شهلا محمدی

مرکز خبر – در روزهای اخیر حکم اعدام علیە وریشە مرادی، فعال حقوق زنان، زندانی سیاسی کورد و از اعضای جامعە زنان آزاد شرق کوردستان صادر شد. صدور حکم اعدام علیە این زندانی سیاسی در حالی صورت گرفت کە او مدت‌ها قبل و از ١٠ اکتبر همزمان با روز جهانی مبارزە علیە مجازات اعدام، در محکوم کردن اعدام‌های بی‌رویە و سرکوب آزادی‌‌خواهان دست بە اعتصاب غذا زدە بود و حدود ٢٠ روز در شرایطی دشوار اعتصاب غذا کرد.

صدور حکم اعدام علیە زنان در حالی صورت می‌گیرد کە خاورمیانە شرایط پر التهابی را پشت سر می‌گذارد و روزانە ده‌ها تن زندگی خود را در شرایط جنگی از دست می‌دهند، وریشە مرادی نیز در نامەاش تاکید کردە بود کە «اگر کشتارهای ناشی از جنگ را می‌بینید و برای مخالفت با آن فریاد نە بە جنگ سر می‌دهید، کشتارهای داخلی و اعدام‌هایی کە روزانە تحت لوای اسلام سیاسی صورت می‌گیرند را نیز باید ببینید. اجازە ندهید جنگ‌های فرامرزی بر موضوع سرکوب‌های داخلی جامعە سایە بیفکند.»

این موارد را با رزرین کمانگر، مسئول کمیته دیپلماسی جامعە زنان آزاد شرق کوردستان، کژار، مورد بررسی قرار دادیم و موضع کژار را در قبال سرکوب‌های داخلی بە ویژە صدور احکام اعدام علیە زندانیان سیاسی زن وریشە مرادی و پخشان عزیزی را جویا شدیم.

رزرین کمانگر، مسئول کمیته دیپلماسی جامعە زنان آزاد شرق کوردستان، کژار، در خصوص صدور و اجرای حکم اعدام در حاکمیت جمهوری اسلامی گفت: شرایط کنونی خاورمیانه، روزهای پرالتهابی را به تصویر می‌کشد که در میان جنگ‌ها سپری می‌شود و دولت‌ها در پی کسب منافع خاص خود هستند. اگر جنگ فرامرزی باشد، به ویژه در مورد ایران، که در این مدت سعی کرده با جنگ‌های فرامرزی وضعیت داخلی خود را پنهان کند، باید گفت نقطه ضعف حاکمیت وضعیت داخلی است. پس از مرگ مشکوک رئیسی، شاهد بودیم که ایران نیروهای نیابتی خود را در مرزها قربانی کرد تا وضعیتش بدتر نشود. همزمان با قربانی کردن نیروهای نیابتی، ما شاهد گسترش اعدام و صدور حکم اعدام علیه آزادی‌خواهان و به ویژه زنان بودیم. برای مثال، از مهر سال گذشته تا کنون، طبق آمار موجود، بیش از ٨٠٠ نفر اعدام شده‌اند که حدود ٣٠ نفر از آن‌ها زن هستند. اعدام‌ها چه هدفی دارند؟ به ویژه پس از انقلاب «ژن ژیان ئازادی»، این اعدام‌ها پیامی از طرف حاکمیت به جامعه است؛ پیامی که نه تنها برای حذف فیزیکی کسانی که مطالبه‌گر و معترض هستند صادر می‌شود، بلکه هدفش ایجاد رعب و وحشت در جامعه است تا مردم از مطالبات خود دست بردارند و ناامید شوند.

 

«نه تنها زندان خانه آخر نیست، بلکه سنگر مقاومت و مبارزه شده است»

 وی صدور حکم اعدام علیه زندانیان سیاسی را جنگ حاکمیت علیه جامعه دانست و گفت: در حال حاضر می‌توان گفت که جنگ اصلی میان حاکمیت و جامعه است. حاکمیت در برابر جامعه اعلان جنگ کرده است. به دفعات گفته‌ایم که انقلاب «ژن ژیان ئازادی» شکست نخورده و به پایان نرسیده و هر بار در جایی و در مکانی این انقلاب سردر می‌آورد. این بار زندان به مکانی پرشور برای انقلاب تبدیل شده است. از تعریف حاکمیت از زندان به عنوان خانه آخر، جایی که در آن فعالیت سیاسی امکان‌پذیر نیست و جان زندانی در خطر است، به این نتیجه می‌رسیم که زندان نه تنها خانه آخر نشد، بلکه به سنگر مبارزه و مقاومت تبدیل شد. شعارهایی که در طول یک سال و نیم گذشته در زندان داده شده‌اند، به همان اندازه رادیکال بوده‌اند که در طول انقلاب «ژن ژیان ئازادی» در خیابان‌ها سر داده می‌شدند. شعارهایی مانند «ژن ژیان ئازادی»، «مرگ بر دیکتاتور»، «کوردستان کوردستان، گورستان فاشیستان» و غیره در حمایت از زندانیانی که حکم اعدام برای آن‌ها صادر شده، سر داده شد.

