«بنیادگرایی اسلحە و حربە دولتهای قدرتمند علیە کشورهای منطقە»
بلقیس روشن با اشاره به مبارزه زنان افغانستان می گوید:«برای کسانی کە میگویند اینگونە نمیشود و نا امید هستند، زنان کوبانی نمونە بسیار خوبی است برای تمامی زنان در کشورهای اسلامی، زنان وقتی ایستادە شوند هیچ مردی نمیتواند حق آنها را بخورد.»
شهلا محمدی
مرکز خبر – جنگ در خاورمیانە در حال گسترش است و زنان قربانیان اصلی این جنگها محسوب میشوند. همزمان با اینکە دولتهای منطقە در حال سهمخواهی از شکل گرفتن دیزاین نوین خاورمیانە هستند، گروەهای بنیادگرا نیز قویتر شدە و در سطح بینالمللی برای بە رسمیت شناختن آنها تلاش میشود. گروەهایی کە بنیاد خود را براساس آپارتاید جنسیتی و تبعیض علیە زنان پایهگذاری کردەاند اکنون در راس حاکمیتها قرار دارند.
جنگ علیە زنان از هر سو آغاز شدە و زنان در جهان و بە ویژە خاورمیانە هر روز با مسائل و بحرانهای بیشتری روبرو میشوند. طالبان از جملە گروەهایی است کە پس از گذشت چهار سال همچنان علیە زنان افغانستان قوانین تبعیض آمیز بیشتری وضع میکند و از سویی بسیاری از دولتها علاوەبر اینکە روابط تجاری و سیاسی با این گروە بنیادگرا ایجاد کردەاند برای بە رسمیت شناختن آن در سطح جهانی و منطقە نیز تلاش میکنند.
وضعیت کنونی زنان در جهان و خاورمیانە، آپارتاید جنسیتی در افغانستان و روابط دولتهای استعمارگر با گروەها و دولتهای بنیادگرای خاورمیانە را با بلقیس روشن، سیاستمدار و نمایندە پیشین پارلمان افغانستان و فعال حقوق بشر مورد ارزیابی قرار دادیم.
بلقیس روشن در ابتدای سخنان خود با اشارە بە اینکە مسئلەی خاورمیانە سالهای طولانی است برای کشورهایی کە میخواهند بر آن حکمرانی کنند مخصوصا کشورهای آمریکا، کشورهای اروپایی در کنارش روسیە چین و ... بازیچە است و بنیادگرایی را بهترین حربە خود میدانند، گفت: اگر تاریخچە گذشتە این کشورها را مرور کنیم در مقابل جنگ سردی کە بین جناح اتحاد جماهیر شوروی سابق و کشورهای غربی بود (کشورهایی کە خود هم بە سیستم سوسیالیزم کمونیسم هم وفادار نماندند)، بنیادگرایی را بهترین اسلحە و حربە برای خود دانستند و این حربە را تا امروز برای سرکوب نهادهای روشنفکری دمکرات و نهادهایی کە ضد استعمار و ضد استثمار در کشورهای خود هستند، استفادە میکنند.
وی با اشارە بە اینکە زنان و کودکان قربانیان اصلی جنگها هستند گفت: اگر ما از فلسطین و اسرائیل شروع کنیم کە بیشترین تاریخ جنگ را دارند میبینیم کە در مجموع هم در طرف فلسطین و هم در طرف اسرائیل جامعه بویژه زنان قربانی میشوند، مخصوصا فلسطین و غزە میبینیم بە یک قربانگاە و مرکز تجارت سیاسی و تسلیحاتی تبدیل شدە است. این تجهیزات و تسلیحاتی کە امروز آمریکا و اروپا بە اسرائیل میدهند تنها بە این معنی نیست کە میخواهند اسرائیل حفظ شود میخواهند کە تجارت اسلحە و مهمات خود را داشتە باشند، مهمات خود را آزمایش میکنند و مردم آن، وسیلە آزمایش است.
