میساء القاضی

سودان - در گرماگرم بحران اقتصادی و جنگی که یک‌ونیم سال است این کشور را درگیر کرده، زنان سودانی با کارآفرینی‌های کوچک، راهی تازه برای خودنمایی توانایی‌هایشان یافته‌اند.

اسلام سرالختم یکی از این زنان کارآفرین است. او با وجود داشتن مدرک مهندسی پزشکی، مانند بسیاری دیگر از زنان سودانی با فقر دست و پنجه نرم می‌کند. مشکلات او از زمانی آغاز شد که پس از فارغ‌التحصیلی می‌خواست برای کار در حوزه مهندسی برق، در دوره‌های تخصصی شرکت کند، اما به دلیل نداشتن پول کافی برای این دوره‌ها، تصمیم گرفت کسب‌وکار کوچکی راه‌اندازی کند.

کار او با تولید عطری محلی به نام «سرتیه» آغاز شد؛ عطری که پیش از این از هند وارد می‌شد. سرتیه در صنایع سنتی عطرسازی کاربرد دارد و زنان سودانی از آن برای ایجاد رنگ سیاه مشهور در حنای خود استفاده می‌کنند. اسلام سرالختم با تولید محصولی باکیفیت و قیمتی مناسب، توانست با نمونه‌های وارداتی رقابت کند. او محصولات دیگری هم تولید می‌کرد که به دلیل کمبود مواد اولیه، تولیدشان متوقف شد.

جنگ بسیاری از دارایی‌های اسلام را از بین برد، اما او دست از کار نکشید. پس از آوارگی به ایالت شمالی، تولید سرتیه را ادامه داد و با چند نفر دیگر، تولید صابون را هم آغاز کرد. با وجود کمبود مواد اولیه و سرمایه اندک، محصولاتش در بازار محلی با استقبال روبرو شد. اسلام می‌گوید: «ساخت سرتیه را در کلاس‌ها و کارگاه‌ها آموختم. راه‌های زیادی برای کسب درآمد از طریق آموزش‌های حرفه‌ای وجود دارد.»

تجربه‌ای که پیش از جنگ به دست آورده بود، به او کمک کرد تا در شرایط جدید از صفر شروع نکند: «مشکل اصلی، توزیع و بازاریابی بود. ظروف بسته‌بندی هم گران بود و باید از شهرهای دیگر تهیه می‌کردیم. خوشبختانه همکارانم در تولید و فروش صابون کمکم کردند.»

اسلام از مسئولان می‌خواهد فرصت‌های آموزشی بیشتری فراهم کنند: «در شرایط کنونی کشور، فارغ‌التحصیلان جوان در همه رشته‌ها به حمایت نیاز دارند.»

 

 

دعاء خالد هم مسیری مشابه را طی کرده است. این دانشجوی پزشکی مقیم عربستان، علاقه‌اش به نقاشی را به یک کسب‌وکار موفق تبدیل کرده است. او با وجود مشغله تحصیلی، توانسته بزرگترین فروشگاه آنلاین هدایا را در ایالت شمالی راه‌اندازی کند. دعاء می‌گوید: «پزشکی و نقاشی هر دو به من امکان می‌دهند به مردم خدمت کنم. خوشحالم که در هر دو مسیر موفق بوده‌ام.»

دعاء خالد که در عربستان بزرگ شده و اکنون در دانشکده پزشکی ایالت شمالی سودان تحصیل می‌کند، کارش را با ساخت بوکمارک و جاکلیدی آغاز کرد. استقبال دختران از این محصولات برای هدیه دادن، او را به فکر راه‌اندازی مغازه هدایا انداخت. کم‌کم دامنه کار را به طراحی پوستر و تزیین لوازم عروسی مانند «شیله» و هدایای عروس و داماد گسترش داد.

او که در آغاز حتی یک دستگاه چاپ یا کاغذ نداشت و مجبور بود از مغازه‌های چاپ کمک بگیرد، حالا با تجهیزات خودش در خانه کار می‌کند. محصولاتش نه تنها در ایالت شمالی، بلکه در مناطق دوردست و ایالت نیل هم خریدار دارد و در رویای گسترش کار به سراسر سودان و خارج از آن است.

دعاء خالد معتقد است جنگ و آوارگی، در کنار همه تلخی‌هایش خلاقیت آفریده است: «آوارگان با راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک و تلاش برای شروع دوباره، همه جا تأثیر مثبت گذاشته‌اند. در کنار هر تاریکی، روشنایی هست.»

او در پایان سخنانش به دختران و زنان می‌گوید: «همین حالا شروع کنید. من هم سرمایه نداشتم و با قرض از صاحب یک کتابفروشی کارم را شروع کردم. الان نه تنها بدهی‌ام را پرداخته‌ام، بلکه مواد اولیه را از خارج وارد می‌کنم. مهم این است که قدم اول را بردارید.»