رزرین کمانگر در خصوص بازداشت و صدور حکم اعدام برای پخشان عزیزی افزود: پخشان عزیزی در مدت زمان حبس خود در زندان اوین، تحت فشار شدید قرار داشت و خانواده‌اش از دسترسی به او محروم بودند. او از ابتدایی‌ترین حقوق خود، مانند حق ملاقات با خانواده، محروم بود و بارها تحت شکنجه قرار گرفت. به گفته خودش، او بارها با تهدید اعدام روبه‌رو شد. علی‌رغم تمام شکنجه‌ها، پخشان عزیزی در نامه‌های خود پیام انقلاب «ژن ژیان ئازادی» را مطرح کرده است. او از درد و رنج‌های خود می‌گوید، از دو ستم بزرگ جنسیتی و ملیتی (زن بودن و کورد بودن) صحبت می‌کند و برای درمان این دردها از کنفدرالیسم دموکراتیک، همزیستی مسالمت‌آمیز خلق‌ها به رهبری زنان، سخن می‌گوید. این دقیقاً همان پیام رادیکال انقلاب «ژن ژیان ئازادی» است.

او ادامه داد: بعد از اعلام حکم اعدام برای پخشان عزیزی از طرف نهادهای قضائی حاکمیت، یک موج حمایت عظیم از شریفه محمدی و پخشان عزیزی مشاهده شد. نگرانی کنشگران در خصوص وضعیت این دو زن مبارز و فعال روز به روز بیشتر شد و حمایت‌ها همچنان ادامه دارد. این حکم اعدام در واقع برای ایجاد ترس و وحشت صادر شد، اما اکنون خود حاکمیت باید از وضعیتی که در آن قرار دارد بترسد. چرا که زندان نه تنها خانه آخر نیست بلکه سنگر مقاومت و مبارزه شده است.

 

«صدور حکم اعدام در اصل یک نوع انتقام‌جویی از زنان است»

رزرین کمانگر در خصوص صدور حکم اعدام علیه وریشه مرادی گفت: طی روزهای اخیر، در میان صدور احکام اعدام، شاهد صدور حکم اعدام برای رفیقمان جوانا سنه (وریشه مرادی) بودیم. وریشه در یک سال و نیم حبس خود، مرحله‌ای جدید از مبارزه را وارد زندان کرد؛ مبارزه‌ای رادیکال که خطاب به مردم و به ویژه زنان است. تمام نامه‌هایی که وریشه در این مدت منتشر کرده، خطاب به مردم و جامعه‌اش بوده است و همه مطالباتش نیز از جامعه و مردم حمایت می‌کند. همانطور که پخشان در نامه‌های خود به سیاست‌های جنسیت‌گرایانه حاکمیت ایران اشاره کرده، وریشه نیز از تشابه سیاست‌های جنسیت‌گرایانه با راهکارهای متفاوت داعش و جمهوری اسلامی صحبت کرده است. داعش سر می‌برد، اما جمهوری اسلامی سر را به دار می‌زند؛ هرچند ابزار متفاوت است، اما هدف یکی است: حذف فعالین زن از عرصه سیاست.

رزرین کمانگر افزود: صدور حکم اعدام علیه زندانیان سیاسی ادامه همان جنگی است که علیه زنان در جریان است. پس از انقلاب «ژن ژیان ئازادی» و پیشاهنگی رادیکال زنان در این انقلاب، صدور حکم اعدام در حقیقت انتقام‌گیری از زنان است. این جنگ با جامعه به ویژه زنان ادامه دارد و هدف آن ارسال پیامی به زنان است: حاکمیت زن را به عنوان یک فرد تسلیم شده و بی‌اراده می‌خواهد، اما آنچه ما امروز در ایران شاهد آن هستیم، زنی است جسور، نترس و با اراده که از هیچ سیاست جنسیت‌گرایانه نمی‌ترسد و از مطالبات خود دست نمی‌کشد.

