تصنیف رایج‌ترین فرم در موسیقی سنتی ایرانی است که وزن متریک دارد. نام کامل این فرم احتمالاً «تصنیف صوت» بوده که به مرور زمان کوتاه شده‌است. اصطلاح تصنیف از حوالی سده‌ی ۸ تا ۹ قمری به کار رفته و در سده‌ی دهم قمری رواج یافته‌است. با این حال، برخی محققان موسیقی واژه‌ی تصنیف را به معنایی عام‌تر که شامل هر موسیقیِ موزون آوازی باشد، تعبیر می‌کنند و برای آن ریشه‌های کهن‌تری مانند گاتاهای زرتشت می‌جویند.