افغانستان؛ از جنگ‌های نیابتی تا حاکمیت طالبان، نقش آمريكا و مقاومت زنان
از کودتای سال ۱۳۵۷ تا امروز، افغانستان همواره میدان رقابت‌های ژئوپلیتیکی قدرت‌های جهانی، به‌ویژه آمريكا و روسیه، بوده است. مردم افغانستان، به‌ویژه زنان، بیشترین آسیب را از این تحولات دیده‌اند و همچنان درگیر مبارزه برای حقوق و آزادی‌های خود هستند.
بهاران لهیب
کابل- از سال ۱۳۵۷ به این‌سو، با وقوع کودتای دولت دست‌نشانده‌ی روس در افغانستان، آمريكا برای رقابت با روسیه، گروه‌های جهادی را در پاکستان از نظر نظامی و سیاسی حمایت و سازمان‌دهی کرد. از آن روز به بعد، آمريكا همواره در امور سیاسی افغانستان نفوذ داشته است. پس از شکست روس‌ها در افغانستان، گروه‌های جهادی در سال ۱۳۷۱ قدرت را به دست گرفتند، اما به‌جای صلح و ثبات، کابل و دیگر ولایت‌ها را در جنگ‌های داخلی بر سر قدرت به ویرانه تبدیل کردند.
آمريكا، برای زمینه‌سازی تجاوز نظامی خود به افغانستان، از بقایای این گروه‌ها طالبان و شبکه‌ی حقانی را تأسیس کرد. در سال ۱۳۷۵، طالبان حکومت را در دست گرفتند و طی ده سال حاکمیت جهادی و طالبی، مردم افغانستان به‌ویژه زنان را سرکوب کردند. مردم از ظلم و جنایات طالبان و گروه‌های جهادی به ستوه آمده بودند، تا این‌که آمريكا با بهانه‌ی حمله به برج‌های دوقلو در سال ۱۳۸۱، به افغانستان یورش برد و بار دیگر مردم را با بمباران‌های خود به خاک و خون کشید. از آن سال تا ۱۴۰۰، آمريكا دولتی دست‌نشانده را در افغانستان تأسیس کرد؛ دولتی فاسد که بیکاری، فقر، خشونت علیه زنان، قتل‌های سیستماتیک و جنگ‌های مداوم میان طالبان و نیروهای دولتی از ویژگی‌های آن بود.
سرانجام، طی معامله‌ای ننگین در دوحه، آمريكا افغانستان را یک‌شبه و بدون هیچ مقاومتی به طالبان تسلیم کرد. زندگی مردم و زنان، از بد به بدتر تبدیل شد؛ طالبان همه را از کار و تحصیل محروم ساختند و هر روز قوانین و مقررات سخت‌گیرانه‌ای برای محدود کردن زنان وضع کردند. اما در مقابل، زنان آگاه افغانستان نیز به مبارزه‌ی خود ادامه داده و جنایات طالبان را افشا می‌کنند.
طالبان پس از تسلط بر قدرت، با وقاحت تمام بر دیوارهای شهر کابل شعارهایی نوشتند که گویا آمريكا را شکست داده و پیروز شده‌اند. این شعارها در اطراف سفارت آمريكا پررنگ‌تر بود، تا نشان دهند که استقلال افغانستان را به دست آورده‌اند. اما مردم افغانستان و جهان می‌دانند که اگر کمک‌های آشکار و پنهان آمريكا نباشد، حکومت طالبان حتی یک روز هم دوام نخواهد آورد.
با روی کار آمدن دونالد ترامپ، ظاهراً سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای علیه طالبان اعلام شد، اما در واقع، بنا به گزارش‌های سیگار، کمک‌های مالی هفتگی چهل میلیون دالری آمريكا به طالبان قطع نشد. آمريكا حتی میدان هوایی بگرام، یکی از پایگاه‌های استراتژیک خود را تسلیم طالبان کرد و تمامی تجهیزات نظامی خود را به آنان واگذار نمود. که حالا همه را ترامپ از طالبان می خواهد.
طالبان نیز به نوبه‌ی خود واکنش‌هایی نشان دادند؛ اما نخستین اقدام شان، قطع پرداخت معاش کارمندان دولتی بود. دردآورتر این‌که، چند روز پیش، هیأتی به رهبری زلمی خلیلزاد، که نماینده‌ی ویژه‌ی آمريكا در امور افغانستان و عامل اصلی توافقات با طالبان بود، وارد کابل شد. تمام شعارها، حتی کلمه "لا إله إلا الله" از دیوارهای سفارت پاک شد و به‌جای آن، گلدان‌های گل قرار داده شد؛ اقدامی که با واکنش شدید و تمسخر مردم مواجه شد. اصل گفت‌وگوهای میان دولت طالبان و هیأت آمريكایی مشخص نیست، اما ظاهراً این سفر برای آزادی زندانیان آمريكایی بوده که یکی از آنان نیز آزاد شد.
در واکنش به این اقدام، طالبان بار دیگر برای نمایش استقلال خود، شعارهایی را در خیابان‌های کابل نصب کردند. اما مردم افغانستان همچنان جمله‌ی معروف خود را تکرار می‌کنند: «آفتاب با دو انگشت پنهان نمی‌شود.»
در مجموع، از زمان به قدرت رسیدن گروه‌های جهادی در سال ۱۳۷۱ تا امروز، هر جنایت و هر حکومتی که در افغانستان شکل گرفته، تحت حمایت آمريكا و متحدانش بوده است. تا زمانی که دست آمريكا از افغانستان کوتاه نشود، مردم این کشور روی آرامش و زندگی خوش را نخواهند دید. بنابراین، مردم و زنان آگاه افغانستان، باید علاوه بر مبارزه علیه طالبان، علیه سیاست‌های استعماری آمريكا نیز مبارزه کنند.