در ادامە با اشارە بە دیگر دولتهای بنیادگرا و مذهبی در منطقە کە دست نشاندە کشورهای غربی هستند گفت: در مصر ، سوریە و در ایران میبینیم. اینها خواستند کە رژیمهای وقت را سرکوب کنند و از بین ببرند و در جایش آخوندها و ملاها را بە قدرت آوردند نمونە خوبش ایران است از روزی کە چهل و شش سال قبل اینا بە قدرت رسیدند تا امروز بە نحوی کشورهای غربی و در راسش آمریکا فقط اعلامیە میدهد، محکوم میکند و مخالفت میکند اما عملا برای نابودیش هیچ کاری نکردە و برعکس هرباری کە ضعیف شدە آن دولت باز بە نحوی راە را برایش باز کردە و یا حاکمان آن دولتها ریاست جمهوریشان تغییر کردە اما همان سیاست و سیستم حاکم است.
وی با تاکید بر اینکە افغانستان هم یک نمونە دیگر در طول چهل و پنج سال گذشتە است گفت: «افغانستان تجربەهای بسیار متفاوتی را پشت سرگذاشته است، ابتدا زیر نام کمونیسم کە روسیە بە افغانستان حملە کرد و نوکران افغانی در این حمله انسانهای بسیاری از جمله زنان و کودکان را قتل عام کردند. بعد جنگهایی که از پیش تنظیم شده بود، در ایران رشد کرد و در پاکستان توسط امریکا و کشورهای عربی تقویت شد و در افغانستان اقدام به کشتار و جنایتهای فجیعی علیە زنان انجام دادند. ماحصل این کشتار باز تولید طالب بود. این چیزی نیست کە تنها ما بگوییم مستند است کە بی نظیر بوتو در زمان خود اقرار کرد کە اجرای کنندە آن ما بودیم و تامین کنندە پولش عربستان سعودی و تفکرش از آمریکا بود.»
وی با اشارە بە بازگشت بە اشغال افغانستان توسط کشورهای غربی و بە بهانە مبارزە با تروریسمی کە خود تولید کردە بودند، افزود: پس از پنج سال حکومت کردن، دوبارە در طول بیست سال بە افغانستان حمله کردند، زیر نام دمکراسی و مبازرە با تروریسم آمدند و چقدر مردم را کشتند و بە خاک ما تجاوز کردند. کسانی را برسر قدرت آوردند کە در طول ١٠ سال قبلش کشتارهای بسیار خونین سر مردم آوردە بودند هیچ کدام از اینا بە میز محاکمە و عدالت نکشاندند.
بلقیس روشن همە بیانیەها و ادعاهای این کشورها را بازی قدرت میخواند و میگوید: در آن زمان زنان و مردان زیاد اعتراضات داشتند و میگفتند کە اینان باید محکامە شوند، حقیقت یابی هم شد، کمیسیون حقوق بشر هم جور شد کلشان رو در طاقچەای بلند ماند تا امروز. کسایی کە ٢٠ سال دستنشاندە خود آمریکا بود و در قدرت بودند و در اصل عامل فقر و کشتار مردم افغانستان بودند.
وی با توجە بە شرایط کنونی پاکستان و همچنین با تاکید براینکە سیاستمداران و خود حاکمان را چیزی نمیشە فقط مردم عام از بین میروند، افزود: چیزی کە خطرناک است و تا امروز هم ماندە، روش تقویت بنیادگرایی است هنوز هم کشورهای غربی و کشورهای قدرتمند شرقی بر این عقیدە هستند کە بهترین وسیلە برای کشورهای اسلامی مسئلە بنیادگرایی است. بە نام اسلام بسیار راحت میتوانند هم مردم را بی سواد، تنگنا و فقر نگەدارند و هم منافع خودشان را حفظ کنند. حتی طالبها اولاد خود را برای با سواد شدن بە کشورهای غربی روان میکنند اما اولاد مردم این حق را ندارند.
او با تاکید بر اینکە «وضعیت امروز زنان افغانستان شاید در قرون اولیە و عصر حجر هم نبودە باشە»، سخنان خود را چنین ادامە داد: حالی کە امروز بە نام اسلام و بە نام پیشرفت تطبیق میشود از قانون امر بە معروف و نهی از منکر گرفتە، از اولین روزی کە طالب داخل شد منع دختران را از مکتب تا صنف شش تا امروز چهار سال شدە و سازمان ملل و آمریکا و نهادهای مختلف همیشە محکوم کردند این را، حتی اگر محکوم هم کردند بە معنای عملی شدن آن نیست. بعد از سال ١٩٩١ ما میبینیم هرچقدر کە سازمان ملل محکوم کردە فجایع افغاستان را همانقدر افغانستان در عمق بدبختی و جنگ و فقر و بی سوادی فرو رفتە حتی حمایت آنها بر منفعت مردم نبودە در واقع از نظر من یک نوع عوام فریبی است.
