مشارکت زنان در باشور کوردستان به دلیل موانع پیش روی کارشان در اقتصاد ضعیف است و مدیریت کار مستقل زنان ۱۱ درصد است که تعداد آن بسیار کم است و زنان شاغل خواستار آن هستند که برای تغییر دیدگاه جامعه کار کنند.

 

مرکز خبر- از آغاز بشریت، زنان تولیدکننده نیازهای زندگی بوده‌اند، و پس از پیشرفت جامعه‌ی طبقاتی، زنان از این حق محروم شده‌اند و اقتصاد و زنان را از هم جدا کرده‌اند، اما پس از آن زنان دوباره وارد عرصه‌ی اقتصادی شده و در بستر خانه شروع به کار کردند. قبل از سال ٢٠١٤ کار زنان در خارج از خانه به جز در نهادهای دولتی قابل توجه نبود، اما پس از بحران اقتصادی در باشور کوردستان، مشارکت زنان در بخش خصوصی و اقتصاد مستقل تا حدودی افزایش یافت، اگرچه این نرخ بسیار پایین بود.

بر اساس آمار سال ٢٠١٩، ۱۱ درصد زنان کارفرما مستقل هستند و در بخش خصوصی کار می‌کنند، در حالی که کار زنان بر تغییر شیوه‌ی جامعه، سنت و آینده‌ی زندگی بهتر تأثیر دارد و زنان خواستار تغییر دیدگاه جامعه و رفع موانع کار زنان هستند.

 

زنان قبل از شهرنشینی در جامعه تولیدکننده بودند

زنان در جامعه پیش از شهرنشینی به‌عنوان رهبران و حاکمان جامعه شناخته می‌شدند، همیشه نیازهای زندگی را تولید می‌کردند و هرگز به خانواده‌های خود وابسته نبودند، در حوزەی اقتصادی مستقل بودند و درآمد خاص خود را داشتەاند، از کار کشت گرفته تا ساختن پرستش‌گاه را بر عهده داشتند، اما با انقلاب جامعه‌ی طبقاتی و مالکیت خصوصی، زنان از تولید و کار اقتصادی کناره زده شدند و استقلال اقتصادی خود را از دست دادند و کار زنان در خانه و مراقبت از کودکان تعریف شد، اقتصاد و زنان را از هم جدا کردند.

 

کار کردن زنان در خارج از خانه راه حل توسعه‌ی جامعه است

عبدالله اوجالان فیلسوف کورد، خارج کردن زنان از محدوده‌ی کار دائم درخانه و کار کردن در جامعه را سیاستی برای حل و توسعه‌ی جامعه می‌بیند.

 در اواسط قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ زنان به تدریج به عرصه‌ی اقتصادی بازگشتند و در چارچوب خانه‌داری شروع به کارکردند، و با خیاطی کردن، ساختن و فروش برخی از کالاها شروع به کار کردند و همچنین در قرن‌های گذشته زنان فعالی چون حپسەخان نقیب و عادیله‌خان هستند که صاحب اندیشەی برابری و اقتصاد مستقل بودند.

مشارکت زنان در اقتصاد و کار در خارج از خانه تا سال ۲۰۱۳ آنچنان مورد توجه نبود، اما پس از بحران اقتصادی درباشور کوردستان در سال ۲۰۱۴، مشارکت زنان در بخش‌های خصوصی و مشارکت آن‌ها به‌عنوان بازرگان و کارفرما و تلاش برای اقتصاد مستقل به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است.

 

دلیل عدم مشارکت زنان در زمینەی اقتصادی

بر اساس داده‌های هیئت آمار منطقه‌ای باشور کوردستان، نرخ بیکاری در باشور کوردستان در میان زنان بسیار بیشتر از مردان است، به غیر از این تعداد زنان تاجر در باشور محدود می‌باشد، دلیل آن نیز به ذهنیت سنتی مردسالار برگشته که جامعه را مدیریت می‌کنند.

هنجارهای اجتماعی مشارکت زنان را محدود می‌کند و کار زنان در خانه‌ و بخش‌های دولتی بیشتر تأیید می‌شود تا کار در شرکت‌ها و بخش‌های خصوصی، و حداقل توانایی زنان دلیلی برای عدم مشارکت زنان در کسب و کار و اقتصاد است، در عین حال نقش زنان را تنها به‌عنوان مصرف کننده تعریف می‌کنند، و معتقدند که زنان هیچ نقشی در تولید امور مربوط به اقتصاد ندارند.

زنان بازرگان و کارفرما خواستار آن هستند که نگاه جامعه به مشارکت زنان در اقتصاد تغییر کند، کار زنان و وجود اقتصاد مستقل به‌عنوان دلیلی برای کاهش خشونت پیش روی زنان باشد.

هوال عثمان: زنان می‌توانند بسیار موفق‌تر از مردان باشند

هنرمند هوال عثمان، بازرگان باشور کوردستان که با وجود نگاه سنتی و طعنەآمیز جامعه، هنوز به‌کار خود ادامه می‌دهد، این بازرگان کار کردن همەی افراد جامعە را لازم دانسته بەدلیل اینکه دارای استقلال اقتصادی باشند، در مورد همین مسئله و دربارەی زن و بازرگانی به آژانس نوژنها گفت: '' در جامعه بیشتر در مورد ناسازگاری کسب‌و کار و زن سخن گفته می‌شود، اما من با این عقیده موافق نیستم، چرا که زنان می‌توانند بسیار موفق‌تر از مردان عمل کنند''.

به گفتەی این بازرگان، اگر فروشنده زن باشد، معاملەی خریدار و فروشنده بسیار بهتر صورت می‌گیرد، همچنین وی امیدوار بود، که جامعه این باور را رها کند که ''زن نباید کار کند'' زیرا او کار زنان را در جامعه ضروری می‌بیند. وی گفت که هیچ کاری برای زنان عیب محسوب نمی‌شود، ما زنان باید تلاش کرده تا دیدگاه جامعه را تغییر داده و موانع را از پیش پای خود برداریم.

دنیا عمر: کار زنان خشونت را کاهش خواهد داد

دنیا عمر به‌عنوان یک دختر عطرفروش به آژانس ما گفت: ''موانع زیادی در جامعه برای کار زنان وجود دارد اما زنان باید کار کنند، چرا که کار منجر به اعتماد به نفس و تجربه خواهد شد''.

این دختر عطرفروش گفت  که کارش از طرف بخشی از جامعه، قابل قبول نبوده و روزانه با مخالفت‌هایی روبەرو می‌شود، اما وی همچنان به کارش ادامه می‌دهد.

دنیا عمر در مورد کار زنان گفت: ''اقتصاد مستقل زنان باعث کاهش خشونت خواهد شد."

اگر به آمارها نگاه کنیم و بازارها و محیط‌های کار در کوردستان را به صورت عملی بررسی کنیم، خواهیم دید که با وجود توسعەی سطح روشن‌فکری خانواده‌ها، هنوز کار زنان در سطح پایینی قرار دارد، در سال ٢٠١٩ مشارکت زنان در کار مستقل ۱۱٪ بوده، این آمار در حالی‌ شناخته شده است که تأثیری بر تغییر جامعه، سنت و آیندەی زندگی بهتر دارد.