مدینه مامداوغلو

آمد - کارگران در کوردستان و ترکیه، به مناسبت روز جهانی کارگر، یکم ماه مه، در میادین به جشن خواهند پرداخت. با توجه به بحران اقتصادی جاری در کشور و نبود نظارت موثر، هزاران کارگر در محیط‌های غیرایمن مشغول به کار هستند و در حوادث ناشی از کار جان خود را از دست می‌دهند. این کارگران، که خواستار شرایط ایمنی در محیط کار و زندگی‌ای در شأن انسان‌ها هستند، خواهان اصلاحات در شرایط کنونی می‌باشند.

بر اساس آمار شورای ایمنی و بهداشت کار (ISIG) در سال ٢٠٢٣؛ یک هزار و ٩٣٢ کارگر در حوادث ناشی از کار جان خود را از دست دادند. ١۴٧ نفر از این تعداد را کارگران زن تشکیل می دهند. همچنین در ٣ ماهه نخست امسال، ۴٢۵ حادثه ناشی از کار رخ داده که ١٢ نفر از آنها زن بوده اند.

ما درباره افزایش حوادث کارگری و شرایط شغلی کارگران زن در ترکیه، با سرپل اونال، نماینده شورای ایمنی و بهداشت کار (ISIG) در استانبول، گفت‌وگو کردیم.

 

«بحران اقتصادی کارفرمایان را به سمت استخدام نیروی کار ارزان سوق می‌دهد»

سرپل اونال با ابراز تأسف از جان باختن سالانه حدود ٢ هزار کارگر در حوادث ناشی از کار، اظهار داشت: «متأسفانه شاهد از دست رفتن جان هموطنانمان در حوادث ناشی از کار به دلیل فقدان تدابیر ایمنی شغلی کافی، عدم نظارت و بی‌ثباتی شغلی هستیم. سال گذشته، ١٩٣٢ نفر از کارگران جان خود را به دلایل قابل پیشگیری از دست دادند. افزایش تدریجی بحران اقتصادی سبب شده است تا کارفرمایان به دنبال نیروی کار ارزان‌تر و کاهش هزینه‌ها باشند. در این راستا، اتخاذ تدابیر ایمنی و بهداشت شغلی به عنوان یک هزینه اضافی تلقی می‌شود. به همین دلیل، شاهد افزایش عدم نظارت و اشتغال غیررسمی هستیم که منجر به آسیب دیدگی، حوادث کاری و بیماری‌های شغلی برای تعداد زیادی از کارگران می‌شود.»

 

«با اجرای MESEM، قتل کودکان کارگر نیز افزایش یافت»

سرپل اونال در ابتدای سخنان خود به وضعیت کودکان کارگر اشاره کرد و اظهار داشت: «متأسفانه با وجود اجرای طرح MESEM توسط دولت، شاهد افزایش آمار قتل کودکان کارگر هستیم. در حالی که جایگاه این کودکان در مدرسه‌ها است، آنها تحت عنوان آموزش‌های حرفه‌ای به کار گرفته می‌شوند و به دلیل عدم اتخاذ تدابیر ایمنی لازم، جان خود را از دست می‌دهند.»

وی در ادامه با اشاره به تمایل کارفرمایان به استفاده از نیروی کار ارزان، افزود: «گرایش کارفرمایان به سمت کارگران غیررسمی، به ویژه زنان و کودکان، به دلیل پایین بودن هزینه‌های استخدام آنها است. این امر سبب می‌شود تا زنان و کودکان در محیط‌های کاری ناامن که فاقد تدابیر ایمنی کافی هستند، مشغول به کار شوند. همانطور که شاهد بوده‌ایم، راه‌اندازی طرح MESEM توسط دولت در دوره اخیر، منجر به افزایش موارد قتل کودکان کارگر شده است.»

 

«زنان با دستمزد پایین در محیط‌های نامناسب کار می‌کنند»

سرپل اونال با تأکید بر مشکلات عدیده‌ای که زنان در محیط کار با آن مواجه هستند، اظهار داشت: «متأسفانه، زنان در محیط کار با چالش‌های متعددی روبرو هستند. یکی از این مشکلات، عدم وجود تدابیر حمایتی برای زنانی است که با دستمزدهای پایین و ناچیز به کار گرفته می‌شوند. این امر به ویژه در مورد زنانی که به عنوان نیروی کار ارزان در نظر گرفته می‌شوند، مانند زنان کارگر، صدق می‌کند.» 

وی در ادامه به آمار و ارقام مربوط به حوادث ناشی از کار برای زنان اشاره کرده و افزود: «اگر به آمار سال گذشته نگاه کنیم، شاهد جان باختن ١۴٧ زن در حوادث کاری بوده‌ایم. این آمار در ٣ ماهه نخست امسال نیز نگران‌کننده بوده و ١٢ زن کارگر دیگر جان خود را در اثر حوادث ناشی از کار از دست داده‌اند.»