او با اشارە بە تناقضی کە در اعمال دولتها و بە ویژە سازمان ملل وجود دارە، افزود: از یک طرف محکوم میکنند و از یک طرف سرانی کە حتی در لیست سیاە ملل متحد است کە از سراج الدین افغانی گرفتە تا تمام ۶٠ نفر بلند رتبە حکومت طالب کە در این لیست قرار دارند حداقل ٣٠ نفر از آنها در کابینە هستند و اینا کلا سفر میکنند بە نامهای مختلف.
رفتار دولتهای غربی در برخورد با حاکمیتهای کشورهای خاورمیانە همیشە متناقض بودە و اعمال آنها برای تحت فشار دادن خلقهای خاورمیانە بودە و در جهت حمایت از بنیادگرایان حاکم. بلقیس روشن اینگونە این مسئلە را ارزیابی میکند و میگوید: جلسە دوحە را شما ببینید دو جلسە را بدون حضورداشت طالب گرفتند اما جلسە سوم مطلقا بە خاست طالب. من بر این عقیدە نیستم کە آنها برای مردم افغانستان یک تصمیم جدی میگرفتند، حتی آنچە کە قبلا بە صورت نمایشی یک دو عضو زن حضور داشتند بە خاست طالب آن را تغییر دادن و شکل سمبلیک آن را هم حفظ نکردند. از جامعە مدنی هم کسی حضور نداشت و پشت درهای بستە بە همراهشان نشست کردند. آلمان خودش سفارت افغانستان را بست بە خواست طالبان، ٢٨ نفر را رد مرز کرد و بە طالب تسلیم داد، از یک طرف آمریکایی کە محکوم میکند هفتەوار چهل میلیون دلار بە حساب طالب و بە نام مردم افغانستان روان میکند در حالی کە یک دلار آن بە نفع مردم استفادە نمیشود. تحریمی کە دارند برای سران رژیم آخوندی ایران تفاوتی نکردە بچەهایشان در بهترین کشورهای خارجی تحصیل میکنند و در حاکمیت دخیل هستند و فساد بە اوج خود رسیدە فقط سر مردم عام فشار آوردە، از یک طرف دست طالب و حزب اللە را باز میکند تا فشار بیشتری سر مردم وارد کنند.
وی در مورد مسائلی کە زنان خاورمیانە بە ویژە با آن روبرو هستند نیز میگوید: متاسفانە تشکلهای کلان در سطح کشورها جور نشدە و زنان هم فرصت براشان دادە نشدە و از لحاظ اقتصادی و اجتماعی کمتر در جامعە بودە و کوشش شدە زنان در حاشیە ماندە و بی سواد بمانند و از این لحاظ زنان در سطح كشورها و نە در سطح خاورمیانە و حتی در سطح دنیا و در کشورهایی کە پیشرفت هم کردند نخواستە و یا نتوانستەاند هماهنگی و اتحاد بین زنان داشتە باشند کە تا از لحاظ سیاسی در تصمیمگیریها سهیم باشند و از لحاظ اجتماعی در جامعە و از لحاظ حفاظتی بتواند از اطفال و خود محافظت کند.
«بیشترین سود سیاسی کە میبرند از وجود زنان است»
بلقیس روشن در ادامە سخنان خود در پاسخ بە این سوال کە چرا در چنین شرایطی طالبان هر روز زنان را بیشتر محدود میکند، گفت: ماهیت و سیاست آنها ضد زن است، زنی کە برای آنها وسیلە تولید مثل است و نیروی جنگی برای آنها تولید کردە است. بیشترین سود سیاسی کە میبرند از وجود زنان است. یک پروژە کە برای کشورهای غربی و حاکمیت پیشین خوب بود این بود کە اعلام کردند میخوایم زنان افغانستان را با سواد سازیم اما امروز همانکە پایشان را از افغانستان بیرون گذاشتن و طبق قرارداد افغانستان را تسلیم کردند میگویند کە بیش از ٩٠ درصد مردم افغانستان زیر خط فقر زندگی میکنند و از هر پنج طفل سە طفل در گرسنگی بە سر میبرند. زنانی کە در طول چهل و شش سال جنگ قربانی دادند، بی سرپرست شدند و امروز کلا در زندانی بە نام افغانستان زندانی هستند و میگویند شما حق ندارید بدون محرم بیرون شوید حق ندارید بە پارک بروید،۶۰ هزار آرایشگاە را بستە کردند.
