مسیر دشوار کارآفرینی زنان در تونس
در مناطق داخلی تونس، بهویژه روستاها، شرایط اجتماعی و اقتصادی به گونهای است که زنان برای کار و پیشرفت انگیزهای نمییابند. با این حال، زنان باید به توانمندیهای خود باور داشته باشند.
اخلاص حمرونی
تونس - نادیه عافی، رئیس شعبه کنفدراسیون شرکتهای تونسی میگوید وضعیت اقتصادی زنان در مناطق داخلی این کشور به دلیل دستمزدهای پایین و فضای رقابتی نامناسب، بسیار شکننده است.
نادیه عافی که خود از کارآفرینان موفق استان سیدی بوزید به شمار میرود، از تجربههای تلخ زنان در مناطق قفصه، سیدی بوزید و القصرین میگوید. به گفته او، زنان در این مناطق نه تنها با دستمزدهای پایین روبرو هستند، بلکه در تمامی بخشها مورد بهرهکشی قرار میگیرند. وضعیت برای زنانی که میخواهند کسبوکار مستقلی راهاندازی کنند از این هم دشوارتر است. آنها باید با موانعی همچون کمبود منابع مالی، بوروکراسی پیچیده اداری و رقابت ناسالم دست و پنجه نرم کنند.
نادیه عافی از تجربه خود در سال ۲۰۱۰ میگوید: «وقتی میخواستم کسبوکارم را راهاندازی کنم، با وجود استقبال از طرحم، از همان ابتدا با مخالفتهای زیادی روبرو شدم. اطرافیانم میگفتند موفق نمیشوم. حتی بانک هم از دادن وام به من سر باز زد. اما برخلاف دوستانم که زود تسلیم شدند، من پافشاری کردم و همین سختیها انگیزهای برای موفقیتم شد.»
نادیه درباره مشکلات زنان در مناطق داخلی و روستایی میگوید: «شرایط اجتماعی و اقتصادی در این مناطق مشوق پیشرفت زنان نیست. برای یک کار ساده اداری باید ۲۵۰ کیلومتر تا پایتخت سفر کنید که برای زنان متأهل بسیار دشوار است. از طرفی چون زنان دارایی به نام خود ندارند، گرفتن وام هم برایشان دشوار است.»
به گفته این کارآفرین، پس از انقلاب تونس، وضعیت زنان در مناطق داخلی دشوارتر شده است. در حالی که زنان در مناطق ساحلی نزدیک پایتخت از امکانات بیشتری برای راهاندازی کسبوکار برخوردارند، محدودیتهای اقتصادی در شهرهای جنوب و مرکز تونس همچنان پابرجاست.
او از وضعیت منطقه سیدی بوزید مثال میزند: «کارآفرینان زن در این منطقه با وجود موفقیتهایشان، از حضور در فعالیتهای اجتماعی پرهیز میکنند. این زنان به دلیل فرهنگ روستایی، از حضور در جامعه و دفاع از حقوق خود میترسند و ترجیح میدهند در سایه بمانند.»
نادیه درباره نقش زنان در توسعه اقتصادی میگوید: «زنان مناطق داخلی باید با تقویت اعتماد به نفس، بدون توجه به انتقادها، همپای مردان در عرصههای اقتصادی و اجتماعی حضور یابند. نباید تصور کنند که زندگی در شهرهای داخلی و روستاها مانع پیشرفت است. موفقیت به منطقه جغرافیایی محدود نمیشود.»
او برای زنان کارآفرین راهکار مشخصی ارائه میکند: «باید از لاک درونگرایی بیرون بیایند، در رسانهها حضور یابند و داستان موفقیتشان را با دیگران به اشتراک بگذارند. نهادهای حمایتی آماده پشتیبانی از زنان کارآفرین در مناطق روستایی هستند، اما این حمایتها نیازمند حضور فعال خود زنان است.»
او میگوید: «زنان برای رسیدن به جایگاه اقتصادی باید خلاق و مصمم باشند. این خلاقیت و پشتکار است که اعتماد دیگران را جلب میکند و به تدریج آنها را به مرجعی قابل اعتماد برای حل مشکلات تبدیل میکند.»
به باور او، موفقیت اقتصادی زنان فراتر از کسب درآمد است. استقلال مالی میتواند همه ابعاد زندگی یک زن از روابط اجتماعی گرفته تا نقش سیاسی او را متحول کند و راه را برای حضور موثرترش در جامعه هموار سازد.
نادیه از تجربه شخصی خود میگوید: «به دلیل موفقیتها و روابط اجتماعیام، پیشنهاد نامزدی در مناصب سیاسی و فرهنگی به من شد. اما ترجیح دادم این فرصت را به دیگر زنان واگذار کنم، چون معتقدم حضور بیشتر زنان در عرصه عمومی میتواند به موفقیت و خودباوری آنها کمک کند.»
او به تفاوت چشمگیر میان زنان پایتخت و شهرهای بزرگ با زنان مناطق روستایی اشاره میکند. در شهرهای بزرگ، زنان با اعتماد به نفس در جامعه حضور دارند و مستقل تصمیم میگیرند. اما در روستاها، فضای مردسالارانه و سنتی فرصت مشارکت را از زنان میگیرد و آنها را در حلقهای تنگ محدود میکند.
او با نگرانی میگوید: «این محدودیتها باعث شده بسیاری از زنان از جستجوی کار منصرف شوند و تنها به خانهداری و تربیت فرزند بپردازند. این برای زنان تحصیلکرده که میتوانند نقشی موثر در جامعه داشته باشند، پذیرفتنی نیست.»
نادیه در پایان، از زنان سیدی بوزید میخواهد تغییر را از خود آغاز کنند: «باید از این ذهنیت عقبمانده رها شویم و با نظام مردسالاری که زنان را وابسته و ضعیف میخواهد، مبارزه کنیم. تغییر جامعه زمانی ممکن میشود که ما به تواناییهای خود باور داشته باشیم، به پشتوانه تحصیلات و دانش خود قدم برداریم و از رقابت با مردان نهراسیم.»