وی در رابطه با مقاومت زندانیان سیاسی و موضع‌گیری وریشه مرادی در زندان نیز اظهار داشت: موضع وریشه در نامه‌هایش کاملاً رادیکال است. در طول این یک سال و نیم، موضع او بر این مبنا بود که «یکی برای همه و همه برای یکی». این نشان می‌دهد که مواضع او نه به خاطر شخص خودش، بلکه به خاطر تبعیضی است که علیه زنان وجود دارد. وریشه زمانی که حکم اعدام نگرفته بود، برای حمایت از زنانی که حکم اعدام گرفته بودند، از حضور در دادگاه‌هایی که در آن‌ها حق دفاع وجود نداشت، خودداری کرد و گفت که چنین دادگاه‌هایی را به رسمیت نمی‌شناسد.

 

«جنگ‌های فرامرزی نباید ماشین کشتار حاکمیت را تسریع کند»

رزرین کمانگر، با اشاره به اهمیت مقاومت در زندان و همچنین حمایت زندانیان از هم گفت: «به نظر من این پیام از یک خط فکری می‌گوید که هر زمان و هر مکان به زمان و مکان مبارزه و مقاومت مبدل می‌شود. چرا گفتم یک مرحله نوین را به مبارزات و ادبیات زندان اضافه کرد؟ این بود که ما به عنوان پیشاهنگان یک انقلاب در زندان، به همان اندازه رادیکال هستیم که خیابان‌ها در انقلاب «ژن ژیان ئازادی» رادیکالیسم وجود داشت. پس حاکمیت هم از این موضع‌ها می‌ترسد و این موضع‌ها زمانی پررنگ‌تر می‌شود که حمایت‌ها از آن بیشتر می‌شود. ما در طول این یک سال و نیم حمایت گسترده‌ای از اقدامات و نامه‌های وریشه، پخشان و زندانیان سیاسی دیگر را می‌دیدیم و وضعیت زندانیان سیاسی مشابه به هم است و اگر سکوتی صورت بگیرد، زمینه را برای حاکمیت بیشتر می‌کند که به اعدام‌هایش گسترش ببخشد.»

 

صدای زنان ستم‌دیده و آزادی‌خواه

وی تاکید کرد که: «موضع‌‌های پخشان عزیزی و وریشه مرادی، تنها شخصی نبود و آنها در زندان به صدای انقلاب، صدای زنان ستم کشیده و در عین حال صدای زنان آزادی‌خواه مبدل شدند. این باعث شد که حمایت‌ها از خود زندان هم و نه تنها در زندان اوین بلکه کارزارهای نه به اعدام در زندان رشت و دستگرد اصفهان در این چند روز صورت گرفتند. اینها یعنی یک مطالبه مشترک وجود دارد و آن آزادی جامعه است و سیاست اعدام یک سیاست غیرانسانی است که همه‌ی اقشار جامعه با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و باید همانطور که وریشه در نامه‌اش اشاره کرد، جنگ‌های فرامرزی باعث نشود ماشین کشتار حاکمیت روز به روز سیاست زن‌کشی‌اش را سرعت ببخشد.»

 

«وریشه به نبرد با تاریکی رفت»

این عضو کژار، بر تداوم سال‌ها مقاومت زنان در زندان تاکید کرد و زینب جلالیان و شیرین علم‌هولی را نمونه‌هایی از «مقاومت نامثال زدنی» در زندان اعلام کرد و گفت: «پروسه زندان و مقاومت زندان سال‌هاست که ادامه دارد. ١٧ سال است که زینب جلالیان یک مقاومت نامثال زدنی را در زندان‌های ایران نشان داده و دقیقا سیاست جنسیت‌گرایانه علیه‌ او  اعمال شد و تا امروز هم این سیاست‌ها ادامه دارد به منظور اینکه از هدفش دست بکشد اما زینب، یک سنبل مقاومت و مبارزه در زندان شد. بعد از او ما اعدام شهید شیرین علم‌هولی و یارانش را داشتیم که به یک سنبل مقاومت جهانی مبدل شدند.»