وی معتقد است کە طالبان امروز هم قدرت خود را باز میخواهند توسط زنان بە دست بیاورند و جامعە امپریالیستی نمیخواهند زنان در دنیا بە ویژە در این کشورها پیشرفت کنند بە همین دلیل اکثرا با قیودات موافق هستند. کسانی هستند کە میخواهند بگویند با مدرسە رفتن دختران همە چی حل میشود و طالب گل و گلزار است.
تمام چیزیهایی مانند موبایل و تلفزیون کە قبلا خودشان حرام اعلام کردەبودند و استفادە از آن را کفر مطلق میدانستند و همین ابزارها را امروز برای تبلیغ خود استفادە میکنند و نمیگویند گناە است، کلشان موبایل لوکس دارند از شبکەهای اجتماعی استفادە میکنند اما باز هم برای زنان میگویند کفر است، زنان بیرون نشوند. اگر شما با کفر پیوند ندارید و بە گفتەی خودتان اسلام جواز این را بە شما ندادە پس چطور کمکهای آمریکا را میگیرید و میخورید پس چطور چین کە بە اصطلاح شما یک کشور کمونیستی است (هرچند کە او پابند بە کمونسیتی بودن نیست) امروز بیشترین قراردادهای اقتصادی خود را با افغانستان دارد، معادن افغانستان را امروز چین بە نحو دیگەای گارت میکند بە همین منفعت سفارت افغانستان را بە طالب داد.
امروز باز کشور افغانستان یک میدان جنگ بین آمریکا و روسیە و چین دیگران است، مبارزە با تروریسم هم جنگ قدرت این کشورها است و افغانستان پایگاە مفتی برای آنها است. ایران هم گفت اینا تروریسم هستند اما پشت صحنە با آنها دست میدهند و اکثر محدودیتهای علیە زنان آموزگارشان رژیم خونخوار آخوندی ایران است بە همین خاطر قیودات را آگاهانە میآورند و اسلام تنها وسیلەای است برای منحرف کردن مردم.
وی در ادامە با خطرناک خواندن مدارس دینی کە اکنون در افغانستان برپا میشوند، گفت: اعلام کردند از رسانەها کە تقریبا هزار مدرسە دینی ساختە شدە و بیش از ٢۵٠ هزار زن و طفل در آنجا درس میخوانند، اینا در آیندە انتحاریهایی هستند کە حداقل سە نسل افغانستان باید با آنها مبارزە کنند ،مادری کە افکارش شستشو میشود اولاد خود را با آن ذهنیت پرورش میکند. همین روش ایران زنان را توسط زنان محکوم کردن است. چیزی کە در افغانستان سابقەای ندارد و امروز تله دیگر آمریکا است کە برای مردم افغانستان و در مجموع مردم خاورمیانە دارد.
او با اشارە بە قوانین ضد زنی کە اکنون رایج است و در حاکمیت قبلی هم حاکمان اجازە وضع قوانین دمکراتیک را ندادند، افزود: در دوران جمهوریت هم وقتی قانون ممنوعیت ازدواج کودکان قبل از ١٨ سال بە پارلمان آوردە شد، این حاکمان با ذهنیت بنیادگرایی و ذهنیت طالبی مانع تصویب آن شدند و خواستند کە دختران ٩ سالە ازدوج کنند ( دختری کە نە حق انتخاب داشت و نە بە او سطح از آگاهی رسیدە بود کە انتخاب کند در واقع اینا وسیلە خرید و فروششان هستند).
با اشارە بە اینکە زنانی کە مبارزە میکنند اولین گروهی بودند کە خیزش کردند و امید برای افغانستان هستند، گفت: خواست همە ما است کە ما زنان بتوانیم روزی دارای یک انسجام سیاسی و تشکیلاتی باشیم. در اعتراضات دیدیم کە زنان زندان شدند، شکنجە شدند مورد تجاوز قرار گرفتند همین کشوری کە خود میگوید زن بدون محرم بیرون نشود ولی خودشان هجوم بردند بە خانەها بە مدارس و زنان را میبرند بە زندان و هفتەها گم هستند و بعد از انکە میآیند کە بە دلیل عذابی کە دیدە و خشونتی کە شدە یا خودش را میکُشد یا طالبای دوم کە خانوادە هستند و با غیرت و ناموسی گفتن آنها را میکشند و یا جامعە هم نمیپذیرد، یعنی زنان در دو سە قسمت پذیرفتە نمیشوند. در ایران هم بە همین شکل است از یک طرف خشونت دولت و از یک طرف قتلهای ناموسی کە صورت میگیرد.
