ژوان کرمی

ایلام- سوز سرمای این روزها، کسادی و سردی بازار کسبه و مغازەداران را دوچندان کرده است. سنگفرش‌ها و پیادەراەهای چهار طرف میدان سعدی شهر ایلام بر خلاف ایام دیگر سال شاهد جمعیت زیادی نیست. در پاساژ طالقانی به سراغ دو زن می‌رویم که هر کدام در صنفی مشغول به کسابت هستند. نلین محمدی در صنف کیف مشغول به فعالیت است و چند ماهی است که مغازەی خودش را افتتاح کرده و دنیا جوادی‌زاده نیز  مغازەی محصولات آرایشی و بهداشتی دارد.

 

«من باید بە خواستەهایم می‌رسیدم»

نلین محمدی که اهل خود ایلام است ابتدا دربارەی مشقات و موانعی که بر سر راهش بوده است، اینگونه توضیح داد: چهار سال در بازار برای دیگران فروشندگی کردەام و تقریبا پنج-شش ماه است که مغازەی خودم را راەاندازی کردەام. در این راه واقعا خیلی سختی کشیدم، کسی نبود که پناهم باشد و  از من پشتیبانی کند، به خصوص در خانواده همه می‌گفتند که این کار مناسب دختر جوان نیست و خیلی از من ایراد می‌گرفتند. ولی من خیلی مصمم بودم که بتوانم و از پس این کار بربیایم، چون خیلی اشتیاق داشتم که مستقل شوم و خیلی مصمم بودم. سرمایه هم نداشتم و برای همین درخواست وام دادم. حتی مجبور شدم دوباره یک سال برای دیگران فروشندگی کنم تا زمانی که وام خودم آماده شود. برای وام هم نزدیک به سه ماه معطل شدم، در حالی که من قرارداد اجارەی مغازه را بسته بودم و باید اجارەی آن را پرداخت می‌کردم. از طرفی یک مغازەی مناسب‌تر و با یک موقعیت بهتر را از دست دادم، از طرفی دیگر این مغازه را با مبلغ ماهی ۷ میلیون تومان اجاره کردم و واقعا سختی‌های خیلی زیادی کشیدم. وام من را پرداخت نمی‌کردند و از مبلغ ۱۵۰ میلیونی آن فقط ۵۰ میلیون به من داده بودند و من آن را صرف رهن این مغازه کرده بودم، به من می‌گفتند با آن ۵۰ میلیون تومانی که به شما دادەایم باید جنس خریداری می‌کردید. در حالی که من نمی‌توانستم این کار را انجام دهم. از طرفی دیگر برای جواز کسب گرفتن هم خیلی رفت و آمد کردم.

وی می‌گوید: علی‌رغم همەی این موانع مقاومت کردم و به راهم ادامه دادم، در این راه پناه دیگری بە جز مادرم نداشتم که خودش هم سختی کشیده بود و می‌خواست من هم مستقل شوم و دستم جلوی مرد دیگری دراز نشود و بتوانم که خواستەی کسانی که اطرافم هستند را برآورده کنم. باید می‌توانستم آرزوهای مادرم را یکی یکی تیک بزنم و بتوانم پله پله به خواستەهایی که خودم دارم برسم. خیلی‌ها به من می‌گفتند که این کار را نکن ولی من مصمم بودم که این کار را انجام دهم و باید به خواستەهایم می‌رسیدم، درست است که سخت بود و شاید الان هم ماهانه باید چندین قسط را پرداخت می‌کنم، ولی باز هم به دستاوردهای آن می‌ارزد.

 

«حس زیبای مستقل شدن در خانواده و اجتماع»

نلین محمدی همچنین خطاب به زنانی که می‌خواهند مستقل باشند و کار مختص به خود را آغاز کنند گفت: از همەی کسانی که می‌خواهند روی پای خودشان بایستند، می‌خواهم  اگر سرمایە ندارند از سرمایەی کم شروع کنند، آنلاین‌شاپ راەاندازی کنند، حتی اگر شده است دست‌فروشی بکنند، ادمین پیج دیگران شوند و هر کاری که می‌توانند انجام دهند. چون حس مستقل شدن در خانواده و اجتماع خیلی فرق دارد با اینکه در خانه بنشینید و منتظر باشید که از برادر یا پدرتان پول بگیرید. آنها هم سختی کشیدەاند تا به جایی برسند، ولی اینکه شما خودتان به جایی برسید که بتوانید دیگران را هم وادار به قبول آن کنید خیلی حس بهتری دارد. شاید سختی‌هایی داشتە باشد ولی باید بتوانید و به خودتان امید بدهید و به این فکر کنید که می‌شود و من می‌توانم.. درست است که بعضی اوقات در زندگیتان ناامید می‌شوید، اما وقتی به خواستەتان می‌رسید نمی‌توانم برایتان توصیف کنم که چه حس خوبی دارد.