وی با اشاره به معنی ادبی نام‌های پخشان و وریشه، گفت: «پخشان یعنی شعر و به نظر من پخشان یک شعر عظیم و یک ادبیات عظیم را به مبارزه مبدل کرد و وریشه یعنی درخشش و همانطور که در فضای مجازی منتشر شد او به نبرد با تاریکی رفت. یعنی الان هم زندان پیشاهنگ مبارزه است با مبارزانی همچون وریشه، گلرخ، شریفه، پخشان عزیزی و زینب جلالیان. آنها از مطالبات جامعه صحبت می‌کنند که یک مطالبه شخصی نیست و مطالبه برای جامعه است. پس لازم است که همه‌ی جامعه الان به صدای آنها مبدل شوند، صدای پخشان‌ها، وریشه‌ها، زینب جلالیان، شریفه‌ها، گلرخ‌ها و کسانی که حتی شاید حاکمیت هم اسمی از آنها نمی‌برد.»

 

حمایت از زندانیان سیاسی و کارزارهای بین‌المللی

رزرین کمانگر به عنوان مسئول کمیته دیپلماسی کژار، در مورد حمایت‌های صورت گرفته از زندانیان سیاسی بیان کرد: «ما از همان روزهای اول همچون کژار، موضع خودمان را نشان دادیم. البته نه تنها برای رفیق مبارزمان وریشه مرادی، بلکه در راستای لغو حکم اعدام برای شریفه محمدی و پخشان عزیزی، کارزارهای بسیاری صورت دادیم. از ٩ می امسال، کمپین نه به اعدام، آری به حیات آزاد را تشکیل دادیم که در دوران‌های مختلف شیوه‌ی کاری‌اش در همان راستای مطرح کردن وضعیت زندانیان سیاسی و در عین حال لغو احکام اعدام بود و تا به امروز هم این کارزارها ادامه دارد و خوشبختانه نه در سطح ایران بلکه در سطح بین‌المللی هم با استقبال خوبی مواجه شده است. در عین حال، در حمایت از وریشه مرادی و دیگر زندانیان سیاسی اعتصاب‌های دوره‌ای صورت گرفت و البته قبل از اروپا، مادران آشتی در شرق کوردستان این کار را انجام دادند و اینها همه قابل ستایش است. به نظرم هرچند فعالیت‌های بسیاری صورت گرفته، از این به بعد هم باید فعالیت‌های گسترده و بسیاری صورت بگیرد چون هر اندازه که اتحاد بیشتر باشد و همبستگی در میان زنان بیشتر باشد، به همان اندازه می‌شود گفت که می‌توانیم این ماشین کشتار را متوقف کنیم.»

 

حمایت‌های فراملیتی و اهمیت آزادی زندانیان سیاسی

او همچنین بر حمایت پلتفرم‌ها از زندانیان سیاسی از جمله پخشان عزیزی و وریشه مرادی اشاره داشت و گفت: «علاوه بر کژار، پلتفرم‌های مختلفی از جمله پلتفرم فراملیتی زنان به حمایت گسترده‌ای از هر دو زندانی سیاسی زن و همه زندانیان سیاسی و تحت ستم در زندان‌ها کارزارهایی را شروع کردند و کمپین‌هایی ویدیویی از جامعه ایران و خاورمیانه و سطح بین‌المللی را گرفتند و این همچنان ادامه دارد.»

 

نیاز به همبستگی بیشتر و حمایت از زندانیان سیاسی

رزرین کمانگر، بر اهمیت حمایت جامعه از مقاومت زندان تاکید کرد و افزود: «زندانیان سیاسی مطالبات برحقی دارند و نه تنها برداشتن حکم اعدام، بلکه آزادی همه‌ی آنها مطرح است. ما از یک سیاست دموکراتیک صحبت می‌کنیم، از آن چیزی که پخشان عزیزی در نامه‌اش نوشته و از آن مطالبه‌ای که وریشه در حال حاضر نشان می‌دهد. اینها مطالبات برحقی هستند و اگر ما می‌خواهیم جامعه‌ای آزاد و دموکراتیک را به وجود بیاوریم، باید در اصل آزادی زندانیان سیاسی مطرح شود و همانطور که خود زندانیان در زندان صحبت کردند، زندانیان سیاسی باید آزاد شوند. به همین دلیل این حمایت‌ها باید بیشتر شود.»

 

حمایت زنان روژآوا و استمرار کارزارها

او همچنین ضمن قدردانی از حمایت زنان روژآوا از پخشان عزیزی و وریشه مرادی، بیان کرد: «هم پخشان و هم وریشه در روژآوا حضور داشتند و بخاطر همین ما حمایت زنان روژآوا را هم داشتیم. به نظر من زنان روژآوا هم ستم دیده‌اند و هم طعم آزادی را چشیده‌اند. بخاطر همین از هردو عزیز حمایت کردند و اعلام کردند تا لغو حکم هر دو آنها این حمایت‌ها گسترش پیدا خواهد کرد.»