بلقیس روشن با اشارە بە اینکە زنان در برخی از کشورها از حق انسانی خود برخوردار هستند، در حالی کە در کشورهایی مثل افغانستان و ایران و دیگر کشورهای اسلامی زنان از حق انسانی خود برخوردار نیستند و آنها را وسیلە تولید مثل و ارضای شهوت جنسی مردان میپندارند، گفت: مبارزە از خود شخص شروع میشود و ما باید بە این عقیدە برسیم کە مبارزە میکنیم، مبارزە قربانی میخواهد مبارزە مشکلات دارد سختیها دارد ایستادگی میخواهد و ما باید بە این باور برسیم تا خودمان حق خود را نگیریم کسی آن را بە ما نمیدهد.
با توجە بە لزوم هماهنگی بین زنان بە ویژە در کشورهای منطقە، بلقیس روشن گفت: مبارزە از فرد شروع میشود بە تشکلها میرسد و بعد بە سطح منطقەای و جهانی، ماباید از زنان بیاموزیم از آنها الگو بگیریم و بدانیم کە آ ن را در کشور خود چگونە پیادە کنیم و بدون این ما نمیتوانیم یک آیندە خوب و حق واقعی خود را بە دست بیاوریم.
«زنان معترض افغانستان حتی برای مردان هم بە امید تبدیل شدەاند»
بلقیس روشن با اشارە بە مبارزات زنان و البتە وجود زنانی لابیگر کە مخالف با تلاشهای زنان عمل میکنند، گفت: ایجاب نمیکند زنانی کە لابیگر هستند و زنانی کە فقط از فرصتها استفادە میکنند برای پر کردن جیب خود ، برای رسیدن باندها احزاب گروەها یا کشورها نقش لابیگر را بازی میکنند، متحد شویم. آنها را باید از صف خود دور کنیم اینگونە زنان در افغانستان، در ایران و در کشوهای دیگر هم هست. این زنان هر روز یک رنگ عوض میکنند، امروز دمکرات هستند فردا مذهبی بسیار خطرناک میشوند کە ما میتوانیم در افغانستان نام ببریم. محبوبە سراج در افغانستان در ٢٠ سال حاکمیت قبلی هم خو ب سود برد، نهاد مدنی داشت و خود را یک زن دمکرات اروپا نشین نشان میداد و الان در دوران طالبان با آنها همراە شدە و ذبیحاللە او را مادر گفتە میکند.
او برای تاکید بیشتر بر هماهنگی این زنان با رژیمهای حاکم گفت: یک چیز بسیار جالب است کە او میتواند آزادنە بیاید و در کنفرانسهای کشورهای اروپایی و آمریکایی شرکت کند حتی کاندید جایزە نوبل باشد. از مرز بیرون میرود و عکس میگیرد و وقتی داخل میرود طالب از او پرسان هم نمیکند اما اگر این را زن دیگر برود مطمئنا خود را در زندانهای طالبان میبیند.
او با اشارە بە اینکە زنان معترض افغانستان حتی برای مردان هم بە امید تبدیل شدەاند، بر لزوم این ایستادگی تاکید کرد و گفت: برای کسانی کە میگویند اینگونە نمیشود و نا امید هستند، زنان کوبانی نمونە بسیار خوبی است برای تمامی زنان در کشورهای اسلامی، زنان وقتی ایستادە شوند هیچ مردی نمیتواند حق آنها را بخورد. زنان کوبانی تفاوت وجود داشت در مبارزە و جنگشان، آنها هم میتوانند از سلاح استفادە کنند و از حقوق خود دفاع کنند.
بلقیس روشن در پایان سخنان خود با تاکید براینکە آپارتاید جنسیتی همگی حمایت میکنند، گفت: اما نباید تنها امید ما سازمان ملل باشد چرا کە بە رسمیت شناختە شود و عملی نشود برای ما فایدەای ندارد. تنها در روی کاغد و کتاب فایدە ندارد.