 

«محیط بازار مردانه است و کار برای زنان سخت است»

دنیا جوادی‌زاده اهل شهر دزفول و ساکن ایلام است. او با اشاره به اینکه جامعه بازار را محیطی مردانه می‌داند سخنانش را اینگونه آغاز کرد: یکی از موانعی کە سر راه زنانی که می‌خواهند در بازار کسب و کاری راه بیندازند و مشغول به کاری شوند این است که محیط بازار مردانه است و کار برای زنان مقداری سخت است، مخصوصا در شهرهای کوچک و با توجه به دیدگاه شهروندان نسبت به زنان. برای اینکه پروانه کسب بگیرند و وارد بازار کار شوند سختگیری‌ها نسبت به زنان بیشتر است و دیرتر کارشان را راه می‌اندازند. من خودم این تجربه را داشتەام. ولی در شهرهای بزرگ بازار بیشتر پذیرای زنان است. بهتر است مراکزی که پروانه کسب می‌دهند و بانک‌هایی که می‌خواهند دستگاه کارتخوان یا دسته چک بدهند که در بازار فعالیت داشته باشیم، بیشتر با زنان راه بیایند و امیدوارم دیگر شاهد چنین مسائلی نباشیم.

 

«زنان هم می‌توانند موفق باشند»

وی در ادامە سخنانش با اشارە بە  تبعیضی که بانک‌ها در ایران برای دادن دسته چک میان زنان و مردان قائل می‌شوند، عنوان کرد: برای راەاندازی هر مغازەای مسلما به پروانه کسب و دستە چک نیاز است. من برای گرفتن دسته چک اقدام کردم، از بانک به من گفتند پروانه کسب داری؟ من چون تازه مغازەام را راەاندازی کرده بودم کلا یک فرم قانونی می‌خواست که به من دسته چک بدهد و من چون پروانه کسب نداشتم نمی‌توانستم دسته چک بگیرم. مراحل گرفتن پروانه کسب هم مسلما طول می‌کشد. چندین کلاس دارد که باید بگذرانید تا پروانه کسب بگیرید و طول می‌کشد تا صادر شود. واقعا بهتر است که بانک‌ها و مراکز دیگر به زنان سخت نگیرند، چون مسلما برای مردان به این شیوه نیست. یک مرد اگر بخواهد دسته چک بگیرد بدون گرفتن هیچ مدرکی و فقط با شناسنامه به او دسته چک می‌دهند. من با طی کردن کلی مراحل سخت توانستم دسته چک بگیرم. جدای از این من اگر بخواهم دستە چکم را تمدید کنم باز هم باید حسابم گردش حساب بالایی داشته باشد. مسلما اگر آن گردش حساب نباشد باز هم به مشکل بر می‌خورم. در صورتی که برای مردان اینگونه نیست و اگر گردش حسابشان صفر هم باشد باز هم برایشان دسته چک صادر می‌شود. بهتر است بین زنان و مردان در جامعه فرق نگذراند. همانگونه که یک مرد می‌تواند سرپرست خانوار و نان‌آور خانواده باشد، ممکن است یک زن هم سرپرست و نان‌آور خانواده باشد. خیلی زنان هستند که سرپرست خانواده هستند  و برای زندگیشان تلاش می‌کنند. زنان هم می‌توانند در جامعه موفق باشند اگر جامعه بگذارد.

او در پایان سخنان خود، دیگر زنان و به ویژه آنهایی که می‌خواهند کسب و کاری برای خودشان راە بیندازند را خطاب قرار داد و گفت: من روی صحبتم با زنانی است که می‌خواهند در بازار کار، کسب و کاری راەاندازی کنند یا حتی در خانەهایشان کاری راە بیندازند. به نظر من اگر واقعا بخواهند، این را بدانند که می‌توانند. اگر سرمایه ندارید که مغازەای دایر کنید، اگر پشتوانەای ندارید یا کسی نیست کمکتان کند که وارد بازار کار شوید، می‌توانید در خانەی خودتان این کار را انجام دهید. خیلی زنان هستند که در خانه از کارهای کوچک شروع می‌کنند، مثلا ترشی درست می‌کنند، کارهای هنری انجام می‌دهند.  مهم این است که کار خودشان را دارند و از کسی کمک نمی‌گیرند. شما با کوچکترین سرمایه می‌توانید در خانەی خودتان کاری را انجام دهید که واقعا می‌خواهید و می‌توانید بدون هیچ پشتوانه و کمکی موفق شوید.