وی در ادامه اظهاراتش افزود: «معمولاً در جامعه، زنان نه به عنوان افرادی که درآمد به خانه می‌آورند، بلکه به عنوان کسانی که به امور خانه رسیدگی می کنند، در نظر گرفته می‌شوند. این امر واقعیت اشتغال آنها در مشاغلی با امنیت کمتر و دستمزد پایین تر را نشان می‌دهد».

وی در ادامه به شرایط نامناسب شغلی زنان کارگر پرداخت و خاطرنشان کرد: «وقتی به زندگی کاری زنان کارگر نگاه می کنیم، می‌بینیم که در چه محیط‌های نامناسبی مشغول به کار هستند. ما می‌دانیم که زنان هم در بخش کشاورزی و هم در بخش صنعت، با دستمزد بسیار پایین‌تری نسبت به مردان مشغول به کارند.

در اعتصاب‌های جاری، می‌توانیم تا حدودی شرایطی را که زنان کارگر در آن مشغول به کار هستند، ببینیم. به عنوان مثال، کارگران آگروبی با دستمزد پایین و در شرایط سخت کار می‌کردند. آنها مجبور بودند اجسام سنگین را بلند کنند و در ارتفاعات کار کنند. همچنین به دلیل کار با مواد شیمیایی، ناخن‌های زنان کارگر از بین می‌رفت. آنها به دلیل عضویت در اتحادیه از کار اخراج شدند. اقدامات مربوط به ایمنی و بهداشت کار نیز به طور کلی بر اساس وضعیت شغلی کارگران مرد تنظیم شده است.»

 

«زنان از نظر روانی نیز تحت فشارهای جدی قرار می‌گیرند»

سرپل اونال با تأکید بر مشکلات متعدد زنان در محیط کار، اظهار داشت: «متأسفانه، زنان علاوه بر مشکلات جسمی که در محیط کار با آن مواجه هستند، از نظر روانی نیز با چالش‌های بزرگی دست به گریبان هستند.»

وی در ادامه به شرح این مشکلات پرداخت و گفت: «در واقع، هیچ سیستم حمایتی برای زنان در محیط کار وجود ندارد. با وجود انجام شیفت کاری مشابه با مردان، زنان دستمزد کمتری دریافت می‌کنند و فشار بیشتری بر آنها وارد می‌شود. حتی عضویت در اتحادیه‌ها نیز برای آنها به یک مبارزه واقعی تبدیل شده است.»

وی همچنین به آزار و اذیت روانی زنان در محیط کار اشاره کرده و افزود: «زنان در محیط کار با فشار روانی شدید و آزار و اذیت مواجه هستند. آنها مورد توهین و اهانت قرار می‌گیرند و این آزار و اذیت‌ها حتی به سطح آزار جنسی نیز می‌رسد. وقوع چنین اتفاقاتی، محیط کار را برای زنان به جهنمی تبدیل می‌کند.»

وی در ادامه به مشکلات سلامتی زنان شاغل اشاره کرد و گفت: «کارگران زن همچنین ممکن است دچار مشکلات سلامتی متعددی شوند. متأسفانه، از وضعیت بسیاری از کارگران در مورد بیماری‌های شغلی بی‌اطلاع هستیم.»

 

«وجود یک مکانیزم نظارتی سختگیرانه ضروری است»

سرپل اونال در سخنان خود به ارائه راه حل‌هایی برای پیشگیری از قتل و آزار و اذیت زنان در محیط کار پرداخت.وی در ابتدا بر لزوم وجود یک مکانیزم نظارتی سختگیرانه و سیستم جریمه تأکید کرد و اظهار داشت: «برای جلوگیری از حوادث ناشی از کار و آزار و اذیت زنان در محیط کار، اتخاذ تدابیر ایمنی و بهداشت کار برای کارگران ضروری است. متأسفانه، بسیاری از این حوادث و آزارها به دلیل عدم انجام اقدامات پیشگیرانه ساده رخ می‌دهد. به عنوان مثال، عدم اتخاذ تدابیر لازم برای جلوگیری از سقوط از ارتفاع، عدم رعایت احتیاط هنگام جابجایی اجسام سنگین و موارد مشابه. برای رفع این مشکل، به یک مکانیزم نظارتی منظم و کارآمد و همچنین یک سیستم جریمه بازدارنده نیاز داریم.»

وی در ادامه به لزوم بازرسی‌های منظم محل‌های کار اشاره کرده و افزود: «دولتی که حتی آمار حوادث ناشی از کار و آزار و اذیت زنان را ثبت نمی‌کند، باید در وهله اول بازرسی‌های دقیقی در محل‌های کار انجام دهد. در حال حاضر، متأسفانه، این بازرسی‌ها فقط پس از وقوع حادثه یا طرح شکایت صورت می‌گیرد.»