهاد مدنی در روز مذاکرات رم
در آستانهٔ دور دوم مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا در رم، ۴۶ نهاد و گروه مدنی و حقوق‌بشری با انتشار بیانیه‌ای هشدار دادند که هرگونه توافقی بدون توجه به وضعیت وخیم حقوق بشر در ایران، مشروعیت ندارد و به معنای همدستی با سرکوب است.
مرکز خبر- در آستانهٔ دور دوم مذاکرات هسته‌ای میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا که در تاریخ ۱۹ آوریل ۲۰۲۵ در شهر رم برگزار شد، ۴۶ نهاد، سازمان، گروه و شبکه‌های مدنی و حقوق بشری با صدور بیانیه‌ای مشترک، تاکید کردند که آزادی و کرامت انسانی، پیش‌شرط صلح پایدار است.
امضاکنندگان این بیانیه با مخاطب قرار دادن دولت‌های شرکت‌کننده در مذاکرات رم، سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا، نهادهای بین‌المللی حقوق بشری و افکار عمومی جهانی، هشدار دادند که گفت‌وگوهای هسته‌ای، با وجود اهمیت استراتژیک‌شان، نباید جایگزین مسئولیت‌پذیری جامعه جهانی در برابر نقض ساختاری حقوق بشر در ایران شوند.
در متن بیانیه آمده است:
«ما از هرگونه ابتکار دیپلماتیکی که مانع دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای شده و از گسترش جنگ در منطقه جلوگیری کند، حمایت می‌کنیم. با این حال، تأکید می‌کنیم که هرگونه توافقی که به تحکیم موقعیت حکومت فعلی ایران و تداوم بقای آن بدون پاسخ‌گویی در قبال جنایات حقوق بشری بینجامد، برخلاف اراده اکثریت مردم ایران برای گذار از نظام استبدادی و دستیابی به حکومتی دموکراتیک خواهد بود.»
این نهادها هشدار دادند که توافق با رژیمی که به‌صورت ساختاری حقوق بشر را نقض می‌کند، از جمله از طریق آپارتاید جنسیتی، استفاده گسترده از مجازات اعدام، سرکوب اقلیت‌ها، زندانی کردن منتقدان و فعالان، و محدود کردن آزادی بیان، تجمع و عقیده، در غیاب سازوکارهای الزام‌آور و مؤثر، به معنای همدستی با سرکوب است.
بیانیه با تأکید بر اینکه «صلح پایدار بدون احترام به کرامت انسانی ممکن نیست»، پنج خواستهٔ اصلی را به عنوان پیش‌شرط هرگونه توافق معرفی می‌کند:
۱- آزادی فوری و بی‌قیدوشرط همه زندانیان سیاسی و عقیدتی، و ممنوعیت جرم‌انگاری فعالیت سیاسی، صنفی و مدنی؛
۲- آزادی بی‌قیدوشرط عقیده، بیان، مطبوعات، تحزب و تشکل‌های مستقل مردمی
۳- لغو فوری مجازات اعدام، قصاص و هر نوع شکنجه روحی و جسمی
۴- گنجاندن الزامات روشن، الزام‌آور و قابل راستی‌آزمایی در زمینه حقوق بشر در هر توافق احتمالی
۵- به رسمیت شناختن حق مردم ایران برای تعیین سرنوشت خود از طریق انتخابات آزاد و منصفانه
در پایان این بیانیه تأکید شده است:
«مشروعیت هر توافق پایدار و معنادار، نه‌تنها به توقف برنامه‌های خطرناک هسته‌ای بلکه به تعهد به حقوق و آزادی‌های سیاسی-اجتماعی مردم ایران گره خورده است.»
امضاکنندگان بیانیه:
۱- شبکه جهانی برای آزادی زندانیان سیاسی و عقیدتی در ایران (GNFPPI)
۲- نیکا، شبکه ایرانیان خواهان آزادی و دموکراسی
۳- کمیته آزادی زندانیان سیاسی در ایران (CFPPI)
۴- مرکز حقوق بشر زاگرس
۵- کمپین دختران دادخواه
۶- انجمن مجروحان و دادخواهان قیام ژینا
۷- کانون گزارشگران حقوق بشر کردستان
۸- نه به تابو نه به خشونت علیه زنان
۹- اتحاد زنان کوردستان
۱۰- دادخواهان کوردستان
۱۱- گروه چالش صنفی معلمان ایران
۱۲- جبهه ائتلاف نجات ایران (جانا)
۱۳- انجمن مانا میلان
۱۴- فری هومن، آلمان
۱۵- گروه حقوق بشر بلوچستان
۱۶- صدای زنان بلوچستان-برمش
۱۷- سازمان زنان کوردستان ایران
۱۸- همه برای ایران، سوئیس
۱۹- Ahwazi Source
۲۰- زن زندگی آزادی، بلژیک
۲۱- همبستگی فراگیر بنیان‌گذاران جمهوری و ایران نوین
۲۲-همبستگی ملیون ایران
۲۳- جبهه مردمی نهضت مقاومت زیرزمینی ایرانیان
۲۴- انجمن حمایت از پناهجویان ایرانی در مالزی
۲۵- ایران آزاد، سوئیس
۲۶- آژانس خبری آمد نیوز
۲۷- اکس مسلم اسکاندیناوی
۲۸- کمپین دادخواهی برای چهار فعال کرد اعدامی
۲۹- انجمن زن، زندگی، آزادی آلمان
۳۰- انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجانی در ایران (آداپ)
۳۱- سازمان حقوق بشری هانا
۳۲- کانون حامیان عدالت
۳۳- انجمن مستقل جهانی پزشکان و کادر درمانی، آیفا
۳۴- حلقه اتحاد جوانان ایران
۳۵- متخصصان بهداشت ایرانی کانادا
۳۶- گروه عاشقان ایران
۳۷- انجمن حقوق بشر در قرن ۲۱، آلمان
۳۸- کمپین آزادی فاطمه سپهری
۳۹- یورو پرس، بلژیک
۴۰- بنیاد آرمیتا
۴۱- انجمن زن، زندگی، آزادی گراتس
۴۲- جمهوری‌خواهان اتاوا - کانادا
۴۳- جمهوری‌خواهان ایرانی استرالیایی
۴۴- کمپین نجات زندانیان سیاسی و زندانیان محکوم به اعدام
۴۵- زن، زندگی، آزادی - زولینگن - آلمان
۴۶- شبکه ایرانیان نروژ